بریکس و اولین حضور ایران به عنوان عضو اصلی/ دستاوردهای پزشکیان از سفر به کازان

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دیباروز عضویت و حضور ایران در سازمان بریکس برای ۲ طرف از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ ضمن این که بازارهای زیادی را به روی ایران باز می کند این فرصت را در اختیار سایر اعضا قرار می دهد که بتوانند از پتانسیل ها و ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران استفاده کنند.

پیوستن قدرت‌های نوظهور اقتصادی به بازارهای جهانی با بریکس

 به همان اندازه که عضویت ایران در سازمان شانگهای از اهمیت بالایی برخوردار بوده قطعا عضویت ایران نیز می تواند بر وزن اقتصادی سیاسی و بین المللی این گروه اقتصادی اثرگذار باشد. این اندازه اهمیت در بریکس تا جایی است که زمینه ساز تحول بزرگی در استمرار تقویت و اثرگذاری دیپلماسی اقتصادی ایران به عنوان بازیگر مهم و جدید در نظام بین الملل می باشد و طبیعتا ایران شریکی مطمئن برای اعضای گروه بریکس خواهد بود.

بریکس گروهی متشکل از قدرت های اقتصادی نوظهوری است که برزیل هند چین آفریقای جنوبی روسیه مصر امارات ایران عربستان و اتیوپی در آن عضویت دارند و اخیرا نیز کشورهایی مانند بلاروس و ترکیه درخواست کرده اند تا به عضویت این گروه اقتصادی درآیند. کشورهای عضو بریکس در مجموع ۴۱ درصد جمعیت جهان و ۲۶ درصد مساحت زمین در پهنای چهار قاره جهان را به خود اختصاص داده اند همچنین اعضای بریکس با یکدیگر بیش از ۲۵ درصد نفت جهانی و ۵۰ درصد سنگ آهن جهان را تولید می کنند.

در واقع بریکس پیمانی برای مقابله با سایر پیمان ها و سازمان های مشابه نیست به عنوان مثال با وجود این که کشوری مانند برزیل در این گروه عضویت دارد اما به نظر دیدگاه بریکس شرق گرایانه است و دکترین نگاه به شرق می تواند حضور ایران و سیاست هایش را در این گروه تقویت کند.

امتیازهای کشورهای بریکس

علاوه بر این یکی از مهم ترین مزیت های بریکس کنار هم قرار گرفتن قدرت هایی است که دارای ذخایر عظیم انرژی هستند و این تولیدکننده یا صادرکننده بودن انرژی توسط کشورهای عضو می تواند همکاری های این گروه را تقویت کند.

از سوی دیگر قرار گیری نوع کشورهای عضو در گروه بریکس در مسیرهای ترانزیتی و مواصلاتی از دیگر امتیازات بریکس است که می تواند موجب تقویت راه های ارتباطی و فراهم کردن زمینه و بستر مناسب برای افزایش همکاری های اقتصادی و تجاری باشد.

مفهوم اصلی بریکس شکل گیری نظم نوین جهانی با هدف اصلاح ساختار اقتصادی ناعادلانه موجود است و این ابتکار جهانی لزوم شکل گیری سازمان ها و نهادهای بین المللی و منطقه ای که ضامن منافع مشترک همه کشورها و نه یک یا چند کشور خاص باشند را بیش از پیش نشان می دهد.

امروزه با توجه به شرایط بین المللی برخی از اعضای موثر گروه بریکس در تلاش هستند تا این گروه به عنوان یک گروه اثرگذار در سطح جهان معرفی شود به همین دلیل از تمام ظرفیت های منطقه ای و بین المللی نیز استفاده می کنند.

بریکس چیست؟

مساحت کشور های عضو بریکس مجموعاً ۳۹.۷۴۶.۲۲۰ کیلومتر مربع (۱۵.۳۴۶.۱۰۰ مایل مربع) و جمعیت کل حدود ۳.۲۱ میلیارد یا حدود ۲۶.۷ درصد از سطح زمین و ۴۱.۵ درصد از جمعیت جهان است. برزیل روسیه هند و چین جزو ده کشور بزرگ جهان از نظر جمعیت مساحت و تولید ناخالص داخلی هستند. در سال ۲۰۲۲ این پنج کشور حدود ۲۶.۲ درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده اند.

در حال حاضر دو کشور عضو بریکس عضویت دائم شورای امنیت را دارند و سه کشور دیگر داعیه عضویت دائم در شورای امنیت و اصلاح ساختار های سیاسی و مالی جهانی را دارند.

هو جینتائو رئیس جمهور پیشین چین معتقد است که گروه کشور های عضو بریکس حامی و ارتقادهندهٔ وضعیت کشور های در حال رشد و نیرویی برای حفظ صلح جهان هستند.

