تعدی به حریم خصوصی؛ وقتی تکنولوژی آرامش را مختل می‌کند

به گزارش دیباروز، نه می‌خواهیم از تزریق ژل و بوتاکس در آرایشگاه بنویسیم، نه از مالیات و نصب نکردن نرخ‌نامه، نه ارقام نجومی و نه حتی رعایت نکردن شیوه‌نامه‌های بهداشتی و… این‌بار از چیزی می‌نویسیم که بدون اغراق کسی به آن نپرداخته است و چندان توجهی هم نمی‌کند، اما همواره مورد نقد بسیاری از بانوان است، در حالی که طبق قانون تهیه فیلم یا عکس از محل‌هایی که اختصاصی بانوان بوده و آن‌ها فاقد پوشش مناسب هستند ممنوع است، اما سالن‌های زیبایی به قیمت جذب مشتری بیشتر و دنبال کننده در صفحه مجازی مشتری‌های خود را در معرض عکسبرداری و فیلم قرار می‌دهند. جالب این است که حتی اگر افراد تمایلی به نشان دادن چهره خود هم نداشته باشند، خدمات دهندگان سالن زیبایی عادی انگارانه از وسایل پوشش صورت استفاده می‌کنند تا بتوانند خدمت ارائه شده را در معرض دید قرار دهند. علاوه بر نقض حریم خصوصی، زمان مشتری‌ها برای تهیه این فیلم و عکس‌ها نادیده گرفته می‌شود. بماند که بسیاری از این سالن‌ها مروجان بی‌حجابی هستند، بی‌آنکه نظارت دقیقی بر این صفحات مجازی پر طرفدار وجود داشته باشد.

بسیاری از مراکز زیبایی هنگام انجام خدمات زیبایی و آرایشی یا پس از آن، اقدام به عکسبرداری یا فیلمبرداری از مشتریان خود می‌کنند تا به نوعی نتیجه کار خود را ثبت و ضبط و در فضای مجازی (مثلاً صفحه اینستاگرام آرایشگاه)، آن را به عنوان نمونه کار موفق خود و جذب مشتریان بیشتر منتشر کنند. بعضاً دیده و شنیده می‌شود در برخی از این سالن‌های زیبایی عکاس مخصوص و ادمین پیج هم حضور دارند تا به صورت دقیق‌تر مشتری آزاری کنند. اقدامی که بعضاً به دلیل سکوت مشتریان از ترس انجام ندادن صحیح خدمات آرایشگاه باعث شده تا جنبه رسمی پیدا کند که حتی در این زمینه از مشتری سؤال هم پرسیده نمی‌شود؛ موضوعی که به جای نقش باید نوشت مرگ حریم خصوصی که کمتر کسی از موارد قانونی آن اطلاع دارد. حال آنکه انتشار تصاویر مشتریان در فضای مجازی بدون رضایت آن‌ها جرم محسوب می‌شود و پیگرد قانونی دارد.

حریم خصوصی چیست؟

حریم خصوصی شاید کمی مبهم و شاید هم پرتعریف است، اما به صورت کلی و آنچه بیشتر درباره آن گفته می‌شود، حریم خصوصی، قلمرویی از زندگی شخصی هر فرد است که نباید بدون رضایت و اذن در آن وارد شد. به این معناست که یک شخص بتواند اطلاعات مربوط به خود را مجزا کند و در نهایت قادر باشد اطلاعاتش را با انتخاب خود در مقابل دیگران آشکار سازد.

مطابق بند یک ماده ۲ لایحه حمایت از حریم خصوصی، حریم خصوصی «قلمرویی از زندگی هر شخص است که آن شخص عرفاً یا با اعلان قبلی در چارچوب قانون، انتظار دارد تا دیگران بدون رضایت وی به آن وارد نشوند یا بر آن نگاه یا نظارت نکنند یا به اطلاعات راجع به آن دسترسی نداشته یا در آن قلمرو وی را مورد تعرض قرار ندهند.»
از آنجایی که برخی حریم خصوصی را حق پنهان کردن حقایق زندگی شخصی از دیگران دانسته‌اند، در نتیجه شاید انتشار بسیاری از عکس‌هایی که حاوی قبل و بعد برخی امور در سالن‌های زیبایی است مورد رضایت افراد نباشد! بر این اساس تمامی اشخاص حق دارند تصویر یا صدای خود را از دیگران مخفی و ضبط فیلم و صدا از خود را ممنوع اعلام کنند. چه بسا که نقض حریم خصوصی اشخاص نیز از جمله مواردی است که از طریق آن ظلمی به دیگران رخ می‌دهد و حقوق دیگران تضییع می‌شود.

