سایت درخواست انحصار وراثت

سایت درخواست انحصار وراثت به بستری دیجیتال تبدیل شده است که فرآیند پیچیده و زمان بر دریافت گواهی انحصار وراثت را برای وراث آسان می کند. این سامانه های الکترونیکی، امکان پیگیری و دریافت گواهی را بدون نیاز به مراجعات حضوری فراهم آورده اند تا افراد بتوانند در لحظات دشوار پس از درگذشت عزیزان خود، با آرامش بیشتری به امور قانونی بپردازند.

در گذشته ای نه چندان دور، پس از درگذشت یک عزیز، وراث با دنیایی از کاغذبازی، مراجعه به ادارات مختلف و صرف زمان و انرژی بسیار برای دریافت گواهی انحصار وراثت روبرو بودند. این فرآیند که خود به تنهایی بار سنگینی بر دوش افراد داغدار می گذاشت، اغلب با تأخیرها و ابهامات زیادی همراه بود. اما با ظهور فناوری و تمایل دولت به سمت خدمات الکترونیک، سامانه هایی برای تسهیل این روند گام به میدان گذاشتند. این تغییرات نویدبخش این بود که دیگر نیازی به سفرهای طولانی و ایستادن در صف های خسته کننده نیست. وراث اکنون می توانند از طریق یک سایت درخواست انحصار وراثت، بخش عمده ای از کار را از منزل یا هر مکان دیگری به انجام رسانند. این مقاله جامع به همین منظور نگاشته شده است تا مسیر روشن و بی ابهامی را برای بهره مندی از این خدمات آنلاین به شما نشان دهد. از معرفی سامانه های موجود و تفاوت های کلیدی آن ها گرفته تا راهنمای گام به گام دریافت گواهی، ارائه لیست کامل مدارک، نکات حقوقی مهم و هزینه های مرتبط، تلاش بر آن است که به منبعی قابل اعتماد و یاری رسان در این زمینه تبدیل شود.

درک مفاهیم کلیدی: انحصار وراثت چیست و چرا الکترونیکی شد؟

مفهوم انحصار وراثت برای بسیاری از افراد، به ویژه در لحظات غم انگیز پس از فوت یک عزیز، می تواند کمی مبهم و دلهره آور باشد. گواهی انحصار وراثت در واقع یک سند قانونی است که توسط مراجع قضایی صادر می شود و به طور رسمی مشخص می کند که چه کسانی و به چه نسبتی از متوفی ارث می برند. این گواهی به مثابه کلیدی عمل می کند که درهای انجام کلیه امور مالی، اداری و حقوقی مرتبط با دارایی های به جا مانده از متوفی را می گشاید. بدون این سند، امکان برداشت از حساب بانکی، انتقال سند ملک، سهام، خودرو و حتی دریافت حقوق بازنشستگی متوفی وجود نخواهد داشت.

با گسترش دولت الکترونیک و ضرورت تسهیل امور شهروندان، فرآیند انحصار وراثت نیز مانند بسیاری از خدمات دیگر، دستخوش تغییر و تحول شد و به سمت الکترونیکی شدن گام برداشت. این رویکرد جدید بر اساس مبانی قانونی محکمی همچون آیین نامه ها و بخشنامه های جدید دولت، به ویژه بند ث ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنج ساله هفتم توسعه، بنا نهاده شده است. هدف اصلی از این تحول دیجیتال، فراهم آوردن مزایای چشمگیری برای وراث و ذینفعان بوده است که برخی از آن ها عبارتند از:

• کاهش زمان و هزینه: الکترونیکی شدن فرآیند به طور چشمگیری از زمان مورد نیاز برای طی کردن مراحل اداری کاسته و هزینه های مربوط به مراجعات حضوری و تهیه کپی های متعدد را از بین برده است.
• افزایش شفافیت: با ثبت اطلاعات در سامانه های آنلاین، امکان پیگیری وضعیت پرونده و اطلاع از جزئیات آن به صورت لحظه ای فراهم می شود، که این خود به شفافیت بیشتر فرآیند کمک می کند.
• کاهش تردد و کاغذبازی: دیگر نیازی به مراجعات مکرر به دفاتر و ادارات نیست. بسیاری از مراحل از طریق بارگذاری مدارک و ثبت درخواست آنلاین انجام می شود.
• دسترسی عادلانه تر: این سامانه ها امکان دسترسی به خدمات انحصار وراثت را برای تمامی شهروندان، حتی در مناطق دورافتاده، فراهم می آورند.

بنابراین، الکترونیکی شدن انحصار وراثت را می توان یک گام بزرگ در راستای عدالت الکترونیکی و تسهیل امور حقوقی برای مردم دانست. این تغییر نه تنها به کارآمدی بیشتر سیستم کمک می کند، بلکه بار روانی و عملیاتی را از دوش وراث برمی دارد و آن ها را در مسیر دشوار پس از فقدان، یاری می رساند.

کدام سامانه برای شماست؟ تفکیک دقیق verasat.ncr.ir و sahim.sabteahval.ir

یکی از مهم ترین ابهامات در مسیر دریافت گواهی انحصار وراثت اینترنتی، تشخیص این است که کدام سامانه برای شما مناسب تر است. در حال حاضر دو سامانه اصلی در این زمینه فعالیت می کنند که هر یک کارکرد خاص خود را دارند: verasat.ncr.ir (سامانه ورثه) و sahim.sabteahval.ir (سامانه سهیم). کلید اصلی برای انتخاب صحیح، «تاریخ فوت متوفی» است. بیایید با جزئیات بیشتری به بررسی هر یک بپردازیم تا این سردرگمی برطرف شود.

