ساعات بازدید از ارگ علی شاه تبریز | راهنمای کامل
ساعات بازدید از ارگ علی شاه تبریز
ارگ علیشاه تبریز، این یادگار باشکوه تاریخ و نمادی از ایستادگی، در بیشتر ساعات شبانه روز برای بازدید عموم علاقه مندان آزاد است. دیواره های اصلی و محوطه بیرونی این بنای تاریخی عظیم، محدودیت زمانی خاصی برای بازدیدکننده ندارند و می توان ۲۴ ساعته از عظمت آن بهره مند شد، در حالی که بخش های داخلی که اکنون به عنوان مصلی مورد استفاده قرار می گیرند، ساعات کاری مشخصی دارند که عموماً با اوقات برگزاری نماز و مراسم مذهبی همخوانی دارد.

سفری به تبریز بدون بازدید از ارگ علیشاه، قطعاً ناقص خواهد بود. این بنای سترگ که بیش از هفت قرن را به چشم دیده و داستان های بی شماری را در دل دیواره های مستحکم خود پنهان کرده است، نه تنها یک جاذبه تاریخی، بلکه نمادی از هویت و مقاومت این کهن شهر است. دانستن جزئیات دقیق ساعت بازدید و دسترسی به این بنای باشکوه، به گردشگران و مسافران یاری می رساند تا برنامه ریزی بهینه ای برای تجربه خود از تبریز داشته باشند و از هر لحظه حضور در کنار این یادمان ملی، نهایت لذت را ببرند.
ساعات دقیق بازدید از ارگ علیشاه تبریز: ابهامات و واقعیت ها
ارگ علیشاه تبریز، بنایی است که از آغاز ساخت خود در قرن هشتم هجری قمری، تغییرات و تحولات فراوانی را پشت سر گذاشته است. این بنا که امروزه بیشتر به دیواره های بلند و مستحکم خود شناخته می شود، کاربری های متفاوتی از مسجد و آرامگاه تا پادگان نظامی و سنگر مبارزان مشروطه داشته است. همین تاریخ پرفراز و نشیب، گاهی ابهاماتی را درباره شرایط و ساعات بازدید از آن به وجود می آورد که در این بخش به تشریح دقیق آن ها می پردازیم.
بازدید از دیواره اصلی و محوطه بیرونی: آزادی بی قیدوشرط زمان
بسیاری از گردشگران تصور می کنند که بازدید از ارگ علیشاه تبریز مانند موزه ها یا سایر بناهای تاریخی، محدود به ساعات مشخصی از روز است. اما واقعیت این است که دیواره های اصلی و بازمانده ارگ علیشاه و همچنین محوطه وسیع بیرونی آن، هیچ گونه محدودیت زمانی برای بازدید ندارند. این بدان معناست که شما می توانید در هر ساعت از شبانه روز، چه در روشنایی روز و چه در زیر نور ماه و ستاره ها، به این مکان مراجعه کرده و از شکوه آن لذت ببرید. این ویژگی منحصربه فرد، فرصت های بی نظیری را برای عکاسان و علاقه مندان به تجربه های خاص فراهم می کند تا در زمان های طلوع، غروب یا حتی در شب، با نورپردازی های احتمالی، تصاویر منحصر به فردی را ثبت کنند.
بازدید از بخش های داخلی (مصلی): ملاحظات زمانی
بخشی از محوطه ارگ علیشاه امروزه به مصلای بزرگ تبریز اختصاص یافته است. این مصلی که برای برگزاری نمازهای جمعه و سایر مراسم مذهبی استفاده می شود، دارای بخش های داخلی و ورودی های مشخصی است. دسترسی به این بخش های داخلی، برخلاف دیواره های بیرونی ارگ، محدود به ساعات خاصی است که معمولاً با اوقات شرعی و زمان برگزاری نمازهای جماعت و برنامه های مناسبتی هماهنگ می شود. بنابراین، اگر قصد بازدید از فضای داخلی مصلی را دارید، توصیه می شود پیش از مراجعه، از طریق منابع معتبر یا تماس با مسئولان مصلی، از ساعات دقیق باز بودن آن مطلع شوید. با این حال، باید توجه داشت که هدف اصلی از بازدید ارگ، مشاهده عظمت و شکوه بنای تاریخی از نمای بیرونی آن است و نه لزوماً بخش های داخلی مصلی.
