سوغات های مخصوص ایلام

سفر به هر دیاری فرصتی است برای آشنایی با فرهنگ آداب و رسوم و البته محصولات خاص آن منطقه که حاصل دسترنج و ذوق مردمانش است. ایلام این استان کوهستانی و مرزی در غرب ایران با طبیعت بکر تاریخ غنی و فرهنگ اصیل کردی و لری گنجینه ای از سوغات و ره آوردهای منحصربه فرد را در خود جای داده است. بسیاری از مسافران و گردشگران هنگام بازدید از این منطقه به دنبال یادگاری هایی هستند که هم اصالت ایلام را نمایندگی کند و هم نیازهای روزمره یا علاقه مندی هایشان را برطرف سازد. انتخاب از میان تنوع محصولات محلی از خوراکی های خوش طعم و طبیعی گرفته تا دست سازه های هنری و کاربردی گاه ممکن است کمی چالش برانگیز باشد. شناخت دقیق سوغات های شاخص ایلام ویژگی های هر یک و کاربردهای آن ها می تواند به شما کمک کند تا انتخابی آگاهانه و متناسب با سلیقه و نیاز خود داشته باشید و بهترین یادگار را از سفر به این دیار با خود همراه ببرید.

نگاهی به سوغات ایلام

استان ایلام با موقعیت جغرافیایی خاص خود در دامنه های زاگرس و هم مرزی با کشور عراق دارای پیشینه ای کهن و فرهنگی غنی است که در طول قرون متمادی شکل گرفته. این پیشینه و جغرافیای متنوع تأثیر عمیقی بر تولیدات محلی و سوغات این منطقه گذاشته است. سوغات ایلام را می توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: محصولات خوراکی و صنایع دستی. محصولات خوراکی اغلب ریشه در دامداری کشاورزی و طبیعت غنی منطقه دارند و شامل انواع لبنیات محلی عسل کوهستان شیرینی جات سنتی و فرآورده های غلات می شوند. این خوراکی ها نه تنها طعمی بی نظیر و اصیل دارند بلکه بسیاری از آن ها دارای ارزش غذایی بالا و خواص دارویی نیز هستند. از سوی دیگر صنایع دستی ایلام بازتاب دهنده ذوق هنر و مهارت مردمان این دیار است. این دست سازه ها که عمدتاً با استفاده از مواد اولیه طبیعی و بومی ساخته می شوند شامل بافته های داری همچون گلیم قالی و جاجیم و همچنین دست سازه هایی از چوب سفال و سایر مواد محلی هستند. هر یک از این سوغاتی ها داستانی از زندگی فرهنگ و هنر مردم ایلام را روایت می کنند و می توانند یادگاری ارزشمند از سفر به این منطقه باشند. شناخت این تنوع و ویژگی های هر محصول تجربه خرید سوغات را لذت بخش تر و پربارتر می کند.

معرفی انواع سوغات ایلام

تنوع سوغات و ره آوردهای استان ایلام پاسخگوی سلایق و نیازهای مختلف است. این محصولات گستره ای از خوراکی های لذیذ و طبیعی تا دست بافت ها و دست سازه های هنری را در بر می گیرند. در بخش خوراکی ها محصولاتی نظیر شیرینی های محلی نان های سنتی فرآورده های لبنی و دامی عسل ناب کوهستان و انواع محصولات کشاورزی و باغی جای می گیرند که هر یک طعم و عطر خاص خود را دارند و بخشی از فرهنگ غذایی منطقه محسوب می شوند. این خوراکی ها اغلب با روش های سنتی و بدون مواد افزودنی تهیه می شوند که همین امر بر کیفیت و اصالت آن ها می افزاید. در حوزه صنایع دستی ایلام به ویژه در زمینه بافته های داری شهرت فراوانی دارد. گلیم نقش برجسته ایلام که ثبت ملی و جهانی شده یکی از برجسته ترین نمونه های هنر بومی این استان است. علاوه بر آن قالی جاجیم حصیربافی گیوه و برخی دیگر از هنرهای دستی نیز در این منطقه رواج دارند که هر کدام زیبایی و کاربرد خاص خود را دارند. انتخاب سوغات از میان این محصولات به سلیقه شخصی بودجه و کاربرد مورد انتظار بستگی دارد. برخی به دنبال خوراکی های خوشمزه برای مصرف شخصی یا هدیه هستند در حالی که برخی دیگر ترجیح می دهند اثری هنری و ماندگار از صنایع دستی منطقه را به یادگار ببرند.