سامانه ورثه (verasat.ncr.ir): برای متوفیان پس از ۳ مرداد ۱۴۰۴

سامانه ورثه با نشانی verasat.ncr.ir، نماینده رویکردی نوین و انقلابی در فرآیند انحصار وراثت است. این سامانه با همکاری سازمان ثبت احوال و قوه قضاییه راه اندازی شده و قرار است برای متوفیانی که «پس از تاریخ ۳ مرداد ۱۴۰۴» فوت می کنند، مورد استفاده قرار گیرد. ویژگی برجسته این سامانه، صدور «خودکار» گواهی انحصار وراثت است.

تصور کنید که دیگر نیازی به ثبت درخواست رسمی از سوی وراث نیست. پس از ثبت واقعه فوت در سازمان ثبت احوال، سیستم به صورت خودکار ظرف مدت ۲۰ روز، گواهی انحصار وراثت را صادر می کند. این گواهی به صورت الکترونیکی و با اعتبار کامل قانونی خواهد بود. اطلاعاتی که در این گواهی درج می شود شامل لیست دقیق وراث، میزان سهم الارث هر یک (با در نظر گرفتن مواردی مانند حجب و موانع ارث)، و در صورت وجود، مشخصات وصیت نامه رسمی است. وراث پس از دریافت پیامک اطلاع رسانی، می توانند با مراجعه به این سامانه و احراز هویت (از طریق درگاه دولت هوشمند یا سامانه هدا)، گواهی خود را مشاهده و دریافت کنند. این فرآیند جدید به معنای کاهش چشمگیر دغدغه ها و افزایش آرامش برای خانواده های داغدار است.

نحوه مشاهده و دریافت گواهی صادر شده از این سامانه (با راهنمای تصویری ورود):

1. وارد نشانی verasat.ncr.ir شوید.
2. گزینه «مشاهده و دریافت گواهی» را انتخاب کنید. (یک تصویر از صفحه اصلی سایت با هایلایت گزینه مربوطه در اینجا مفید خواهد بود.)
3. برای ورود، باید از طریق «پنجره ملی خدمات دولت هوشمند» یا «سامانه هدا» احراز هویت کنید. (تصویر مربوط به صفحه انتخاب روش احراز هویت)
4. شماره موبایل و کد امنیتی را وارد کرده و رمز یکبار مصرف را دریافت کنید. (تصویر از فیلدهای ورود شماره موبایل و کد امنیتی)
5. رمز یکبار مصرف را وارد کرده و به سامانه وارد شوید. (تصویر از فیلد ورود رمز یکبار مصرف)
6. پس از ورود، می توانید گواهی انحصار وراثت خودکار صادر شده را مشاهده و در صورت نیاز چاپ کنید.

سامانه سهیم (sahim.sabteahval.ir): برای متوفیان قبل از ۳ مرداد ۱۴۰۴ و ثبت درخواست

سامانه سهیم با نشانی sahim.sabteahval.ir، برای آن دسته از وراثی طراحی شده است که متوفی «قبل از تاریخ ۳ مرداد ۱۴۰۴» فوت کرده باشد یا به هر دلیلی نیاز به ثبت درخواست انحصار وراثت دارند. در این سامانه، فرآیند خودکار نیست و وراث باید به طور فعال نسبت به ثبت درخواست و بارگذاری مدارک اقدام کنند.

ورود به سامانه سهیم نیز مانند سامانه ورثه، از طریق احراز هویت در سامانه های ملی صورت می گیرد. این سامانه، امکان ثبت نام انحصار وراثت آنلاین و پیگیری مراحل آن را برای متقاضیان فراهم می کند. وراث پس از ورود به سامانه، می توانند اطلاعات متوفی و تمامی وراث را وارد کرده، مدارک لازم را بارگذاری نمایند و درخواست خود را به شورای حل اختلاف صالح ارسال کنند. این سامانه نقش مهمی در تسهیل فرآیند برای پرونده های قدیمی تر ایفا می کند و به وراث اجازه می دهد بدون مراجعه حضوری، پرونده خود را آغاز کنند.

نحوه ورود به سامانه سهیم (از طریق سامانه ثنا، هدا یا پنجره ملی خدمات دولت هوشمند – راهنمای تصویری برای هر یک):

1. نشانی sahim.sabteahval.ir را در مرورگر خود وارد کنید.
2. در صفحه ورود، گزینه های احراز هویت متفاوتی را مشاهده خواهید کرد:
   • ورود از طریق سامانه ثنا (برای کسانی که قبلاً در سامانه ثنا ثبت نام کرده اند و نیاز به گواهی الکترونیک انحصار وراثت دارند).
   • ورود با سامانه هدا (هویت دیجیتال ایرانیان).
   • ورود با پنجره ملی خدمات دولت هوشمند.

   (تصویر صفحه ورود به سامانه سهیم با گزینه های احراز هویت)

3. روش مورد نظر خود را انتخاب کرده و مراحل احراز هویت را طی کنید (معمولاً با وارد کردن شماره ملی و دریافت رمز یکبار مصرف).
4. پس از ورود موفقیت آمیز، می توانید مراحل انحصار وراثت آنلاین خود را آغاز نمایید.

جدول مقایسه جامع: verasat.ncr.ir در مقابل sahim.sabteahval.ir

برای روشن شدن تفاوت ها و کاربرد هر یک از این سامانه ها، جدول زیر یک مقایسه جامع ارائه می دهد که به وراث کمک می کند تا مسیر درست را تشخیص دهند.