پیوستن قدرت های نوظهور اقتصادی به بازارهای جهانی با بریکس

تاریخچه و تکامل بریکس

ایده اولیه تشکیل گروه بریکس به مدت ها قبل باز می گردد. هنگامی که امریکا به رهبری جورج بوش به دنبال حمله به افغانستان و عراق با بهانه دموکراسی و جنگ علیه تروریسم بود مؤسسه سرمایه گذاری «گلدمن ساکس» به منظور پیش بینی وضعیت اقتصادی جهان و قدرت های برتر آن در نیم قرن آتی مطرح شد.

ایدهٔ شکل گیری گروهی به نام بریک در سال ۲۰۰۱ توسط مؤسسه سرمایه گذاری گلدمن ساکس به منظور پیش بینی وضعیت اقتصادی جهان و قدرت های برتر آن در نیم قرن آینده مطرح گردید. جیم اونیل اولین بار نام مخفف این گروه را در سر تیتر یک روزنامهٔ اقتصادی به کار برد.

در شصت و یکمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد وزرای امور خارجهٔ کشور های برزیل روسیه هند و چین گفتگو های مقدماتی را آغاز کردند. بعد از این اجلاس رهبران ارشد بریک در ۴ نشست دیپلماتیک دیگر (یکاترینبورگ سائوپائولو ژاپن و لندن) به منظور محکم ساختن پایه های شکل گیری این گروه شرکت کردند.

اولین جلسه گروه بریکس در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ در یکاترینبورگ روسیه با حضور لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا دمیتری مدودف منموهن سینگ و هو جینتائو به عنوان نمایندگان کشور های برزیل روسیه هند و چین برگزار گردید. در این اجلاسیه کشور های عضو بریکس بر موضوعاتی نظیر روش های بهبود وضعیت اقتصادی و اصلاح نظام مالی جهان متمرکز گردیدند. همچنین این کشور ها در خصوص برقراری روابط پولی و تجاری نزدیک با یکدیگر و ایفای نقش مؤثر و بیشتر در امور اقتصادی جهان به بحث و تبادل نظر پرداختند.

نکته جالب تشکیل گروه بریکس که قرار است در برابر اقتصاد غرب یعنی امریکا و اروپا قرار گیرد اینست که ایده اولیه تشکیل گروه بریکس به وسیله یک شرکت خدمات مالی و بانکداری امریکایی مطرح شد.

شرکت گلدمن ساکس در سال ۲۰۰۱ میلادی پیش بینی کرد که چهار کشور چین هند روسیه و برزیل تا سال ۲۰۱۰ میلادی در مسیر توسعه اقتصادی قرار گرفته و دارای بالاترین نرخ رشد اقتصادی خواهند بود که با گذشت زمان و به حقیقت پیوستن بخش عمده ای از پیش بینی های این مؤسسه اعتبار بیشتری در بین تحلیل گران اقتصادی پیدا کرد. بعد از این اجلاس رهبران ارشد بریک در ۴ نشت دیپلماتیک دیگر (یکاترینبورگ سائوپائولو ژاپن و لندن) به منظور محکم ساختن پایه های شکل گیری گروه بریکس شرکت کردند.

اهمیت حضور در گروه بریکس

فقط یکی از مهم ترین دلایل اهمیت حضور در گروه بریکس این است که این گروه به واسطه دارا بودن نیمی از جمعیت جهان و بین ۲۵ تا ۲۸ درصد از ظرفیت اقتصاد جهانی پتانسیل بالایی برای تاثیرگذاری بر اقتصاد جهانی دارد و از رشد پرشتاب اقتصادی و نفوذ در امور جهانی هم برخوردار است و از سوی دیگر یکی از رویکرد های اصلی اعضای بریکس هم این بوده که آنها همیشه حامی کشور های درحال توسعه و کشور های جنوب و برقرارکننده تعادل و عدالت اقتصادی در مقابله با نظام پولی و بانکی غربی بوده اند.

البته بریکس یک ائتلاف فراقاره ای هم محسوب می شود که شاکله جدیدی را برای اقتصاد و سیاست جهانی تعریف کرده و اهمیت مضاعف آن در این نکته است این ائتلاف قدرتمند جهانی بدون مشارکت اروپا و آمریکا تشکیل شده و این ظرفیت را دارد تا صدایی بلند در مباحث مهم اقتصادی و سیاسی بین المللی باشد و نظم فعلی را به چالش بکشد. کمااین که در حال حاضر دو کشور عضو بریکس عضویت دائم شورای امنیت و سه کشور دیگر داعیه عضویت دائم در این شورا و اصلاح ساختار های سیاسی و مالی جهانی را دارند.