سوغات خوراکی های معروف ایلام

بخش قابل توجهی از سوغات محبوب ایلام را خوراکی های خوش طعم و طبیعی تشکیل می دهند. این محصولات که غالباً ریشه در سبک زندگی روستایی و عشایری منطقه دارند با استفاده از مواد اولیه مرغوب و به روش های سنتی تهیه می شوند. تنوع محصولات دامی و کشاورزی در مناطق مختلف استان منجر به تولید خوراکی های متنوعی شده است. از شیرینی جات سنتی که پای ثابت پذیرایی ها و مناسبت ها هستند تا فرآورده های لبنی که بخش مهمی از رژیم غذایی محلی را تشکیل می دهند همگی در دسته سوغات خوراکی ایلام جای می گیرند. این خوراکی ها نه تنها برای مصرف شخصی جذاب هستند بلکه بسته بندی های مناسب آن ها گزینه خوبی برای هدیه دادن به دوستان و آشنایان به شمار می روند. طعم اصیل و طبیعی عدم استفاده از مواد نگهدارنده در بسیاری از موارد و ارتباط مستقیم با فرهنگ غذایی منطقه از ویژگی های برجسته سوغات خوراکی ایلام است. در ادامه به معرفی برخی از شاخص ترین این خوراکی ها می پردازیم که تجربه طعم ایلام را برای شما به ارمغان می آورند.

شیرینی بژی ایلام

شیرینی بژی یکی از معروف ترین و محبوب ترین سوغات خوراکی استان ایلام به ویژه در میان مردم کرد است. این شیرینی سنتی که عطر و طعمی دلپذیر دارد غالباً در مناسبت های خاص مانند عید نوروز و جشن ها تهیه می شود اما در تمام طول سال نیز می توان آن را در بازارهای محلی ایلام یافت. مواد اصلی تشکیل دهنده بژی شامل آرد گندم روغن حیوانی یا محلی شکر یا پودر قند و زردچوبه است. گاهی برای عطر و طعم بیشتر از تخم مرغ شیر رازیانه یا پودر هل نیز در ترکیب آن استفاده می شود. خمیر بژی پس از آماده شدن معمولاً به صورت نوارهای باریک درآمده و به شکل های مختلفی مانند گیس باف یا حلزونی پیچیده می شود و سپس در روغن سرخ یا در فر پخته می شود. رنگ زرد طلایی بژی به دلیل وجود زردچوبه است که علاوه بر رنگ عطر خاصی نیز به آن می بخشد. این شیرینی به دلیل استفاده از روغن محلی طعمی غنی و ماندگاری نسبتاً خوبی دارد و می تواند گزینه مناسبی برای سوغاتی و پذیرایی باشد. بژی نمادی از مهمان نوازی و برکت در فرهنگ مردم ایلام محسوب می شود.

نان ساج محلی

نان ساج یکی از نان های سنتی و پرطرفدار در مناطق روستایی و عشایری ایلام و بخش های دیگری از غرب کشور است که پخت آن ریشه در زندگی ساده و طبیعت گرایانه مردم دارد. این نان بر روی وسیله ای فلزی و محدب به نام «ساج» پخته می شود که مستقیماً روی آتش یا اجاق قرار می گیرد. مواد اولیه نان ساج بسیار ساده است و شامل آرد گندم آب و نمک می شود. گاهی برای افزودن طعم از پیاز یا سبزیجات محلی خرد شده نیز در خمیر استفاده می شود. خمیر پس از ورز دادن و استراحت به چانه های کوچک تقسیم شده و با وردنه یا دست به صورت دایره های بسیار نازک باز می شود. سپس این دایره های نازک خمیر به سرعت روی ساج داغ پهن شده و در کمتر از چند ثانیه پخته می شوند. نازکی و پخت سریع نان ساج آن را بسیار لطیف و خوش خوراک می کند. این نان معمولاً به صورت تازه مصرف می شود و همراه با غذاهای مختلف یا به تنهایی با پنیر و سبزی خوردن لذت بخش است. پخت نان ساج نمادی از خودکفایی و اتکا به منابع محلی است و تجربه ای اصیل از فرهنگ غذایی ایلام را ارائه می دهد.