معیار مقایسه	سامانه ورثه (verasat.ncr.ir)	سامانه سهیم (sahim.sabteahval.ir)
تاریخ فوت متوفی	پس از ۳ مرداد ۱۴۰۴	قبل از ۳ مرداد ۱۴۰۴
ماهیت فرآیند	صدور خودکار گواهی انحصار وراثت	ثبت درخواست انحصار وراثت توسط وراث
نیاز به ثبت درخواست	خیر، فرآیند پس از ثبت فوت آغاز می شود	بله، وراث باید درخواست را ثبت کنند
زمان صدور گواهی	حدود ۲۰ روز پس از ثبت فوت	بستگی به روند رسیدگی شورای حل اختلاف دارد
نهاد مسئول صدور نهایی	سازمان ثبت احوال کشور	شورای حل اختلاف (پس از بررسی مدارک در سامانه)
موارد مندرج در گواهی	وراث، سهم الارث، وصیت نامه رسمی	وراث و سهم الارث

انتخاب سامانه صحیح گامی حیاتی در فرآیند دریافت گواهی انحصار وراثت اینترنتی است. توجه به تاریخ فوت متوفی، از سردرگمی ها و اتلاف وقت جلوگیری می کند و وراث را به سرعت به مقصد می رساند.

پیش نیازهای ضروری برای شروع فرآیند آنلاین انحصار وراثت

پیش از ورود به دنیای دیجیتال و اقدام برای سایت درخواست انحصار وراثت، ضروری است که وراث و ذینفعان از آماده بودن برخی پیش نیازهای اساسی اطمینان حاصل کنند. این پیش نیازها به هموار شدن مسیر و جلوگیری از بروز خطاها و تأخیرها در طول فرآیند کمک شایانی می کنند.

1. ثبت واقعه فوت متوفی در ثبت احوال:

   اولین و بنیادی ترین گام، ثبت رسمی واقعه فوت در سازمان ثبت احوال کشور است. تا زمانی که گواهی فوت صادر و در سیستم ثبت احوال ثبت نشده باشد، هیچ یک از مراحل بعدی انحصار وراثت، چه به صورت حضوری و چه آنلاین، امکان پذیر نخواهد بود. این گواهی فوت به عنوان سند اولیه و اصلی در تمامی فرآیندها استفاده می شود و به صورت خودکار اطلاعات مربوط به متوفی را به سامانه های دیگر منتقل می کند.

2. داشتن حساب کاربری در سامانه ثنا (برای تمامی وراث متقاضی):

   سامانه ثنا (ثبت نام الکترونیکی قضایی) درگاهی است که اکثر خدمات قضایی آنلاین از طریق آن ارائه می شود. برای استفاده از سامانه انحصار وراثت آنلاین و پیگیری پرونده، لازم است تمامی وراثی که قصد مشارکت در این فرآیند را دارند، دارای حساب کاربری فعال در سامانه ثنا باشند. این حساب کاربری برای احراز هویت در سامانه های دولتی و همچنین دریافت ابلاغیه های قضایی احتمالی ضروری است. در صورتی که هنوز در سامانه ثنا ثبت نام نکرده اید، می توانید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده یا از طریق سایت sana.adliran.ir اقدام نمایید.

3. آماده سازی مدارک (با تأکید بر کیفیت اسکن و فرمت فایل):

   در فرآیند آنلاین، به جای ارائه فیزیکی مدارک، نیاز به بارگذاری نسخه های اسکن شده آن هاست. اینجاست که کیفیت و فرمت فایل های اسکن شده اهمیت پیدا می کند. باید اطمینان حاصل شود که تمامی مدارک مورد نیاز به صورت واضح، خوانا و با رزولوشن مناسب اسکن شده باشند. فرمت های رایج و قابل قبول معمولاً PDF یا JPG هستند و حجم فایل ها نیز باید در محدوده مجاز سامانه باشد. یک اسکن بی کیفیت یا فایل با فرمت نامناسب می تواند منجر به رد درخواست و اتلاف وقت شود. این آمادگی قبلی، به وراث کمک می کند تا با اطمینان خاطر و بدون نگرانی از جزئیات فنی، مراحل را پیش ببرند.

با آماده سازی این سه پیش نیاز اساسی، وراث می توانند با خیال راحت و آماده تر از همیشه، گام در مسیر دریافت گواهی انحصار وراثت الکترونیکی بگذارند و از مزایای سرعت و سهولت خدمات آنلاین بهره مند شوند.

راهنمای گام به گام دریافت گواهی انحصار وراثت الکترونیکی (با تصاویر) – سناریوهای مختلف

دریافت گواهی الکترونیک انحصار وراثت می تواند یک مسیر دلهره آور به نظر برسد، اما با یک راهنمای گام به گام، این فرآیند به کاری قابل مدیریت تبدیل می شود. در این بخش، بر اساس تاریخ فوت متوفی، دو سناریو اصلی را بررسی می کنیم و مراحل لازم را با جزئیات توضیح می دهیم، همراه با اشاره به نقاطی که تصاویر راهنما می توانند بسیار کمک کننده باشند.

سناریو ۱: متوفی پس از ۳ مرداد ۱۴۰۴ فوت کرده است.

در این سناریو، فرآیند به طور قابل توجهی ساده تر است، چرا که سیستم verasat.ncr.ir مسئول صدور خودکار گواهی است. وراث بیشتر در نقش پیگیر و دریافت کننده هستند تا متقاضی فعال.