کشور های بریکس که همگی از بزرگ ترین اقتصاد های جهانی هستند و تاثیرگذاری بسیار بالایی بر گردش نقدینگی و روابط بین المللی دارند بعد از تحریم های گسترده غرب و همپیمانانش علیه روسیه به سمت ایجاد زیرساخت مالی و مستقل رفتند تا از این راه امنیت تراکنش های گسترده مالی شان به واسطه تحریم های یکجانبه غرب به خطر نیفتد. در سال ۲۰۱۲ پنج کشور عضو این سازمان در تصمیمی مهم و اثرگذار خواستار ایجاد مکانیسم مالی مستقل خود شدند و دو سال بعد بریکس با ایجاد بانکی با نام «بانک توسعه جدید» که هدف آن تزریق نقدینگی و تامین منابع مالی برای زیرساخت ها و پروژه های اقتصاد های نوظهور بود به این تصمیم جامه عمل پوشاند.

به همین دلیل یکی از مخالفان اصلی اجلاس بریکس آمریکاست که در این چند سال با همراهی متحدان غربی خود تلاش کرده روند جهانی شدن سایر کشور های درحال توسعه را به چالش بکشد اما با وجود این محور های مهم مورد توجه بریکس به طور کلی شامل افزایش مبادلات تجاری بین کشور های عضو و در نتیجه تقلیل وابستگی اقتصادی به اروپا و آمریکا تشکیل بانک توسعه و ذخیره ارزی در برابر نهاد های غربی همچون بانک جهانی و صندوق بین المللی پول ایجاد روابط جنوب ــ جنوب استفاده از پتانسیل کشور های در حال توسعه برای تغییر مناسبات اقتصاد جهانی و عادلانه تر کردن آن و همچنین ایفای نقش مؤثر در کمک کردن به کشور های در حال ورشکستگی و تاثیرگذاری مثبت بر بحران های سیاسی یا اقتصادی مهم جهانی است.

از زمانی که کشور ها با مازاد تولید مواجه شدند تجارت نقش ممتازی در روابط کشور ها ایجاد کرده است و اساسا بر اساس تئوری نسبی ریکاردو بعضا کشوری در تولید کالایی به چنان مهارتی رسیده که کشور های دیگر درصورتی که بخواهند آن کالا را تولید کنند باید هزینه چندبرابر پرداخت کنند و بالعکس ممکن است کالای دیگر در کشوری مشابه چنین نقشی را بازی کند. اینجاست که تجارت و استفاده از مزیت نسبی کشور ها امری پسندیده و مقرون به صرفه است.

از سوی دیگر به دلیل تنوع تولید کالا ها و خدمات و توسعه یافتگی کشورها امکان ایجاد ظرفیت خالی در کشور های توسعه یافته بسیار کم بوده در نتیجه برخی کشور های مذکور به دنبال بازار های جدید هستند. کشور های در حال توسعه ظرفیت خالی برای تولید و مصرف فراوان دارند ولی به دلیل کمبود امکانات زیرساختی نه فرصت سرمایه گذاری برای آنها ایجاد می شود و نه تولید انبوه و مصرف انبوه. در این بین کشور های جدیدی تحت عنوان کشور های نوظهور با به کارگیری همه ظرفیت های سیاسی مدیریتی و اقتصادی توانسته اند از سایر کشور ها فاصله بگیرند و با تجربه کردن نرخ های رشد اقتصادی دورقمی همه نگاه ها را به سوی خود جلب کنند.

چین از جمله این کشورهاست که توانسته طی چند سال گذشته ابتدا کشور آلمان و سپس در سال گذشته کشور ژاپن را پشت سر بگذارد و امروز جایگاه دومین اقتصاد جهان را پس از آمریکا کسب کند. البته با چنین روند و رشد شتابانی به زودی چین آمریکا را نیز پشت سر خواهد گذاشت. پس از چین هند روسیه و برزیل و در نهایت آفریقای جنوبی نیز چنین وضعیتی دارند؛ یعنی با رشد شتابان در حال نزدیک شدن به کشور های ثروتمند جهان هستند. این کشور ها اتحادی به نام گروه بریکس تشکیل داده اند. نکته قابل توجه کشور های بریکس پرجمعیت بودن آنها از یک طرف و از طرف دیگر داشتن منابع طبیعی و وسعت قابل توجه است و همچنین آنها دارای بالاترین رشد اقتصادی بین سایر کشور های جهان هستند.