آیا برای بازدید از ارگ علیشاه نیاز به خرید بلیط است؟ پاسخ قاطع: خیر!
یکی از مهمترین سوالاتی که ذهن بسیاری از مسافران را به خود مشغول می کند، مربوط به هزینه بازدید از ارگ علیشاه است. با کمال خرسندی اعلام می شود که بازدید از محوطه بیرونی و دیواره های ارگ علیشاه تبریز، کاملاً رایگان است و برای ورود به این مکان نیازی به تهیه بلیط یا پرداخت هیچ گونه هزینه ای نیست. این ویژگی، ارگ علیشاه را به مقصدی در دسترس برای همه اقشار جامعه، از گردشگران خارجی گرفته تا شهروندان بومی، تبدیل کرده است. البته این رایگان بودن، دلیل بر بی توجهی به حفظ و نگهداری این میراث ارزشمند نیست و همواره باید در بازدید از آن، حرمت و قواعد مراقبت از بناهای تاریخی را رعایت کرد.
بهترین زمان برای بازدید از ارگ علیشاه تبریز (فصل و ساعت روز)
تبریز، شهری چهارفصل است که هر فصل آن زیبایی های خاص خود را دارد. اما برای بازدید از ارگ علیشاه که عمدتاً در فضای باز قرار دارد، انتخاب زمان مناسب می تواند تجربه شما را دگرگون کند. آب وهوا، میزان شلوغی و حتی نورپردازی، همگی در کیفیت بازدید شما مؤثر هستند.
فصل مناسب: بهار و تابستان، با نگاهی به پاییز و زمستان
- بهار (خصوصاً اردیبهشت): بهار تبریز، با آب وهوای مطبوع و دلنشین، بهترین زمان برای سفر و بازدید از جاذبه های این شهر است. در اردیبهشت، طبیعت اطراف ارگ سرسبز و دلپذیر می شود و هنوز ازدحام بالای گردشگران تابستانی آغاز نشده است. نسیم خنک بهاری، پیاده روی در اطراف ارگ را لذت بخش تر می کند.
- تابستان: تابستان های تبریز معمولاً خنک تر از بسیاری از شهرهای مرکزی ایران است و همین امر آن را به مقصدی محبوب برای سفرهای تابستانی تبدیل می کند. در این فصل، هوا برای گشت وگذار بسیار مناسب است؛ اما باید به خاطر داشت که اوج سفر است و ممکن است با شلوغی بیشتری در محوطه ارگ و اطراف آن مواجه شوید.
- پاییز و زمستان: تبریز در فصول پاییز و زمستان، آب وهوایی سرد و گاهی برفی دارد. بادهای شدید می تواند در محوطه باز ارگ بسیار آزاردهنده باشد. اگر در این فصول قصد سفر دارید، حتماً لباس گرم و مناسب همراه داشته باشید. بازدید در زمستان با پوشش برف، می تواند منظره ای متفاوت و چشم نواز را از ارگ به نمایش بگذارد، اما از نظر راحتی، دشوارتر است.
ساعت مناسب روز: از طلوع تا غروب، و درخشش شبانه
- صبح زود: اگر به عکاسی علاقه مندید، ساعات ابتدایی صبح، بلافاصله پس از طلوع آفتاب، بهترین زمان برای ثبت تصاویر خیره کننده از ارگ است. نور ملایم و طلایی صبحگاهی، جزئیات معماری را به خوبی آشکار می کند و از شدت سایه ها می کاهد. همچنین در این ساعات، محوطه ارگ خلوت تر است و می توانید با آرامش بیشتری به کاوش بپردازید.
- بعدازظهر: ساعات پس از ظهر و نزدیک به غروب آفتاب نیز برای عکاسی و لذت بردن از فضای ارگ بسیار مناسب است. نور غروب، رنگ های گرم و جذابی را به دیواره ها می بخشد و سایه های بلند، جلوه ای دراماتیک به بنا می دهند. هوا در این ساعات نیز معمولاً ملایم تر است.
- شب: تجربه بازدید از ارگ علیشاه در شب، بسیار متفاوت و خاص است. با روشن شدن چراغ ها و نورپردازی های باشکوه، ارگ جلوه ای رمزآلود و مسحورکننده پیدا می کند. بسیاری از بازدیدکنندگان از عظمت این بنا در تاریکی شب و تحت نورپردازی های چشمگیر آن، حیرت زده می شوند. این زمان نیز برای عکاسی شبانه فرصت های منحصر به فردی را فراهم می آورد.