عسل طبیعی کوهستان ایلام

استان ایلام با برخورداری از مناطق کوهستانی و دامنه های سرسبز زاگرس که پوشیده از انواع گیاهان دارویی و گل های وحشی است بستر مناسبی برای زنبورداری و تولید عسل طبیعی فراهم کرده است. عسل کوهستان ایلام به دلیل تغذیه زنبورها از شهد گل ها و گیاهان متنوع این مناطق دارای کیفیت بالا طعم و عطر منحصربه فرد و خواص دارویی فراوانی است. بسته به نوع گیاهان غالب در منطقه و فصل برداشت رنگ طعم و خواص عسل ایلام می تواند متفاوت باشد. عسل کنار عسل گون و عسل چهل گیاه از جمله انواع عسل طبیعی هستند که در ایلام تولید می شوند. عسل طبیعی کوهستان ایلام معمولاً بدون هیچ گونه افزودنی و به صورت خام عرضه می شود که این امر به حفظ آنزیم ها و مواد مفید آن کمک می کند. خرید عسل طبیعی از تولیدکنندگان محلی یا فروشگاه های معتبر تضمین کننده اصالت و کیفیت محصول است. این عسل نه تنها یک شیرین کننده طبیعی و سالم است بلکه به عنوان یک داروی سنتی برای درمان بسیاری از بیماری ها و تقویت سیستم ایمنی بدن نیز مورد استفاده قرار می گیرد. عسل طبیعی کوهستان ایلام هدیه ای شیرین و ارزشمند از دل طبیعت بکر این استان است.

روغن محلی و کره ایلام

فرآورده های لبنی و دامی به ویژه روغن حیوانی و کره محلی از مهم ترین سوغات و اقلام خوراکی ایلام محسوب می شوند که ریشه در دامداری سنتی منطقه دارند. عشایر و روستاییان ایلام با استفاده از شیر گوسفند بز و گاهی گاو به روش های دیرینه اقدام به تولید کره و سپس روغن حیوانی (که در زبان محلی به آن «روغن دون» یا «روغن کرمانشاهی» نیز گفته می شود اگرچه هر منطقه ای ویژگی های خاص خود را دارد) می کنند. فرآیند تولید شامل دوشیدن شیر تبدیل آن به ماست سپس دوغ و در نهایت گرفتن کره از دوغ با استفاده از مشک یا دستگاه های کره گیری سنتی است. کره به دست آمده نیز با حرارت ملایم تبدیل به روغن حیوانی می شود که ماندگاری بسیار بالایی دارد. روغن حیوانی ایلام به دلیل تغذیه دام ها از مراتع سرسبز و غنی کوهستانی عطر و طعمی بسیار قوی و دلپذیر دارد که آن را از روغن های صنعتی متمایز می کند. این روغن در پخت و پز انواع غذاها نان ها و شیرینی جات محلی استفاده می شود و به آن ها طعمی بی نظیر می بخشد. کره محلی نیز به صورت تازه مصرف شده و طعمی غنی و خامه ای دارد. این محصولات نه تنها خوش طعم هستند بلکه منبع خوبی از ویتامین ها و اسیدهای چرب مفید محسوب می شوند و بخشی جدایی ناپذیر از هویت غذایی ایلام به شمار می روند.