پیوستن قدرت های نوظهور اقتصادی به بازارهای جهانی با بریکس

چشم انداز اقتصادی ـ سیاسی بریکس

در شرایط گذار کنونی حاکم بر جهان کشور ها و قدرت های اقتصادی مطرح هر کدام به دنبال آن هستند تا از طریق تشکیل اتحادیه و بلوک های سیاسی و اقتصادی منطقه ای و بین المللی جایگاه خود را در نظم نوین جهانی بیش از پیش تقویت و تحکیم نمایند. یکی از این تشکل های نوظهور که درحال حاضر بیشتر جنبه اقتصادی دارد گروه “بریکس” است. این گروه شامل پنج کشور برزیل روسیه هند چین و آفریقای جنوبی می گردد. پنج عضو بریکس سی درصد از مساحت کره زمین بیش از چهل وسه درصد از جمعیت دنیا و بیست وپنج درصد تولید ناخالص جهان را در اختیار دارند. ذخایر ارزی پنج کشور یادشده بالغ بر ۴/۴ تریلیون دلار برآورد شده است. مقاله پیش رو سعی دارد با توجه به ویژگی ها و ظرفیت های بالقوه و بالفعل گروه مذکور چشم انداز اقتصادی ـ سیاسی بریکس را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.

اعضای بریکس معتقدند این گروه حامی کشور های در حال توسعه و کشور های جنوب و برقرارکننده تعادل و عدالت اقتصادی در مقابله با نظام پولی و بانکی غربی است. بدین ترتیب یکی از دستور کار های گروه بریکس را میتوان تقابل با نظام اقتصادی غربی دانست که کل مناسبات جهانی را دربر گرفته است.

بریکس نمایانگر نیمی از جمعیت جهان است و ۲۶٪ قدرت اقتصادی جهان را در اختیار دارد. در سال ۲۰۱۲ ترکیب بندی اسمی تولید ناخالص داخلی این گروه ۱۳٫۶ تریلیون دلار آمریکا است.

محور های کلی مورد توجه بریکس

محور های کلی مورد توجه بریکس بطور کلی شامل این موارد بوده  است:

۱. افزایش مبادلات تجاری بین کشور های عضو و در نتیجه تقلیل وابستگی اقتصادی به اروپا و آمریکا

۲. تشکیل بانک توسعه و ذخیره ارزی در برابر نهاد های غربی هم چون بانک جهانی و صندوق بین المللی پول

۳. ایجاد روابط جنوب–جنوب

۴. استفاده از پتانسیل کشور های در حال توسعه برای تغییر مناسبات اقتصاد جهانی و عادلانه تر کردن آن

۵. ایفای نقش مؤثر در کمک کردن به کشور های در حال ورشکستگی

۶. تاثیرگذاری مثبت بر بحران های سیاسی یا اقتصادی مهم جهانی.

شرکت گلدمن ساکس در سال ۲۰۰۱ میلادی پیش بینی کرد که چهار کشور چین هند روسیه و برزیل تا سال ۲۰۱۰ میلادی در مسیر توسعه اقتصادی قرار گرفته و دارای بالاترین نرخ رشد اقتصادی خواهند بود که با گذشت زمان و به حقیقت پیوستن بخش عمده ای از پیش بینی های این مؤسسه اعتبار بیشتری در بین تحلیل گران اقتصادی پیدا کرد. بعد از این اجلاس رهبران ارشد بریک در ۴ نشت دیپلماتیک دیگر (یکاترینبورگ سائوپائولو ژاپن و لندن) به منظور محکم ساختن پایه های شکل گیری گروه بریکس شرکت کردند.

ویژگی بریکس نسبت به سازمان های دیگر رشد پرشتاب اقتصادی اعضای آن است

در این اجلاسیه کشور های عضو بریکس بر موضوعاتی مانند روش های بهبود وضعیت اقتصادی و اصلاح نظام مالی جهان متمرکز شدند. همچنین این کشور ها در مورد برقراری روابط پولی و تجاری نزدیک با یکدیگر و ایفای نقش مؤثر و بیشتر در امور اقتصادی جهان به بحث و تبادل نظر پرداختند.

این اجلاسیه دروازه ی عملیاتی شدن دیدگاه بریکس و دریچه ای بسوی تحقق آرمان های آن ها گشود. از این جهت در اجلاس های دیگر همین خط سیر را دنبال کرده و سعی کردند تا هرچه بهتر بتوانند این اهداف و اصول را کاربردی تر و اجماع بر آن ها را متقن تر نمایند از این جهت تا پیش از اجلاسیه ی چهارم نخ تسبیح به همین منوال دانه های سیاستگذاری اقتصادی را به طرف تشریک مساعی هدایت می نمود تا اینکه در چهارمین اجلاسیه بریکس این کشور ها تلاش نمودند تا گامی بزرگ تر بر دارند؛ بنابراین جهت بردار خود را بسوی استقلال هر چه بیشتر و جدی تر راهبری نمودند.

