سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف

از یک روز از پیش از آغاز ماه مبارک رمضان ، ماه ضیافت اللهی ، مرحوم حاج شیخ تقی ایزدی ، مشهور به شیخ تقی مؤذًن ، با صدای زیبا وحزین خود ، در نیمه شب پس از مناجات شبانه ای که معمولا در طول سالیان دراز ، همواره پیش از اذان صبح ، نیم ساعتی را به مناجات از مناره های بارگاه مشغول بود و در پایان اذان صبح را با صدای زیبایش ندا می داد ، به اجرا می گذارد.

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف


مرحوم موذن در یک الی دو شب پیش از آغاز ماه مبارک ودر آستانه حلول این ماه عبادت وتعظیم ، با بندهای زیبایی ، حلول ماه رمضان را خوش آمد می گفت.
خداوندا !!
با این صدا و مرحبا ! مرحبا !
یا شهر رمضان !
شهر الطاعة والصیام !
مرحباً ! مرحباً ! یا شهر الطاعة والایمان !
مرحباً ! مرحباً ! یا شهر الخیر والأحسان.
مرحباً ! مرحباً ! یا شهر التًوبة والغفران.
مرحباً بک یا شهر رمضان المبارک!
به این ماه ضیافت اللهی ، خوش آمد می گفت که تا کنون این سنًت زیبا همچنان ادامه دارد و صدای این مرحبا گویی ، روحانیتی را در آسمان نجف أشرف و پیرامون صحن و سرای أمیر المومنین علیه السلام بوجود می آورد که وصف ناشدنی بوده و ناگهان شب اول ماه رمضان حرم و صحن مطهر و مردم و فضای مساجد و حسینیه ها وخیابان ها و مغازه ها و همه و همه تغییر چهره داده و هر انسانی چه ساکن و چه زائر ، این تغییر و تفاوت را احساس می نمایند!
و چه احساس زیبایی !
تو گویی با تک تک سلًولهای پیکرت ، حلاوت آغاز این ماه قرآن ، ماه ضیافت ، و ماه عبادت را احیاس می کنی!
از شب نخست نه تنها در نجف ، بلکه در تمام شهرهای عراق و نه ! بلکه در تمام شهرهای اقالیم قبله ، شور و هیجان و شب زنده داری و چراغانی و نشست های علمی شبانه تا نزدیکی سحر ، آغاز می گردد.
در نجف ، بیرونی مراجع و علمای حوزه شب های نشست های علمی از حدود ساعت ١٠ شب آغاز شده و این نشست ها ، گاه چهار ساعت بطول می انجامد.

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف

جا دارد اشاره نمایم که مرحوم حاج تقی مؤذًن، در طول ماه مبارک رمضان ،دقایقی پیش از اذان صبح ، ندای زیبای ( إشرب الماء هنیئا …) را چندین بار ندا می داد و سپس لحظاتی پیش از اذان، ندای ( لا تشرب . لا تشرب . ) که نشان از پایان خوردن و آشامیدن بود را از مناره های بارگاه علوی به گوش تمام ساکنین در نجف اشرف می رسانید و در این هنگام بود که با فاصله لحظاتی چند و بانگ یا الله ! یالله ! او ، صدای أذان از مناره های بارگاه ، در آسمان شهر نجف طنین می انداخت .فضای شهر وحرم و صحن مطهر ، در این ماه مبارک دگرگون شده وهمه به یکدیگر حلول این ماه مبارک را تبریک می گفتند.

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
گفتنی است که شبهای ماه رمضان نجف ، همواره همچون روز گردیده و تا سحرگاهان ، تمامی مردم از اقشار گوناگون شهر ، از روحانیون و کاسبان و دانش پژوهان و دانشگاهیان و جز اینها ، همه تا نزدیکی سحر و اذان در مجامعی علمی ، در خانه ها وبیرونی های مراجع و رموز حوزه و نیز خانه های سرشناسان اجتماعی نجف از خانواده های مشهور نجفی که گاه ریشه به دویست سال پیش ، اندک تر وافزون بر آن همچون خاندان حکیم ، خاندان بحر العلوم، خاندان صاحب جواهر ، خاندان خرسان ، خاندان شمسه ، خاندان رُفیعی، خاندان کلید دار، ونیز رؤسا وبزرگان عشایر نجف گرد آمده ،