ترخینه ایلام

ترخینه یکی از غذاهای سنتی و سوغات خوراکی خاص مناطق غربی ایران از جمله ایلام است که به ویژه در فصول سرد سال طرفداران زیادی دارد. ترخینه در واقع یک نوع ماده اولیه برای تهیه سوپ است که از ترکیب بلغور گندم با دوغ یا ماست ترش و افزودن انواع سبزیجات معطر کوهی (مانند پونه کاکوتی و نعناع) تهیه می شود. این مخلوط برای چند روز در معرض آفتاب قرار داده می شود تا تخمیر شده و خشک شود. فرآیند تخمیر و خشک شدن در آفتاب به ترخینه عطر و طعم خاصی می بخشد و ماندگاری آن را افزایش می دهد. ترخینه خشک شده به صورت تکه های نامنظم یا گلوله ای شکل است که برای تهیه سوپ باید ابتدا در آب یا آب قلم خیسانده شده و سپس پخته شود. سوپ ترخینه که معمولاً با پیاز داغ نعناع داغ و گاهی سیر سرو می شود غذایی بسیار مقوی گرمابخش و انرژی زا است و به عنوان یک داروی سنتی برای سرماخوردگی و بیماری های فصلی نیز شناخته می شود. ترخینه ایلام با توجه به استفاده از سبزیجات محلی منطقه عطر و طعم ویژه ای دارد و خرید آن می تواند تجربه ای متفاوت از آشپزی سنتی ایلام را برای شما فراهم کند. این محصول نمادی از سازگاری با طبیعت و استفاده حداکثری از منابع محلی است.

کشک محلی ایلام

کشک یکی دیگر از فرآورده های لبنی سنتی و بسیار محبوب در ایلام و سایر مناطق ایران است که در این استان به روش های محلی و با استفاده از شیر باکیفیت دام ها تهیه می شود. کشک در واقع محصولی است که از جوشاندن و تغلیظ دوغ یا ماست و سپس خشک کردن آن به دست می آید. کشک محلی ایلام ممکن است به صورت خشک (گلوله های سفت و سفید) یا به صورت مایع و پاستوریزه نشده عرضه شود. کشک خشک برای مصرف باید ابتدا در آب خیسانده و نرم شود سپس ساییده شده و با آب مخلوط گردد تا به صورت مایع درآید. کشک مایع محلی نیز طعمی ترش و قوی دارد. کشک منبع بسیار غنی از پروتئین کلسیم و سایر مواد مغذی است و به عنوان یک ماده غذایی پرانرژی و مقوی شناخته می شود. در آشپزی ایلام کشک در تهیه انواع غذاها به ویژه آش ها و خوراک هایی مانند کشک بادمجان مورد استفاده قرار می گیرد و طعمی ترش و منحصربه فرد به آن ها می بخشد. کشک محلی ایلام به دلیل کیفیت شیر دام ها و روش های سنتی تولید طعمی اصیل و متفاوت دارد. خرید کشک محلی می تواند تجربه ای از طعم واقعی فرآورده های لبنی سنتی ایلام را به شما هدیه دهد. این محصول نمادی از اقتصاد دامپروری و اتکا به محصولات دامی در زندگی مردم منطقه است.

کنجد و ارده ایلام

اگرچه ایلام به اندازه برخی استان های جنوبی کشور در زمینه تولید کنجد شهرت ندارد اما در بخش هایی از این استان کشت کنجد رواج دارد و فرآورده های آن نیز به عنوان سوغات عرضه می شوند. کنجد دانه ای روغنی و بسیار مقوی است که منبع خوبی از پروتئین فیبر کلسیم آهن و چربی های سالم است. از کنجد محصولاتی مانند ارده و روغن کنجد تهیه می شود که هر دو دارای ارزش غذایی بالایی هستند. ارده که همان کنجد آسیاب شده و کرمی شکل است در ایلام به صورت سنتی نیز تولید می شود. ارده محلی ایلام معمولاً بدون افزودنی و به صورت خالص عرضه می گردد. مصرف ارده در ایلام مانند بسیاری از مناطق دیگر ایران اغلب همراه با شیره خرما یا شیره انگور به عنوان یک وعده صبحانه یا میان وعده مقوی و انرژی زا رایج است. ترکیب شیرینی شیره با طعم کمی تلخ و آجیلی ارده بسیار دلپذیر است. روغن کنجد نیز که از فشردن دانه های کنجد به دست می آید روغنی سالم برای پخت و پز و سالاد است. محصولات کنجدی ایلام به ویژه ارده محلی آن می تواند گزینه ای سالم و مقوی برای سوغات باشد و بخشی از فرهنگ غذایی مبتنی بر محصولات کشاورزی و دانه های روغنی را نشان می دهد. خرید این محصولات فرصتی برای حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان محلی است.