دامنه اهمیت و کارایی بریکس

این کشور ها بنا به آمار بانک جهانی با در دست داشتن ۴۰ درصد از منابع مالی دنیا و ۱۵ درصد تجارت  جهانی و ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی در حال پیشی گرفتن از هفت کشور صنعتی دنیا می باشند و در صورتیکه یک مجموعه در نظر گرفته شوند ثروتمندترین عضو جامعه جهانی به حساب می آیند. از این جهت دامنه تاثیرگذاری بریکس در معادلات جهانی بالاست.

پیوستن قدرت های نوظهور اقتصادی به بازارهای جهانی با بریکس

وضعیت اقتصادی گروه بریکس

تا سال ۲۰۱۴ کشور های عضو گروه بریکس نماینده بیش از ۳ میلیارد جمعیت این کشور ها هستند که ۴۰ درصد از جمعیت کل زمین را شامل می شوند.

این کشور ها در کل تولید ناخالص داخلی ای معادل ۱۶.۰۳۹ هزار میلیارد دلار دارند که در حدود ۲۰درصد از تولید ناخالص داخلی کشور های جهان را شامل می شود و به این مبلغ میتوان رقم ۴ هزار میلیارد دلار را هم که به صورت مشترک بین کشور های خارجی موجود است اضافه کرد. تا سال ۲۰۱۴ کشور های عضو گروه بریکس در حدود ۱۸درصد از اقتصاد جهان را در دست داشته اند.

توافقات اصلی در اجلاس ­های بریکس

این توافقات در مجموع ۶ اجلاس گروه بریکس شامل روش های بهبود وضعیت اقتصادی و اصلاح نظام مالی جهان برقراری روابط پولی و تجاری نزدیک با یکدیگر ایفای نقش موثر و بیشتر در امور اقتصادی جهان افزایش مبادلات تجاری با یکدیگر همکاری ارزی کاهش وابستگی به اروپا و ایالات متحده آمریکا طرح تأسیس بانک توسعه جنوب-جنوب تمرکز زدایی از دلار پیشبرد اقتصاد های کلان خودموازی با درک و همیاری کشور های خواستار توسعه رشد بدون طرد و راه حل های قابل اجرا است.

کشور های خواهان پیوستن به بریکس

هم اکنون کشور های اندونزی و ترکیه به عنوان کاندیدای عضویت کامل این گروه پتانسیل مورد نظر را دارا هستند و کشور های آرژانتین مصر ایران نیجریه و سوریه خواهان پیوستن به این گروه هستند.

در حال حاضر گروه بریکس در سازمان ملل با انتشار اعلامیه های مشترک درخصوص جلوگیری از استقرار انواع سلاح ها در فضا و عدم استفاده از نیرو های نظامی در رابطه با پایگاه های فضایی همکاری های مشترک دارند. به هر حال هدف از ایجاد بریکس ارائه یک مدل همکاری اقتصادی مشترک در جهان است که البته تاکنون در نتیجه همکاری بین کشور های مختلف جهان سازمان های مشابهی شکل گرفته است. اما ویژگی بریکس نسبت به سازمان های دیگر رشد پرشتاب اقتصادی اعضای آن است. پیشرفت و ترقی و رسیدن کشور ها به سمت قله های موفقیت دائمی نیست. بررسی های تاریخی نشان می دهد که در اعصار گذشته کشور های قدرتمندی بوده اند که امروز دیگر نام آنها بین کشور های ثروتمند وجود ندارد و بالعکس کشوری مثل آمریکا که تا حدود دو قرن پیش در جهان نامی از آن نبود امروز به تنهایی یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را عرضه می کند. تا یک دهه پیش ببر های آسیا الگوی کشور های درحال توسعه بودند ولی امروز کشور های بریکس الگوی کشور های در حال توسعه هستند.

نتیجه آنچه گفته شد این است که هیچ کشوری نمی تواند برای همیشه در قله اقتصادی باشد و در مقابل کشور های جهان سوم اگر بخواهند می توانند به قله های پیشرفت برسند؛ مهم استفاده از منابع انسانی و منابع طبیعی کشور ها در قالب الگو های اقتصادی مناسب است که این کار را کشور های بریکس طی حداقل دهه گذشته انجام داده اند و با اتکا به منابع و سرمایه داخلی و استفاده از فرصت های سیاسی و اقتصادی خارجی توانسته اند از دیگر کشور ها سبقت بگیرند و خود الگوی سایر کشور ها شوند. نکته حائز اهمیت بلوک جدید اقتصادی جهان یعنی کشور های بریکس این است که آنها نه تنها در شاخص های کلان اقتصادی با همدیگر همسو هستند بلکه برخی از شاخص های سیاسی و سیاست های خارجی آنها نیز همسو است و تلاش گروهی برای حل و فصل مناقشات سیاسی جهان دارند که از جمله آنها مواضع مشترک کشور های بریکس درخصوص تحولات سوریه یا پرونده برنامه صلح آمیز هسته ای ایران است.