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
وضمن دید و بازدید ، این انجمن ها ، مرکزی برای سخن و بازگویی خاطرات و بحث های علمی و شعر خوانی و جز اینها است که در این چند سال اخیر با توفیق تشرفی که به اینجانب دست داد ، متوجه شدم که هنوز این سنًت زیبا رایج و برقرار است و شبها از پس افطار تا نزدیکی اذان صبح ، در این مجامع زیبای علمی ، تاریخی، ادبی و نیز حوزوی شرکت نموده و بهره های فراوانی را ضمن دیدار از این شخصیت ها ، سپری نمودم.

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
گفتنی است که در این سنًت زیبا که مشهور به (لیالی رمضانیة ) بوده و ریشه در چند قرن گذشته دارد ، حوزیان و دیگر ساکنین و مجاورین بارگاه علوی ، ضمن دید وبازدید ، ساعتهای زیبای این شبهای پر برکت از ماه مبارک رمضان را با بهره گیری های گسترده ، سپری می نمایند.

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
لازم به اشاره است که در مکًه و مدینه ، هنگامی که سالها توفیق تشرف به عمره رمضانیه را داشتم ، در این مجامع علمی و دانشگاهی ، دیوانیه های شخصیت های برجسته علمی و اجتماعی این دو شهر ، همچون دیوانیه مرحوم دکتر احمد زکی یمانی، وزیر نفت سابق عربستان که از چهره های علمی و مذهبی عربستان بشمار می آمد و موسسه ( الفرقان ) در لندن را تاسیس کرده و موسوعة مکًة المکرًمة و المدینة المنوًرة را در ١٢ جلد به چاپ رسانید ،

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
دیوانیه دکتر عبد الوهاب سلیمان ، رییس هیأت علمای عربستان که از جایگاه علمی والایی برخوردار بود و کتاب های متعددی را به رسته تحریر در آورده است ، دیوانیه دکتر طلال بافقیه ، استاد و رییس دانشکده فقه دانشگاه أمً القرای مکًه ، دیوانیه دکتر سید محمد المالکی امام حنفیان ، که بیش از یکصد دانشجو و روحانی حنفی را در مدرسه خود تربیت می نمود ، دیوانیه شیبی ها که کلید داران و سدنه کعبه مکرمه بشمار می آیند ، و شخصیت های اجتماعی و دانشگاهی و گاه نظامی گوناگونی از مکه در مجلس وی حضور داشتند ،

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
دیوانیه شیخ جمیل جلالی ، مطًوف ملکی و پادشاهان و شخصیت های سیاسی جهان اسلام در مسجد الحرام ، دیوانیه سید أنس الکتبی ، نقیب سادات حجاز در مدینه که با کتابخانه گسترده خود ، تو گویی در یکی از خانه ها و یا کتابخانه های نجف و یا قم حضور داری ، شرکت کرده و تا پاسی از بامداد و به علًت حضور ما تعدادی شیعه اثنی عشری ،

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
اغلب بحث اعتقادات شیعه به میان آورده می شد و جالب اینکه چه تاثیر گذاری گسترده ای را در میان این طبقه روشنفکر که هیچیک وهابی مسلک نبودند را به ارمغان می آورد و جالب اینکه این جلسات ما بیش از پانزده سال ادامه یافت و ارتباط علمی در طول سال میان دو گروه برقرار بود، تا آنجا که بیاد دارم در سال سوم برخی از آنان تربت حضرت أباعبد الله (ع ) را از ما درخواست نمودند!

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف
در این راستا سخن بسیار است که امیدوارم در فرصتی دیگر با عنوان مجالس رمضانیه مکًه و مدینه ، خاطرات و رخدادها و بحث های فیما بین را بازگو نمایم.

سنًت شب های ماه رمضان در نجف أشرف

اول رمضان سال ١٤٤٤ هجری
برابر با سوم فروردین سال ١٤٠٢ شمسی
تهران

دکمه بازگشت به بالا