صنایع دستی بومی ایلام

صنایع دستی استان ایلام آینه ای تمام نما از ذوق هنر و مهارت های بومی مردمان این دیار است. این دست سازه ها نه تنها جنبه کاربردی دارند بلکه هر یک حامل پیام های فرهنگی تاریخی و هنری هستند که ریشه در زندگی عشایری و روستایی و ارتباط تنگاتنگ با طبیعت دارد. مواد اولیه مورد استفاده در صنایع دستی ایلام عمدتاً از منابع طبیعی منطقه مانند پشم گوسفند موی بز الیاف گیاهی و خاک رس تأمین می شود. بافته های داری مانند گلیم قالی و جاجیم جایگاه ویژه ای در میان صنایع دستی ایلام دارند و شهرت برخی از آن ها به ویژه گلیم نقش برجسته از مرزهای استان فراتر رفته است. علاوه بر بافته ها هنرهای دیگری مانند گیوه بافی حصیر و سبدبافی و چیت بافی نیز در این منطقه رواج دارند که هر کدام تکنیک ها و کاربردهای خاص خود را دارند. خرید صنایع دستی ایلام نه تنها به معنای داشتن یک شیء زیبا و ارزشمند است بلکه حمایتی از هنرمندان و صنعتگران محلی و کمک به حفظ و احیای هنرهای سنتی منطقه محسوب می شود. این محصولات می توانند به عنوان هدیه ای منحصربه فرد یا عنصری تزئینی در دکوراسیون منزل شما جای گیرند و یادآور سفر دل انگیزتان به استان ایلام باشند.

قالی و قالیچه ایلام

قالی و قالیچه بافی یکی از هنرهای دیرینه و ارزشمند در استان ایلام است که ریشه در فرهنگ عشایری و روستایی منطقه دارد. قالی های ایلامی مانند بسیاری از قالی های مناطق کردنشین و لرباف دارای طرح ها و نقوش هندسی شکسته و ذهنی باف هستند. نقوش اغلب برگرفته از طبیعت اطراف حیوانات اشیاء روزمره و باورهای بومی است که به صورت انتزاعی و با ذهنیت بافنده بر تار و پود قالی نقش می بندد. رنگ های مورد استفاده در قالی های ایلامی معمولاً برگرفته از مواد طبیعی و گیاهی است که ثبات و زیبایی خاصی به آن ها می بخشد. پشم گوسفند اصلی ترین ماده اولیه برای بافت قالی است که در خود منطقه تولید و ریسیده می شود. قالیچه های کوچک و کناره ها از جمله محصولاتی هستند که در ایلام بیشتر بافته می شوند و به دلیل اندازه مناسب برای استفاده در فضاهای مختلف و همچنین به عنوان سوغات محبوبیت دارند. بافت قالی در ایلام فعالیتی است که عمدتاً توسط زنان انجام می شود و بخشی از معیشت خانواده های روستایی و عشایری را تأمین می کند. هر قالی یا قالیچه حاصل ساعت ها کار دقیق و هنرمندانه است و داستانی از زندگی و هنر بافنده را در خود جای داده است. خرید قالیچه ایلامی به معنای تملک یک اثر هنری دست باف و ارزشمند است.