مراحل بررسی وضعیت گواهی و دریافت آن از verasat.ncr.ir:

1. ثبت واقعه فوت: پس از فوت متوفی، واقعه فوت توسط بیمارستان یا مراجع ذی صلاح در سازمان ثبت احوال ثبت می شود. این گام، آغازگر فرآیند خودکار صدور گواهی است.
2. انتظار برای صدور خودکار: سیستم به صورت خودکار، ظرف مدت تقریبی ۲۰ روز پس از ثبت فوت، گواهی انحصار وراثت را صادر می کند. وراث نیازی به ثبت درخواست در این مرحله ندارند.
3. دریافت پیامک اطلاع رسانی: پس از صدور گواهی، پیامکی حاوی اطلاعات مربوط به صدور گواهی و نحوه دسترسی به آن، برای وراث ارسال خواهد شد.
4. ورود به سامانه verasat.ncr.ir: به وب سایت verasat.ncr.ir مراجعه کنید. در صفحه اصلی، گزینه ای برای «مشاهده و دریافت گواهی» وجود دارد. (یک تصویر از صفحه اصلی سایت با هایلایت گزینه مشاهده و دریافت گواهی در اینجا بسیار مفید خواهد بود.)
5. احراز هویت: پس از انتخاب گزینه مربوطه، شما به صفحه احراز هویت هدایت می شوید. در اینجا می توانید از طریق «پنجره ملی خدمات دولت هوشمند» یا «سامانه هدا» وارد شوید. (تصویری از صفحه احراز هویت با گزینه های مختلف)
6. تکمیل اطلاعات ورود: شماره موبایلی که به نام خودتان است و کد امنیتی نمایش داده شده را وارد کنید. سپس گزینه «ارسال رمز یکبار مصرف» را انتخاب نمایید. (تصویری از فیلدهای ورود شماره موبایل و کد امنیتی)
7. وارد کردن رمز یکبار مصرف: رمز دریافتی از طریق پیامک را در فیلد مربوطه وارد کنید و وارد سامانه شوید. (تصویری از فیلد ورود رمز یکبار مصرف)
8. مشاهده و دریافت گواهی: پس از ورود موفق، می توانید گواهی انحصار وراثت صادر شده را مشاهده کنید. در این بخش، امکان چاپ یا ذخیره فایل الکترونیکی گواهی نیز فراهم است. (تصویری از نمونه گواهی انحصار وراثت نمایش داده شده در سامانه)

سناریو ۲: متوفی قبل از ۳ مرداد ۱۴۰۴ فوت کرده است.

برای این دسته از متوفیان، وراث باید خودشان نسبت به ثبت درخواست گواهی انحصار وراثت الکترونیکی اقدام کنند. این فرآیند از طریق سامانه sahim.sabteahval.ir انجام می شود و نیازمند دقت بیشتری در بارگذاری مدارک و وارد کردن اطلاعات است.

مراحل ثبت درخواست در sahim.sabteahval.ir:

1. آماده سازی مدارک: پیش از شروع، تمامی مدارک لازم (که در بخش بعدی به طور کامل توضیح داده خواهد شد) را به صورت اسکن شده و با کیفیت مناسب آماده کنید.
2. ورود به سامانه sahim.sabteahval.ir: نشانی sahim.sabteahval.ir را در مرورگر خود وارد کنید.
3. احراز هویت: همانند سناریوی قبلی، از طریق سامانه ثنا، هدا یا پنجره ملی خدمات دولت هوشمند وارد سامانه شوید. (تصویر صفحه ورود به سامانه سهیم با گزینه های احراز هویت)
4. انتخاب خدمت: پس از ورود، لیستی از خدمات نمایش داده می شود. گزینه «درخواست گواهی انحصار وراثت» را انتخاب کنید. (تصویری از لیست خدمات با هایلایت گزینه درخواست گواهی انحصار وراثت)
5. وارد کردن اطلاعات متوفی: اطلاعات مربوط به متوفی شامل شماره ملی، تاریخ فوت، محل فوت و شماره گواهی فوت را به دقت وارد نمایید. (تصویری از فرم ورود اطلاعات متوفی)
6. وارد کردن اطلاعات وراث: مشخصات تمامی وراث قانونی، شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، شماره شناسنامه و نسبت آن ها با متوفی را وارد کنید. این بخش نیاز به دقت بالا دارد. (تصویری از فرم ورود اطلاعات وراث)
7. بارگذاری مدارک: در این مرحله، تمامی مدارک اسکن شده آماده شده در مرحله ۱ را بارگذاری کنید. مطمئن شوید که فرمت و حجم فایل ها مطابق با الزامات سامانه است. (تصویری از صفحه بارگذاری مدارک)
8. تایید نهایی و ارسال درخواست: پس از بازبینی دقیق تمامی اطلاعات و مدارک، درخواست خود را برای بررسی به شورای حل اختلاف صالح ارسال کنید. (تصویری از صفحه تایید نهایی و دکمه ارسال درخواست)
9. پیگیری درخواست: پس از ارسال، یک کد رهگیری دریافت خواهید کرد. می توانید با استفاده از این کد، وضعیت درخواست خود را در همین سامانه پیگیری نمایید. (توصیه به ذکر اهمیت کد رهگیری)

هر دو سناریو، مسیر متفاوتی برای دستیابی به یک هدف واحد، یعنی دریافت گواهی الکترونیک انحصار وراثت، ارائه می دهند. با دنبال کردن این مراحل و توجه به جزئیات، وراث می توانند با اطمینان خاطر این فرآیند را به انجام رسانند.

مدارک لازم برای گواهی انحصار وراثت الکترونیکی: لیست کامل و نکات مهم

جمع آوری و آماده سازی دقیق مدارک، یکی از مراحل حیاتی در فرآیند درخواست انحصار وراثت آنلاین است. عدم ارائه کامل یا صحیح مدارک می تواند به تأخیر در صدور گواهی منجر شود. در ادامه به لیست کامل مدارک و نکات مهم پیرامون هر یک اشاره می کنیم.

1. گواهی فوت متوفی:

   این مدرک اصلی ترین سند برای اثبات واقعه فوت است و توسط سازمان ثبت احوال صادر می شود. اطمینان حاصل کنید که اطلاعات مندرج در آن صحیح و با مشخصات متوفی همخوانی دارد. این گواهی اغلب به صورت الکترونیکی نیز قابل استعلام و دریافت است.