قدرت نمایی در مقابل آمریکا و اروپا

اعضای بریکس هر چند کشور های نوپای صنعتی هستند اما توانسته اند در چند سال اخیر اهمیت خود را به رخ آمریکا و کشور های اروپایی بکشند. اعضای این گروه اما برخلاف تصور برخی تنها به همکاری های اقتصادی بسنده نکرده اند. هر چند رشد پرشتاب اقتصادی این کشور ها ابتدا آنها را به هم پیوند داد اما اعضای این گروه اکنون در تلاش هستند تا در معادلات سیاسی جهان هم فعالانه تر عمل کنند. روسیه و چین دو عضو دائمی شورای امنیت هستند و ۳ عضو دیگر هم نامزد عضویت در این شورا به حساب می آیند. کشور های بریکس در نشست های خود خواستار نفوذ بیشتر اعضای خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد شده اند و این مسئله به خوبی هدف این کشور ها را برای بازی کردن نقشی پررنگ تر در مسائل بین المللی نشان می دهد. سهم کشور های عضو بریکس از اقتصاد جهانی طی سال های اخیر به سرعت افزایش پیدا کرده و انتظار می رود این روند همچنان ادامه داشته باشد. علاوه بر این وزن دیپلماتیک کشور های بریکس هم در حال افزایش است و به همین خاطر گروه آنها را باید تشکلی از کشور های راهبردی در سال های آینده دانست.

آمار بانک جهانی از رشد اقتصادی و جمعیت کشور های بریکس

۴۰ درصد از منابع مالی جهان ۱۵ درصد تجارت جهانی و ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی طبق گزارش بانک جهانی در اختیار کشور های بریکس است.

حمایت رهبران گروه بریکس از حقوق هسته ای ایران

رهبران کشور های عضو گروه بریکس در یکی از آخرین اقدامات خود بیانیه مشترکی نسبت به رسیدن به توافق در مذاکرات هسته ای وین ابراز امیدواری کرده و از حق ایران برای استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای دفاع کردند.

در این بیانیه آمده است: «گروه بریکس از نتایج مثبت مذاکرات بین نمایندگان ایران و کشور های عضو گروه ۱+۵ برای حل و فصل مسائل پیرامون برنامه هسته ای ایران استقبال کرده و امیدوارند که طرفین بتوانند به توافق نهایی برای حل و فصل این مسئله دست یابند».

پیوستن قدرت های نوظهور اقتصادی به بازارهای جهانی با بریکس

بریکس و کشور های در حال توسعه

تغییر و تحولات سریع و شتابنده معادلات سیاسی اقتصادی و نظامی در دو سطح منطقه ای و بین المللی باعث شده است تا امروزه کشور ها بنا به نیاز ها و ضروریات جایگاه خود در عرصه جهانی به سوی همکاری و تعامل بیشتر حرکت کنند. یکی از قویترین نمود های این امر تشکیل گروه بریکس است.

بی تردید تعامل کشور های در حال توسعه با این قدرت جدید سیاسی – اقتصادی می تواند در رشد و پیشرفت آنها تأثیرگذار باشد و در این میان کشور هایی که سعی در تحقق پیشرفت دارند یا به هر دلیلی از راه یافتن و پیوستن به مجموعه و باشگاه صنعتی و اقتصادی دنیا بازمانده اند می کوشند تا با پیوستن و ملحق شدن به این سازمان نیاز های اقتصادی خود را برآورده سازند.

در این میان جهان عرب که مجموعه ای از کشور های فقیر یا در حال توسعه را در بر می گیرد می تواند با تنظیم سیاست های اقتصادی و البته سیاسی خود از منافع تعامل با این بلوک جدید اقتصادی بهره مند شود. اما مسئله ای که در این بین مطرح می شود رویکرد ها و رفتار های سیاسی هرکدام از این کشور ها در تعامل با مسائل مختلف منطقه ای و بین المللی است که می تواند در پیوستن یا عدم پیوستن به این نهاد بین المللی تأثیرگذار باشد.

این امر بیش از هرچیز در عین حالی که کشور های در حال رشد را به روی آوری به این گروه قدرتمند اقتصادی جدید تشویق می کند می تواند آنها را از آن دور سازد. این مسئله ای است که در مواضع خود کشور های در حال رشد هم نمود دارد. برای مثال مواضع عربستان سعودی در قبال تحولات سوریه یا دیگر رخداد های جهان عرب کاملا در تعارض با سیاست ها و مواضع چین و روسیه است و در نتیجه عربستان و اقمار این کشور در جهان عرب هرچند که می توانند روابط تجاری و در آینده سیاسی خود را با بخشی از این بلوک توسعه و گسترش بخشند به همان اندازه هم از بخش دیگری از این بلوک فاصله می گیرند و این چه بسا در روند تصمیم گیری مشترک کشور های عضو این نهاد در قبال روابط با این کشور نوعی تقابل ایجاد کند.