چگونه به ارگ علیشاه تبریز برویم؟ آدرس و مسیرهای دسترسی
ارگ علیشاه در قلب تبریز واقع شده و دسترسی به آن از طریق وسایل حمل ونقل عمومی و خودروی شخصی نسبتاً آسان است. این موقعیت مکانی مرکزی، ارگ را به یکی از نقاط شروع مناسب برای گردش در سایر جاذبه های تاریخی شهر تبدیل کرده است.
آدرس دقیق: قلب تپنده شهر
ارگ علیشاه تبریز در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و خیابان فردوسی قرار دارد و به میدان ساعت (ساعات قاباغی) بسیار نزدیک است. این موقعیت مکانی استراتژیک، آن را به یک نقطه مرجع مهم در نقشه های شهری تبریز تبدیل کرده است. تبریز، نوبار، بلوار آزادی، خیابان امام خمینی، خیابان ارگ (ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و خیابان فردوسی، در نزدیکی میدان ساعت).
دسترسی با مترو: گام به گام تا ارگ
یکی از راحت ترین و سریع ترین راه های دسترسی به ارگ علیشاه، استفاده از متروی تبریز است. نزدیک ترین ایستگاه مترو به ارگ، ایستگاه شهید محققی است. پس از پیاده شدن در این ایستگاه، با چند دقیقه پیاده روی کوتاه در مسیرهای مشخص شده، به راحتی می توانید به محوطه ارگ علیشاه برسید.
دسترسی با اتوبوس (بی آرتی): راهی آسان و سریع
شبکه اتوبوسرانی تبریز، به ویژه خطوط بی آرتی (BRT) نیز دسترسی به ارگ را بسیار آسان کرده اند. ایستگاه میدان ساعت در خط تندرو شریعتی-آبرسان، نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس به ارگ علیشاه است. از این ایستگاه نیز با کمی پیاده روی، عظمت ارگ در مقابل چشمان شما قرار خواهد گرفت. جالب است بدانید مردم محلی تبریز، این منطقه را با نام محلی و دلنشین «ساعات قاباغی» به معنای «جلوی ساعت» می شناسند که اشاره به میدان ساعت نزدیک ارگ دارد.
دسترسی با خودروی شخصی: چالش ها و راهکارها
اگر قصد دارید با خودروی شخصی به ارگ علیشاه مراجعه کنید، باید به این نکته توجه داشته باشید که مرکز شهر تبریز، به خصوص در ساعات اوج شلوغی، با محدودیت هایی در زمینه جای پارک مواجه است. توصیه می شود خودروی خود را در پارکینگ های عمومی اطراف یا در کوچه های فرعی نزدیک ارگ پارک کرده و مابقی مسیر را با پیاده روی طی کنید. پیاده روی در این منطقه، فرصت مناسبی برای آشنایی بیشتر با بافت تاریخی و پر جنب و جوش شهر تبریز را نیز فراهم می کند.
نگاهی عمیق تر به ارگ علیشاه: تاریخچه و معماری باشکوه
ارگ علیشاه تبریز تنها یک دیوار بلند نیست؛ بلکه کتابی نانوشته از تاریخ پرفراز و نشیب ایران است. این بنا که امروزه تنها بخشی از آن پابرجاست، شاهد رخدادهای عظیمی بوده و هر سنگ آن داستانی برای گفتن دارد. وقتی به دیواره های بلند آن می نگرید، گویی می توانید صدای تاریخ را بشنوید، صدای جنگ ها، زلزله ها و مقاومت ها.
تاریخچه مختصر و جذاب: از مسجد تا سنگر آزادی
ساخت بنای اولیه ارگ علیشاه در بین سال های ۷۱۶ تا ۷۲۴ هجری قمری و در دوره ایلخانی آغاز شد. دستور ساخت آن توسط تاج الدین علیشاه گیلانی، وزیر وقت ایلخانان، صادر گردید. هدف اصلی، ساخت یک مسجد جامع عظیم و باشکوه بود که بخشی از آن شامل آرامگاهی بزرگ در صحن مسجد می شد. روایت ها حاکی از آن است که علیشاه دستور داده بود ارتفاع طاق مسجد، چهار گز بلندتر از طاق کسری باشد که نشان از جاه طلبی و عظمت طلبی سازندگان آن زمان دارد.