آیا فیلم و عکس گرفتن جرم است؟

انتشار غیرقانونی عکس و فیلم اشخاص و حتی تهدید به این عمل از جمله رایج‌ترین جرائمی است که طی سال‌های اخیر اتفاق افتاده است و در صورت وجود شبکه‌های اجتماعی گوناگون، روز به روز بیشتر هم می‌شود. از این رو قانون، مجازات سنگینی را به منظور این جرائم که در گروه جرائم رایانه‌ای قرار می‌گیرند، در نظر گرفته است و حتی تهدید به انتشار فیلم و عکس شخصی دیگران هم جرم تلقی می‌شود و با شخص خاطی برخورد قانونی خواهد شد. این جرم به دو روش در قانون است:

۱. شخصی که اقدام به تغییر یا تحریف و انتشار عکس و فیلم افراد کند.
۲. شخصی که فیلم، عکس یا صدای فرد دیگری را بدون اجازه وی منتشر کند.
به موجب قانون‌های مقرر از جمله قانون سمعی و بصری و ماده ۵۰۳ قانون مجازات اسلامی، در سه مورد ضبط فیلم از دیگران کاملاً ممنوع است و انجام آن جرم به حساب می‌آید و مسئولیت کیفری در پی خواهد داشت، از جمله ضبط فیلم از حریم خصوصی اشخاص، ضبط فیلم از استحکامات نظامی و امنیتی و نیز ضبط فیلم و ارسال آن برای خارجی‌ها و اتباع بیگانه و دولت‌های خارجی متخاصم علیه جمهوری اسلامی ایران.
همچنین مطابق بند ب و نیز بند ج ماده ۵ قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت‌های غیر مجاز می‌کنند، تهیه فیلم یا عکس از محل‌هایی که اختصاصی بانوان بوده و آن‌ها فاقد پوشش مناسب هستند مانند حمام‌ها و استخرها یا تکثیر و توزیع آن جرم انگاری شده است. در این‌صورت مرتکبان جرائم مذکور به مجازات دو تا پنج سال حبس و ۱۰ سال محرومیت از حقوق اجتماعی و ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهند شد. همچنین مطابق ماده ۷ قانون مذکور زیان دیده حق مطالبه ضرر و زیان وارده ناشی از جرم را نیز دارد.
افزون بر این امکان دارد اشخاصی در این اماکن اقدام به فیلم گرفتن از همراهان خود با رضایت آن‌ها کنند، اما به این خاطر که سوء استفاده از فیلم دیگران هم در این شرایط امکانپذیر می‌گردد، این عمل کاملاً ممنوع است.
بر اساس قانون مذکور، رسیدگی به جرائم مشروحه موضوع این قانون، در صلاحیت دادگاه‌های انقلاب است.
هلیا شمس امین، وکیل دادگستری از موارد متعدد پرونده‌های حقوقی و قضایی در این زمینه می‌گوید. این وکیل تعریف می‌کند که یکی از پرونده‌های وی در رابطه با همین مورد خاص بوده که به دلیل مقاومت خانم در برابر نقض حریم خصوصی مانع از انتشار فیلم و عکس می‌شود و در نهایت منتج به ارائه خدمات نامناسب از سوی سالن زیبایی شده است. هر چند در این زمینه شکایت شده و پیگیری‌های مختلفی انجام می‌گیرد، اما متأسفانه این شاکی بخشی از زیبایی خود را در قسمت «مو» از دست می‌دهد.
انتشار غیرقانونی عکس و فیلم اشخاص و حتی تهدید به این عمل از جمله رایج‌ترین جرائمی است که طی سال‌های اخیر اتفاق افتاده است و در صورت وجود شبکه‌های اجتماعی گوناگون، روز به روز بیشتر هم می‌شود. جای تأسف است که فناوری‌های نوین و تکنولوژی، نقض حریم خصوصی داده‌ها و اسرار اشخاص را تسهیل کرده است. عدم چاره اندیشی برای این مسئله باعث خواهد شد گسترش فناوری اطلاعات نه تنها موجب آسایش انسان‌ها نشود، بلکه سبب از بین رفتن آرامش، امنیت و رفاه افراد جامعه شود. انسانی که از پیشرفته‌ترین تجهیزات و امکانات رفاهی برخوردار است ولی حریم خصوصی داده او نقض می‌شود، در واقع هیچ گونه آسایش و آرامشی نخواهد داشت.

انتهای پیام