برگزاری اجلاس کشورهای عضو بریکس در کازان روسیه و حضور مسعود پزشکیان  رئیس جمهور کشورمان در این اجلاس فرصتی را فراهم کرد که رییس جمهور ضمن سخنرانی در این اجلاس در دیدارهای دو جانبه با روسای جمهور روسیه چین هند آفریقای جنوبی و… بر تعامل بیشتر و همکاری های اقتصادی تاکید و در عین حال مسائل منطقه ای و از جمله موضوع جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان را مورد تاکید قرار دهد. 

 پزشکیان: بریکس راهی برای برون رفت از تمامیت خواهی آمریکاست

 مسعود پزشکیان رییس جمهور سه شنبه -یکم آبان- پیش از ترک تهران به مقصد روسیه در پاویون فرودگاه مهرآباد تهران درخصوص این سفر و اهداف آن می گوید: این سفر به دعوت ریاست جمهوری روسیه جناب پوتین انجام می شود کشورهایی که به دنبال تعامل  با یکدیگر بودند سازمان بریکس را تشکیل دادند به این که جهت یک وحدت و انسجام و چند جانبه گرایی ایجاد شود و اینکه قدرت بلامنازعه ای که آمریکا و دلار در دنیا ایجاد کرده کنترل کرده و کشورها بتوانند داد و ستاد و تعامل با یکدیگر داشته باشند. از طرفی باید بگویم ما کشورهای عضو بریکس در زمینه  کشاورزی انرژی صنعت تجارت و گردشگری باهم می توانیم به تعامل خوبی برسیم. این سفر فرصتی است با روسای جمهور روسیه چین و هند و تعدادی دیگر از کشورها گفت وگو خواهیم داشت. این موضوع در حالی است که من تصور می کنم بریکس ارتباط ما را با دنیا تقویت می کند. یکجانبه گرایی که آمریکا دنبال می کند و هر کشوری را که می خواهد تحریم می کند. عضویت در این مجموعه ها می تواند راه برون رفت از تمامیت خواهی آمریکا باشد. اولین بار است که به عنوان عضو رسمی بریکس در این نشست شرکت می کنیم و خیلی از کشورها درخواست دارند که عضو رسمی باشند.

پزشکیان در سخنرانی در اجلاس بریکس درباره وضعیت ناامنی در فلسطین و لبنان گفت: «تداوم وضعیت فعلی در این مناطق جهان را در خطر گسترش جنگ و ناامنی قرار داده است. آنچه امروز در فلسطین و لبنان شاهد هستیم تعمیق بنیان های جنگ و خشونت از طریق نادیده گرفتن حقوق اولیه مردمی است که چیزی جز حق حاکمیت بر سرزمین های اجدادی خود نمی خواهند.»

 

 رئیس جمهور از فرصت های ۱۵ ساله این گروه برای کاهش وابستگی به کشور های غربی سخن گفت و بر لزوم کاهش سلطه دلار از طریق ایجاد سبد ارزی بریکس تأکید کرد.

وی اظهار داشت: «طی ۱۵ سال گذشته این نهاد فرصتی فراهم کرده تا کشور های مستقل سرنوشت خود را صرفاً به کشور های غربی گره نزنند.»

پزشکیان افزود: «با ایجاد سبد ارزی بریکس باید به سلطه دلار کاهش داد و تلاش کنیم که سیاست های نادرست مالی و ناکارآمدی آمریکا در مبارزه با فساد بر دوش کشور های مستقل نباشد.»

وی با اشاره به چالش های جهانی گفت: «میل به سلطه گری و یک جانبه گرایی همچنان به عنوان تهدیدی جدی بر سر راه تحقق آرمان های بریکس باقی مانده است. با وجود پایان جنگ سرد بسیاری از امید ها برای ایجاد جهانی عادلانه تر و امن تر هنوز محقق نشده است.

رئیس جمهور همچنین در اجلاس بریکس پلاس تاکید کرد که این اجلاس تجلی بخش این واقعیت است که ساخت دنیایی بهتر به تنهایی امکان پذیر نیست و در دنیای به هم تنیده کنونی اراده و اقدام مشترک لازم است؛ تغییری بنیادین که مستلزم اصلاح نظام کنونی و ایجاد سامانی نو از توازن قدرت بر مبنای عدالت و رضایت است. به روایتی دیگر دنیای بهتر مکانی خواهد بود که در آن نشانی از تحریم تحمیل اراده تجاوز جنگ کشورگشایی و نسل کشی نباشد و چند جانبه گرایی به جای یک جانبه گرایی اکثریت به جای اقلیت برابری به جای تبعیض شفافیت به جای فریب دمکراسی به جای اقتدارگرایی و گفتگو به جای جنگ حکم فرما گردد.