متأسفانه، به دلیل عجله در ساخت و مشکلات مهندسی در پی ریزی، بخش بزرگی از بنای اولیه در همان زمان فروریخت و با فوت علیشاه، پروژه ساخت نیز متوقف شد. اما همین باقی مانده، در طول قرون متمادی، زخم های متعددی را به خود دید. زلزله های متعدد تبریز و جنگ های پی درپی، بخش های زیادی از این مسجد عظیم را تخریب کرد و تنها دیواره های جنوبی آن باقی ماند.
بر روی دیوارهای ارگ علیشاه، هنوز هم می توان جای زخم های کهنه گلوله های توپ را دید که یادآور مقاومت این بنا در برابر تهاجمات و جنگ ها، به ویژه در دوران مشروطه است. این زخم ها، خود داستان هایی ناگفته از ایستادگی و پایداری را روایت می کنند.
در دوران قاجار، کاربری ارگ تغییر کرد و از محوطه آن به عنوان انبار غلات و مهمات نظامی استفاده می شد و حصاری به دور آن کشیدند که نام «ارگ علیشاه» را به خود گرفت. در جنگ های ایران و روسیه و ایران و انگلیس، این مکان به یک پایگاه نظامی تبدیل شد. در دوران مشروطه نیز، ارگ به سنگر محکم مبارزان مشروطه خواه، به رهبری ستارخان و باقرخان، تبدیل شد و مقاومت های بسیاری را در برابر نیروهای دولتی از خود نشان داد. حتی در سال ۱۲۹۰ شمسی، پس از شکست قیام مردم تبریز در برابر نیروهای روس، دیوارهای ارگ بار دیگر به توپ بسته شدند.
در دوران معاصر و پس از انقلاب، بخش هایی از محوطه ارگ به مصلای تبریز تغییر کاربری داد و متأسفانه در جریان این تغییرات، برخی از سازه های قدیمی تر از جمله مدرسه نجات و سالن آمفی تئاتر و حتی پلکان های قاجاری، تخریب شدند تا فضای لازم برای ساخت مصلی فراهم شود. این تخریب ها، اگرچه با هدف توسعه صورت گرفتند، اما جای تأسف دارند که بخشی از تاریخ مکتوب این بنا را از بین بردند.
معماری و مشخصات کنونی: عظمتی پابرجا
ارگ علیشاه تبریز، یک شاهکار مهندسی و معماری دوران خود به شمار می رود. استادان معماری و تاریخ هنر ایران، سبک معماری این بنا را «آذری» می دانند که از سبک های برجسته معماری ایرانی پس از اسلام است. این سبک در دوران حکومت ایلخانان رواج چشمگیری یافت و ویژگی های خاص خود را دارد.
برای ساخت ارگ، از مصالح بومی و بادوام آن زمان، از جمله ساروج، استفاده شده است. این انتخاب مصالح و تکنیک های ساخت، موجب شده تا با وجود گذشت قرون متمادی و تحمل زلزله های متعدد و جنگ ها، بخش هایی از این بنای عظیم همچنان استوار و پابرجا باقی بماند. آنچه امروزه از ارگ علیشاه به جا مانده، سه دیوار بلند به شکل ایوان است که ارتفاع آن ها به حدود ۲۶ متر و عرض آن ها به ۳۰ متر می رسد. هر یک از این دیواره ها عرضی حدود ۱۰ متر دارند و در داخل آن ها دو دیوار عریض تر به وسیله طاق هایی به هم متصل شده اند.
حفاری های باستان شناسی نشان داده که حدود ۷ متر از این دیوارها در دل خاک قرار دارند، که این خود گواهی بر عظمت و استحکام پایه ریزی این بنا در دوران ساخت آن است. با وجود تمام آسیب ها و تخریب هایی که در طول تاریخ به ارگ وارد شده، تماشای دیواره های باقی مانده آن، حس شگفتی و تحسین را نسبت به دانش و مهارت معماران ایرانی در گذشته برمی انگیزد.