2. شناسنامه و کارت ملی متوفی:

   تصویر واضح و خوانا از تمامی صفحات شناسنامه و هر دو روی کارت ملی متوفی الزامی است. این مدارک برای احراز هویت متوفی و تطبیق اطلاعات مورد نیاز است.

3. شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث:

   ارائه تصویر شناسنامه و کارت ملی (پشت و رو) تمامی وراث قانونی، اعم از همسر، فرزندان، پدر و مادر (اگر در قید حیات باشند)، و سایر ذینفعان ضروری است. اطلاعات هویتی وراث برای تعیین سهم الارث و اطمینان از صحت لیست وراث، بررسی می شود.

4. عقدنامه یا سند ازدواج متوفی:

   در صورتی که متوفی متأهل بوده یا در زمان فوت همسر داشته است، ارائه عقدنامه یا سند ازدواج برای تعیین سهم الارث همسر (زوج/زوجه) ضروری است. این سند به عنوان مدرک اثبات رابطه زوجیت مورد استفاده قرار می گیرد.

5. استشهادیه محضری:

   این مدرک برای تأیید لیست وراث توسط دو شاهد مورد اعتماد و در حضور یک دفتر اسناد رسمی تهیه می شود. وراث باید به همراه دو شاهد به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرده و پس از تأیید هویت شاهدان و امضای آن ها، استشهادیه محضری را دریافت کنند. در این استشهادیه، شهود تأیید می کنند که تمامی وراث قانونی متوفی که در درخواست ذکر شده اند، همان افراد واقعی هستند و هیچ وارث دیگری وجود ندارد. این مرحله برای جلوگیری از اختلافات احتمالی آینده و تضمین صحت گواهی انحصار وراثت بسیار مهم است.

6. وصیت نامه رسمی یا عادی (در صورت وجود):

   اگر متوفی وصیت نامه رسمی یا حتی عادی (با رعایت شرایط قانونی) داشته باشد، ارائه آن الزامی است. وصیت نامه می تواند بر نحوه تقسیم بخشی از دارایی ها (تا یک سوم اموال) تأثیر بگذارد و لازم است در فرآیند انحصار وراثت مدنظر قرار گیرد. باید تصویر اسکن شده وصیت نامه به همراه سایر مدارک بارگذاری شود.

نکات تکمیلی:

• کیفیت اسکن: تمامی مدارک باید با کیفیت بالا، خوانا و بدون هیچ گونه سایه یا ابهام اسکن شوند. رزولوشن مناسب (معمولاً ۳۰۰dpi) و فرمت های رایج (PDF یا JPG) توصیه می شود.
• عدم نیاز به برابر اصل کردن: در فرآیند الکترونیکی، معمولاً نیازی به برابر اصل کردن مدارک در دفاتر اسناد رسمی نیست و صرفاً بارگذاری تصاویر باکیفیت کفایت می کند، مگر در موارد خاص که سامانه یا شورای حل اختلاف درخواست کند.
• گواهی مالیات بر ارث: در گذشته، گواهی مالیات بر ارث پیش نیاز گواهی انحصار وراثت بود، اما در حال حاضر این دو فرآیند مستقل شده اند و می توان پس از انحصار وراثت نیز اقدام به پرداخت مالیات بر ارث کرد. با این حال، در برخی موارد برای اطلاع از لیست کامل اموال و دارایی ها، ممکن است اطلاعات مالیاتی نیز مورد نیاز باشد.

آمادگی کامل در زمینه مدارک، نه تنها فرآیند را تسریع می کند، بلکه از بروز اشتباهات و نیاز به مراجعات دوباره جلوگیری می کند و به وراث احساس اطمینان خاطر بیشتری می بخشد.

هزینه های صدور گواهی انحصار وراثت الکترونیکی (بر اساس آخرین تعرفه ها)

یکی از دغدغه های اصلی وراث در هر فرآیند قانونی، اطلاع از هزینه های مربوطه است. دریافت گواهی انحصار وراثت اینترنتی نیز با وجود سادگی، شامل برخی هزینه ها می شود که باید مدنظر قرار گیرد. این هزینه ها معمولاً شامل تعرفه های دولتی و در برخی موارد، هزینه های جانبی دیگر است.

تعرفه دولتی صدور گواهی:

بر اساس آخرین بخشنامه ها و تعرفه های اعلامی توسط سازمان ثبت احوال کشور، هزینه صدور گواهی الکترونیک انحصار وراثت، که به عنوان یکی از درآمدهای خدمات الکترونیکی این سازمان در نظر گرفته شده، مبلغ ثابتی است که هر ساله بازبینی و اعلام می شود. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۴، این مبلغ یک میلیون ریال (۱۰۰ هزار تومان) تعیین شده است. این مبلغ به صورت آنلاین و از طریق درگاه پرداخت الکترونیکی در هنگام ثبت درخواست یا دریافت گواهی از سامانه های مربوطه پرداخت می گردد. این تعرفه نسبتاً اندک، به شفافیت و دسترس پذیری بیشتر این خدمات کمک می کند.