همچنین پزشکیان در پایان این سفر و در بازگشت به تهران در مورد دستاوردهای سفر گفت: این اولین دوره از اجلاس گروه بریکس بود که ما به عنوان عضو اصلی در آن حضور داشتیم و آنچه در این سفر و در جریان شرکت در این اجلاس اتفاق افتاد دستاورد خوبی بود.

رئیس جمهور در ادامه پرداختن به مسائل امنیتی اقتصادی و اجتماعی را سه رسالت و پایه اصلی برگزاری اجلاس بریکس در روسیه برشمرد و افزود: در حوزه اقتصادی تلاش بریکس بر این است که با یکجانبه گرایی آمریکا سلطه دلار بر اقتصاد جهان و تحریم های ظالمانه و ناپسند علیه کشورهای مختلف مقابله کند.

 پزشکیان همچنین دیدار و گفتگو با رؤسای جمهور کشورهای عضو از جمله چین روسیه آفریقای جنوبی و نخست وزیر هند در حاشیه این اجلاس اشاره کرد و گفت: بیانیه پایانی اجلاس بریکس نیز به ویژه در تقبیح و محکوم کردن جنایت گری اسرائیل در غزه و لبنان و همچنین تاکید بر توسعه ارتباطات پولی اقتصادی فرهنگی علمی کارشناسی و امنیتی کشورهای عضو مهم و قابل توجه بود.

رئیس جمهور همچنین به علاقمندی سران کشورهای بریکس برای توسعه ارتباطات و تعاملات با جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: این سفر حقیقتاً فرصتی طلایی برای ما بود تا بتوانیم هم گرایی خود با کشورهای عضو این سازمان را بیشتر کنیم همچنین مقرر شد توافقاتی که با برخی از این کشورها منعقد شده به سرعت اجرایی و عملیاتی شود.

 پزشکیان در پایان تاکید کرد: تصور می کنم اگر اهداف این سازمان و گفتگوها و توافقاتی که در این اجلاس صورت گرفته را بتوانیم عملیاتی کنیم توطئه ای که آمریکا و همپیمانانش انجام می دهند به مرور خنثی خواهد شد.

قطعا حضور مسعود پزشکیان رییس جمهور کشورمان در این دوره از اجلاس با توجه به اینکه ایران به عنوان گروه اصلی حضور داشت دستاوردهای مثبتی برای کشور دارد که در آینده و در توسعه مناسبات با این کشورها خود را نشات می دهد.

 

پیوستن قدرت های نوظهور اقتصادی به بازارهای جهانی با بریکس

 

پاشنه ­ی آشیل بریکس و لزوم آسیب شناسی

واقعیت که بریکس طی این سال ها به عنوان یک گروه مهم مشورتی در حوزه مسائل اقتصادی و سیاسی جهانی عمل کرده قابل انکار نیست. پیش بینی ها حاکی از این است که اقتصاد مشترک کشور های گروه بریکس تا سال ۲۰۳۵ میلادی از ۷ کشور صنعتی جهان هم سبقت خواهد گرفت.

گام گذاشتن در مسیری مشترک و ایفای نقشی هماهنگ برای بریکس البته بدون مشکل هم نیست. کشور های بریکس با نابرابری اقتصادی روبه رو هستند و به همین خاطر میانگین امید به زندگی در آنها به میزان قابل توجهی از گروه۷ پایین تر است. همچنین کشور های عضو این گروه هر چند جزو اقتصاد های نوظهور به حساب می آیند اما تفاوت های زیادی هم آنها را از هم متمایز می کند. این درست هما ن مانعی است که حالا بریکس می خواهد برای رسیدن به موفقیت بیشتر و نقش برتر در اقتصاد جهانی از سر راه خود بردارد. جیم اونیل که برای نخستین بار نام بریکس را به کار برد در این رابطه آفریقای جنوبی را مهره ای همگون با ۴ کشور دیگر نمی داند. او با ابراز تعجب از عضویت این کشور در بریکس و نامشخص بودن دلیل این اقدام اعضای اولیه می گوید: “اقتصاد آفریقای جنوبی در مقایسه با این کشور ها کوچک است و درآمد ناخالص داخلی آن نیم درصد از دارایی جهان را تشکیل می دهد”. وی برای یکدست شدن بریکس ترکیه اندونزی مکزیک کره جنوبی حتی عربستان سعودی و لهستان را بیشتر از آفریقای جنوبی حائز شرایط می داند.

 

انتهای پیام/

دکمه بازگشت به بالا