جاذبه های دیدنی نزدیک ارگ علیشاه تبریز (یک روز کامل گردشگری)
بازدید از ارگ علیشاه تبریز، تنها بخش کوچکی از تجربه سفر به این شهر پربار تاریخی است. تبریز مملو از جاذبه های گردشگری است که بسیاری از آن ها در نزدیکی ارگ قرار دارند و می توانند برنامه یک روز کامل شما را به یک گشت وگذار فراموش نشدنی تبدیل کنند.
عمارت میدان ساعت (شهرداری تبریز): تپش قلب شهر و موزه زمان
در نزدیکی ارگ علیشاه، عمارت باشکوه شهرداری تبریز، معروف به عمارت میدان ساعت، قرار دارد. این بنای زیبا که در دهه ۱۳۰۰ خورشیدی و با الهام از معماری آلمانی ساخته شده، با برج ساعت ۳۰ متری خود، نمادی از شهر تبریز است. این عمارت، که زمانی محل استقرار شهرداری بود، اکنون میزبان موزه شهرداری و موزه فرش تبریز است. تالار فرش آن، گنجینه ای از قالی ها و تابلوفرش های ارزشمند با قدمت بیش از ۱۱۰ سال را در خود جای داده است. صدای زنگ های ساعت آن، که هر ۱۵ دقیقه به صدا درمی آید، گویی یادآور گذر زمان و تاریخ پربار تبریز است.
آدرس: تبریز، خیابان امام، میدان ساعت
موزه عصر آهن: سفری به اعماق تاریخ و رازهای دفن شده
موزه عصر آهن یکی از منحصر به فردترین موزه های تبریز است که در نزدیکی مسجد کبود قرار دارد و کشف آن در جریان خاکبرداری های منطقه صورت گرفت. این محوطه باستانی شامل یک گورستان باستانی است که در آن اجسادی به شیوه جنینی دفن شده اند. این موزه، یافته های باستان شناسی مربوط به عصر آهن را به نمایش می گذارد که شامل ظروف سفالی، جواهرات، ابزار جنگی و حتی اسباب بازی کودکان است. شیوه دفن و اشیاء یافت شده در این گورها، اطلاعات ارزشمندی درباره آیین ها و باورهای مردمان باستان در این منطقه ارائه می دهد. بازدید از این موزه، پنجره ای به سوی زندگی مردمان هزاره اول قبل از میلاد می گشاید.
آدرس: تبریز، خیابان امام، چهارراه شهید بهشتی، انتهای خیابان کهنه
خانه بهنام: عمارتی با رنگ های زنده تاریخ
در محله مقصودیه و در فاصله کمی از ارگ علیشاه، خانه تاریخی بهنام، یادگار دوران زندیه و قاجار، قرار دارد. این خانه با معماری اصیل ایرانی، از جمله حیاط های بیرونی و اندرونی، ساختمان های قشلاقی و ییلاقی، و پنجره های ارسی با شیشه های رنگی، شما را به دنیای گذشته می برد. نورهای رنگی که از پنجره های ارسی به داخل می تابند، فضایی رویایی و دلنشین خلق می کنند. نقاشی های فرسکو و گچ بری های هنرمندانه روی دیوارها و طاقچه ها، از جمله زیبایی های بصری این خانه هستند. خانه بهنام امروزه بخشی از دانشگاه هنر اسلامی تبریز است و بازدید از آن، تجربه ای شیرین از هنر و زندگی قاجاری را به ارمغان می آورد.
آدرس: تبریز، میدان ساعت، محله مقصودیه
بازار بزرگ تبریز: شاهراه تجارت و قلب تپنده تاریخ
بازار بزرگ تبریز، شاهکار معماری و تجاری ایران، با لقب بزرگترین بازار سرپوشیده آجری جهان، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این بازار تنها یک مرکز خرید نیست، بلکه شهری کوچک در دل شهر بزرگ تبریز است که شامل هزاران حجره، تیمچه، سرا، کاروانسرا، حمام و مسجد می شود. قدم زدن در راسته های تو در توی این بازار، شما را به گذشته ای دور می برد که تبریز قلب جاده ابریشم بود. از فرش های دستباف نفیس و چرم های تبریز گرفته تا ادویه جات و صنایع دستی، هر آنچه که به دنبالش باشید در این بازار پیدا خواهید کرد. دریچه های سقفی این بازار که نور روز را به داخل هدایت می کنند، خود شاهکاری از معماری هوشمندانه دوران گذشته است.