هزینه های جانبی احتمالی:

علاوه بر تعرفه اصلی، وراث ممکن است با برخی هزینه های جانبی دیگر نیز روبرو شوند که البته همه آن ها اجباری نیستند و بستگی به شرایط و تصمیمات وراث دارد:

• دفتر اسناد رسمی برای استشهادیه: همانطور که پیشتر اشاره شد، تهیه استشهادیه محضری در دفاتر اسناد رسمی مستلزم پرداخت هزینه ای برای خدمات دفترخانه است که شامل حق التحریر و سایر تعرفه های قانونی می شود. این هزینه بسته به نوع دفترخانه و شهر محل انجام، می تواند متفاوت باشد.
• حق الوکاله (در صورت استفاده از وکیل): اگر وراث تصمیم بگیرند از خدمات وکیل یا مشاور حقوقی برای راهنمایی یا انجام کلیه مراحل انحصار وراثت استفاده کنند، باید حق الوکاله وکیل را نیز بپردازند. استفاده از وکیل می تواند در پرونده های پیچیده یا در صورت عدم حضور برخی وراث بسیار کمک کننده باشد.
• هزینه های مربوط به اسکن و کپی مدارک: اگر وراث امکان اسکن مدارک در منزل را نداشته باشند، ممکن است مجبور به استفاده از خدمات دفاتر فنی و کافی نت ها شوند که این نیز شامل هزینه خواهد بود.

با آگاهی از این هزینه ها، وراث می توانند بودجه بندی مناسبی برای فرآیند انحصار وراثت بدون مراجعه حضوری خود داشته باشند و از بروز غافلگیری های مالی جلوگیری کنند. هزینه ها در مقایسه با گذشته، که شامل تردد و زمان از دست رفته نیز می شد، بسیار کمتر و منطقی تر به نظر می رسد.

اعتراض به گواهی انحصار وراثت: چگونه و در چه زمانی؟

گاهی اوقات، پس از صدور گواهی الکترونیک انحصار وراثت، ممکن است یکی از ذینفعان یا وراث با محتوای گواهی موافق نباشد یا ایراداتی را در آن مشاهده کند. این ایرادات می تواند شامل موارد مختلفی باشد، از جمله عدم احتساب نام یکی از وراث قانونی، اشتباه در تعیین سهم الارث، وجود وصیت نامه ای که نادیده گرفته شده است، یا هر گونه نقص و اشتباه در فرآیند صدور گواهی. قانون، حق اعتراض را برای افراد ذینفع به رسمیت شناخته است تا اطمینان حاصل شود حقوق همه افراد به طور کامل رعایت می شود.

دلایل قانونی برای اعتراض:

• اشتباه در لیست وراث (مثلاً فراموش شدن یا حذف نام یکی از وراث).
• خطا در محاسبه سهم الارث هر یک از وراث.
• وجود وصیت نامه معتبر (رسمی یا عادی) که در زمان صدور گواهی مورد توجه قرار نگرفته است.
• وجود حجب (مانع شدن برخی وراث از ارث بردن دیگران) که به درستی اعمال نشده باشد.
• اثبات وجود موانع ارث (مانلاً قتل، کفر) برای برخی وراث که در گواهی اولیه نادیده گرفته شده است.

مهلت قانونی و تبعات عدم رعایت آن:

مهم ترین نکته در خصوص اعتراض به گواهی انحصار وراثت، رعایت «مهلت قانونی» است. بر اساس ماده ۱۲ مصوبه هیات وزیران، گواهی انحصار وراثت صادر شده توسط سازمان ثبت احوال، ظرف ۱۰ روز پس از ابلاغ آن، قابل اعتراض در هیات حل اختلاف ثبت احوال است. عدم رعایت این مهلت ۱۰ روزه می تواند تبعات قانونی جدی داشته باشد و پذیرش اعتراض را دشوار سازد. بنابراین، وراث و ذینفعان باید به محض اطلاع از صدور گواهی، آن را به دقت بررسی کرده و در صورت مشاهده هرگونه ایراد، در اسرع وقت اقدام به ثبت اعتراض نمایند. در صورت گذشتن این مهلت، برای ثبت اعتراض نیاز به ارائه دلایل موجهی مانند عدم اطلاع از صدور گواهی یا کشف مدارک جدید خواهد بود.

مراحل ثبت اعتراض در سامانه verasat.ncr.ir یا مراجع مربوطه (با راهنمای تصویری):

1. ورود به سامانه: مطابق آنچه در بخش های قبلی توضیح داده شد، باید به سامانه verasat.ncr.ir (یا sahim.sabteahval.ir اگر پرونده از آنجا آغاز شده) وارد شوید و احراز هویت کنید.
2. انتخاب گزینه اعتراض: پس از ورود به سامانه، در لیست خدمات یا منوهای موجود، گزینه ای تحت عنوان «اعتراض به گواهی انحصار وراثت» را جستجو و انتخاب نمایید. (تصویری از صفحه خدمات سامانه با هایلایت گزینه اعتراض به گواهی انحصار وراثت)
3. تکمیل فرم اعتراض: در این بخش، فرمی برای ثبت اعتراض ظاهر می شود که باید اطلاعات متوفی، مشخصات معترض، دلایل اعتراض و مدارک پشتیبان را در آن وارد و بارگذاری کنید. ارائه توضیحات کامل و مستندات قانونی برای اثبات ادعا بسیار حائز اهمیت است. (تصویری از فرم ثبت اعتراض با فیلدهای مربوطه)
4. ارسال و دریافت کد رهگیری: پس از تکمیل فرم، درخواست اعتراض را ارسال کرده و حتماً کد رهگیری مربوطه را دریافت و نزد خود نگه دارید.

مرجع رسیدگی به اعتراض:

مرجع اصلی رسیدگی به اعتراضات مربوط به گواهی انحصار وراثت صادر شده از سوی سازمان ثبت احوال، «هیات حل اختلاف ثبت احوال» است. این هیات که بر اساس ماده ۳ قانون ثبت احوال در ادارات ثبت احوال تشکیل می شود، وظیفه بررسی دقیق اعتراضات و مدارک ارائه شده را بر عهده دارد. در برخی موارد نیز، بسته به نوع و ماهیت اعتراض، شورای حل اختلاف حقوقی ممکن است مرجع رسیدگی باشد.

سرنوشت گواهی پس از اعتراض:

در صورت پذیرش اعتراض توسط هیات حل اختلاف، گواهی انحصار وراثت قبلی «ابطال» و گواهی جدیدی با در نظر گرفتن اصلاحات و نظرات هیات رسیدگی کننده صادر خواهد شد. تصمیم هیات حل اختلاف در این زمینه قطعی و لازم الاجرا است، مگر آنکه ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به آن در دادگاه صالح تجدیدنظرخواهی شود. این فرآیند تضمین می کند که عدالت در تقسیم ارث برقرار شود و حقوق تمامی ذینفعان به دقت رعایت گردد.

پیگیری و استعلام وضعیت گواهی انحصار وراثت

پس از ثبت درخواست یا انتظار برای صدور خودکار گواهی انحصار وراثت، وراث ممکن است با این پرسش روبرو شوند که چگونه می توانند وضعیت پرونده خود را پیگیری کنند. امکان استعلام انحصار وراثت به صورت آنلاین، یکی از مهم ترین مزایای سامانه های الکترونیکی است که به وراث اطمینان خاطر و آرامش می بخشد.

نحوه استعلام در هر دو سامانه (verasat.ncr.ir و sahim.sabteahval.ir):

1. ورود به سامانه مربوطه: بسته به اینکه از کدام سامانه برای ثبت درخواست استفاده کرده اید یا متوفی در چه تاریخی فوت کرده است، وارد verasat.ncr.ir یا sahim.sabteahval.ir شوید.
2. احراز هویت: همانند مراحل قبلی، از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند یا سامانه هدا، هویت خود را احراز کنید.
3. جستجوی وضعیت:
   • در سامانه verasat.ncr.ir (برای متوفیان پس از ۳ مرداد ۱۴۰۴)، گزینه ای برای «استعلام یا مشاهده گواهی های صادر شده» وجود دارد. با وارد کردن اطلاعات متوفی (مانند کد ملی)، می توانید وضعیت گواهی را مشاهده کنید.
   • در سامانه sahim.sabteahval.ir (برای متوفیان قبل از ۳ مرداد ۱۴۰۴)، پس از ورود، بخشی برای «پیگیری درخواست ها» یا «مشاهده وضعیت پرونده» موجود است. با وارد کردن کد رهگیری که پس از ثبت درخواست دریافت کرده اید، می توانید از آخرین وضعیت پرونده خود مطلع شوید.

   (تصویری از صفحه پیگیری یا استعلام در هر دو سامانه)

زمان تقریبی انتظار برای صدور گواهی و پیگیری پرونده:

• برای متوفیان پس از ۳ مرداد ۱۴۰۴ (سامانه verasat.ncr.ir):

  در این حالت، فرآیند صدور گواهی به صورت خودکار و نسبتاً سریع تر انجام می شود. انتظار می رود گواهی ظرف مدت ۲۰ روز پس از ثبت واقعه فوت در سازمان ثبت احوال، صادر شود. وراث پس از دریافت پیامک اطلاع رسانی، می توانند به سامانه مراجعه کرده و گواهی را دریافت کنند.

• برای متوفیان قبل از ۳ مرداد ۱۴۰۴ (سامانه sahim.sabteahval.ir):

  در این سناریو، مدت زمان صدور گواهی انحصار وراثت کمی بیشتر و متغیر است. پس از ثبت درخواست و بارگذاری مدارک در سامانه سهیم، پرونده به شورای حل اختلاف صالح ارجاع داده می شود. زمان رسیدگی به پرونده بستگی به حجم کاری شورا، کامل بودن مدارک و پیچیدگی های احتمالی پرونده دارد. معمولاً این فرآیند ممکن است از چند هفته تا چند ماه به طول بینجامد. پیگیری منظم از طریق سامانه و در صورت لزوم، تماس با شورای حل اختلاف می تواند به وراث کمک کند تا از وضعیت پرونده خود باخبر باشند.

امکان پیگیری و استعلام آنلاین، یک ابزار قدرتمند است که وراث را در جریان روند پرونده قرار می دهد و از نگرانی ها و سردرگمی های احتمالی می کاهد. این شفافیت، یکی از بزرگترین دستاوردهای دیجیتالی شدن خدمات انحصار وراثت است.

نکات حقوقی کاربردی

در کنار مراحل فنی و اداری درخواست انحصار وراثت آنلاین، دانستن برخی نکات حقوقی کاربردی می تواند به وراث کمک کند تا با دید بازتر و اطمینان بیشتری این فرآیند را طی کنند. این نکات، پاسخگوی برخی از ابهامات رایج هستند.

1. آیا گواهی صادره از سامانه اعتبار قانونی کامل دارد؟

   بله، گواهی انحصار وراثت که به صورت الکترونیکی از طریق سامانه های verasat.ncr.ir یا sahim.sabteahval.ir صادر می شود، دارای اعتبار قانونی کامل و برابر با گواهی های حضوری است. این گواهی ها مهر و امضای الکترونیکی دارند و مورد تأیید مراجع قضایی و اداری هستند و می توانند برای تمامی امور مربوط به ترکه متوفی، مانند نقل و انتقال اموال، برداشت از حساب بانکی، و انجام امور مالیاتی، مورد استفاده قرار گیرند. نیازی به برابر اصل کردن مجدد آن ها نیست.

2. تکلیف پرونده های قدیمی که به شورای حل اختلاف ارجاع شده اند چیست؟

   اگر پرونده انحصار وراثت شما پیش از آغاز به کار کامل سامانه های جدید (به ویژه پیش از تاریخ ۳ مرداد ۱۴۰۴) در شورای حل اختلاف تشکیل شده و در حال رسیدگی است، نیازی به ثبت مجدد آن در سامانه های آنلاین نیست. پرونده شما از طریق همان مرجع قضایی پیگیری و رسیدگی خواهد شد. اما اگر فردی پیش از این تاریخ فوت کرده و هنوز پرونده ای تشکیل نشده، باید از طریق سامانه sahim.sabteahval.ir اقدام نماید.