آدرس: تبریز، خیابان صادقیه بازار، بازار بزرگ تبریز
خانه مشروطه: یادگار مبارزات آزادی خواهانه
یکی دیگر از جاذبه های تاریخی مهم و نزدیک به ارگ علیشاه، خانه مشروطه تبریز است. این خانه که در دوران اوج انقلاب مشروطه، پایگاه اصلی آزادی خواهان و محل تجمع سران مشروطه چون ستارخان و باقرخان بود، امروزه به موزه ای برای نمایش اسناد، تندیس ها، و وسایل شخصی مربوط به آن دوران تبدیل شده است. بازدید از خانه مشروطه، فرصتی است تا با قهرمانان و حوادث تاریخی که مسیر تاریخ معاصر ایران را شکل دادند، از نزدیک آشنا شوید. پنجره های ارسی رنگارنگ و معماری زیبای آن، فضایی دلنشین برای یادگیری تاریخ فراهم آورده است.
آدرس: تبریز، خیابان شهید مطهری، روبروی مسجد جامع
توصیه های مهم برای تجربه بهتر بازدید از ارگ
برای اینکه بازدید شما از ارگ علیشاه تبریز به یک تجربه لذت بخش و به یادماندنی تبدیل شود، توجه به چند نکته می تواند بسیار مفید باشد:
- کفش مناسب: از آنجا که بخش عمده بازدید از ارگ در فضای باز و شامل پیاده روی در محوطه است، پوشیدن کفش های راحت و مناسب برای پیاده روی توصیه می شود.
- توجه به تابلوهای اطلاعاتی: در محوطه ارگ و اطراف آن، تابلوهای اطلاعاتی نصب شده اند که می توانند اطلاعات جالبی درباره تاریخچه و ویژگی های بنا به شما ارائه دهند.
- رعایت حرمت بنای تاریخی: ارگ علیشاه یک میراث ملی است. در هنگام بازدید، لطفاً از نوشتن یادگاری، آسیب رساندن به دیواره ها یا ریختن زباله خودداری کنید تا این بنا برای نسل های آینده نیز پابرجا بماند.
- برنامه ریزی برای بازدید از جاذبه های اطراف: از آنجایی که ارگ در مرکز شهر و نزدیک به بسیاری از جاذبه های دیگر قرار دارد، برنامه ریزی برای بازدید همزمان از چند مکان می تواند زمان شما را بهینه کند.
- عکاسی: فرصت های عکاسی در ارگ علیشاه بی شمار است. از نورپردازی های طبیعی روز تا جلوه های خاص شب، می توانید تصاویر هنری و خاطره انگیزی را ثبت کنید.
- همراه داشتن نوشیدنی و میان وعده: به خصوص در فصول گرم، همراه داشتن آب و در صورت تمایل، میان وعده سبک، می تواند در طول گشت وگذار در محوطه باز مفید باشد.
نتیجه گیری: ارگ علیشاه، صدای تاریخ در قلب تبریز
ارگ علیشاه تبریز، بیش از یک بنای تاریخی، نمادی از ایستادگی، هویت و مقاومت است. دیواره های بلند و زخم خورده آن، هر کدام داستانی از تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین را روایت می کنند؛ از شکوه دوران ایلخانی و کاربری های نظامی در قاجار تا تبدیل شدن به سنگر آزادی خواهان در دوران مشروطه. این بنا، با وجود تمام آسیب ها و بی مهری هایی که در طول قرون به خود دیده، همچنان سرفراز ایستاده و صدای تاریخ را در قلب تبریز طنین انداز می کند.
بازدید از ارگ علیشاه، به ویژه با آگاهی از ساعات دسترسی ۲۴ ساعته به محوطه بیرونی آن و رایگان بودن ورود، فرصتی بی نظیر برای هر گردشگر و علاقه مند به تاریخ و معماری است. تجربه ایستادن در کنار این عظمت باستانی، مشاهده جای زخم گلوله ها بر پیکر آن و تصور وقایعی که در اطرافش رخ داده، حسی عمیق از ارتباط با گذشته را به ارمغان می آورد. تبریز با ارگ علیشاه و سایر جاذبه های تاریخی بی نظیرش، همواره آماده پذیرایی از شماست تا سفری به یادماندنی و پر از کشف و تجربه را برایتان رقم بزند. پس کوله بار سفر را ببندید و خود را برای گشتی در خم تاریخ آماده کنید.