3. آیا می توان کل فرآیند را بدون مراجعه به هیچ نهادی انجام داد؟

   برای متوفیانی که پس از ۳ مرداد ۱۴۰۴ فوت می کنند، عملاً فرآیند صدور گواهی (از طریق verasat.ncr.ir) بدون نیاز به مراجعه حضوری و ثبت درخواست انجام می شود. اما برای متوفیان پیش از این تاریخ و استفاده از sahim.sabteahval.ir، در حالی که بخش عمده ثبت درخواست و بارگذاری مدارک آنلاین است، ممکن است در مراحل خاصی مانند تهیه «استشهادیه محضری» نیاز به مراجعه حضوری به دفتر اسناد رسمی باشد. همچنین، در صورت بروز مشکلات فنی یا نیاز به توضیحات بیشتر، مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا سازمان ثبت احوال می تواند کمک کننده باشد.

4. در صورت بروز خطا یا مشکل فنی در سامانه چه باید کرد؟

   مشکلات فنی در سامانه های آنلاین امری طبیعی است. در صورت بروز هرگونه خطا در ورود به سامانه، بارگذاری مدارک یا پیگیری وضعیت، ابتدا از اتصال اینترنت خود اطمینان حاصل کنید. سپس مرورگر خود را به روزرسانی کرده یا با مرورگر دیگری امتحان کنید. در صورت پابرجا بودن مشکل، می توانید با بخش پشتیبانی سامانه های مربوطه (اگر شماره تماسی وجود دارد) تماس بگیرید یا به نزدیک ترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. توضیحات دقیق از خطا و گرفتن اسکرین شات می تواند در حل مشکل کمک کننده باشد.

5. نقش وکیل انحصار وراثت در فرآیند الکترونیکی:

   حتی با وجود الکترونیکی شدن فرآیند، نقش وکیل انحصار وراثت همچنان مهم و حیاتی است، به ویژه در پرونده های پیچیده. وکیل می تواند در جمع آوری صحیح مدارک، تکمیل دقیق اطلاعات، پیگیری اعتراضات، و همچنین مشاوره در خصوص سهم الارث و مسائلی مانند وصیت نامه یا حجب، یاری رسان وراث باشد. استفاده از وکیل انحصار وراثت می تواند از بروز اشتباهات پرهزینه جلوگیری کرده و اطمینان خاطر را برای وراث فراهم آورد.

6. آیا برای متوفیان خارجی نیز این سامانه کاربرد دارد؟

   سامانه های verasat.ncr.ir و sahim.sabteahval.ir عمدتاً برای متوفیان ایرانی و وراثی با تابعیت ایرانی طراحی شده اند. برای متوفیان خارجی که در ایران اموال دارند یا وراث خارجی، فرآیند انحصار وراثت ممکن است پیچیده تر باشد و نیازمند مراجعه به مراجع قضایی بین المللی یا کنسولگری ها باشد. در این موارد، حتماً باید از مشاوره حقوقی تخصصی استفاده شود.

دانستن این نکات حقوقی، به وراث کمک می کند تا با آگاهی کامل در مسیر انحصار وراثت بدون مراجعه حضوری گام بردارند و از حقوق خود به بهترین شکل ممکن دفاع کنند. فرآیندهای آنلاین، در کنار سهولت، نیازمند دقت و شناخت کافی از جوانب حقوقی نیز هستند.

نتیجه گیری: با اطمینان، مسیر انحصار وراثت آنلاین را طی کنید.

تحول دیجیتال در فرآیند انحصار وراثت، گامی بزرگ و مثبت در راستای تسهیل امور حقوقی برای شهروندان ایرانی بوده است. سامانه هایی نظیر verasat.ncr.ir و sahim.sabteahval.ir، که به عنوان سایت درخواست انحصار وراثت معرفی شده اند، بار سنگینی را از دوش وراث برداشته و امکان دریافت گواهی الکترونیک انحصار وراثت را با سرعت، دقت و شفافیت بیشتری فراهم آورده اند. از این پس، وراث می توانند با اطمینان خاطر، بخش عمده ای از این فرآیند را از طریق اینترنت و بدون نیاز به مراجعات مکرر حضوری به انجام رسانند.

همانطور که در این مقاله به تفصیل بیان شد، کلید موفقیت در این مسیر، آگاهی دقیق از تفاوت های دو سامانه بر اساس تاریخ فوت متوفی، آماده سازی کامل و صحیح مدارک، و پیگیری مستمر وضعیت درخواست است. هر چند فرآیند آنلاین به مراتب ساده تر از گذشته است، اما دقت در وارد کردن اطلاعات و توجه به نکات حقوقی، از اهمیت بالایی برخوردار است. این مقاله سعی داشت تا با ارائه راهنمایی جامع و کاربردی، تمامی ابهامات و دغدغه های وراث را در خصوص انحصار وراثت آنلاین برطرف سازد و آن ها را در این مسیر یاری رساند.

اکنون که با تمامی جوانب و مراحل سایت درخواست انحصار وراثت آشنا شدید، با اطمینان و گام هایی استوار، می توانید مسیر دریافت گواهی انحصار وراثت عزیز از دست رفته خود را طی کنید. این ابزارهای دیجیتالی، نه تنها زندگی را آسان تر می کنند، بلکه به شما اجازه می دهند تا در لحظات دشوار، با آرامش و تمرکز بیشتری به یاد عزیزان خود باشید.