گلیم نقش برجسته ایلام

گلیم نقش برجسته ایلام بدون شک شاخص ترین و مشهورترین دست بافت استان ایلام و یکی از مهم ترین صنایع دستی ایران است که حتی ثبت جهانی نیز شده است. این هنر ترکیبی منحصربه فرد از تکنیک گلیم بافی (بافت تخت) و قالی بافی (بافت گره دار و پرزدار) است. در گلیم نقش برجسته زمینه کار به روش گلیم یعنی بافت تخت انجام می شود اما نقوش اصلی با استفاده از گره های پرزدار قالی بر روی زمینه بافته می شوند. این تفاوت در تکنیک بافت باعث می شود که نقوش نسبت به زمینه برجسته تر به نظر برسند و جلوه ای سه بعدی و زیبا ایجاد کنند. مواد اولیه اصلی پشم گوسفند است که به صورت رنگی و گاهی به صورت خودرنگ (رنگ های طبیعی پشم) استفاده می شود. نقوش گلیم نقش برجسته ایلام عمدتاً هندسی و ذهنی هستند و از طبیعت حیوانات (مانند بز گوزن پرنده) و عناصر بومی الهام گرفته اند. رنگ بندی معمولاً شاد و زنده است. این گلیم ها به دلیل زیبایی خاص و تکنیک منحصربه فردشان هم به عنوان زیرانداز و هم به عنوان تابلوهای تزئینی دیواری مورد استفاده قرار می گیرند. گلیم نقش برجسته ایلام نه تنها یک کالای هنری است بلکه نمادی از هویت فرهنگی و هنری مردم ایلام محسوب می شود و خرید آن حمایت از این هنر اصیل و حفظ آن برای نسل های آینده است.

جاجیم بافی ایلام

جاجیم یکی دیگر از بافته های داری سنتی است که در مناطق روستایی و عشایری ایلام رواج دارد. جاجیم بافته ای است نسبتاً ضخیم تر از گلیم که با استفاده از نخ های پشمی رنگارنگ و به روش بافت نواری یا پودی بافته می شود. تار و پود جاجیم هر دو رنگی هستند و معمولاً طرح های راه راه و شطرنجی ساده ای دارند. برخلاف قالی و گلیم که عمدتاً توسط زنان بافته می شوند جاجیم بافی می تواند فعالیتی گروهی باشد و گاهی مردان نیز در آن مشارکت دارند. جاجیم معمولاً بر روی دارهای زمینی یا افقی بافته می شود. کاربرد اصلی جاجیم در گذشته و حال به عنوان رختخواب پیچ (برای جمع کردن و نگهداری رختخواب) زیرانداز روکرسی و گاهی به عنوان پوشش چادر عشایر یا کیسه های حمل بار بوده است. رنگ های شاد و زنده و طرح های ساده و هندسی از ویژگی های ظاهری جاجیم ایلامی است. دوام و استحکام جاجیم باعث شده که همچنان در برخی مناطق روستایی و عشایری مورد استفاده قرار گیرد. جاجیم بافی نمادی از زندگی ساده و کاربردی عشایر و روستاییان ایلام است و خرید یک قطعه جاجیم می تواند یادگاری زیبا و کاربردی از فرهنگ بومی این منطقه باشد. این هنر نیز مانند سایر دست بافت ها نیازمند حمایت برای بقا و توسعه است.

گیوه بافی ایلام

گیوه پاپوشی سنتی سبک بادوام و مناسب برای پیاده روی در مناطق کوهستانی و ناهموار است که در ایلام و سایر مناطق غرب کشور رواج دارد. گیوه بافی هنری است که اجزای مختلف آن توسط افراد مختلف یا در مراحل جداگانه تهیه می شود. رویه گیوه که معمولاً با استفاده از نخ پنبه ای یا گاهی پشمی به صورت شبکه ای و متراکم بافته می شود قابلیت تنفس بالایی دارد و پا در آن عرق نمی کند. زیره گیوه در گذشته از پارچه های فشرده و چرم ساخته می شد اما امروزه اغلب از لاستیک یا مواد مصنوعی بادوام ساخته می شود تا مقاومت بیشتری در برابر رطوبت و سایش داشته باشد. اتصال رویه به زیره نیز با استفاده از نخ های محکم و به صورت دستی انجام می شود. گیوه بافی در ایلام هنری است که هم توسط زنان (بافت رویه) و هم مردان (تهیه زیره و اتصال رویه به زیره) انجام می شود. گیوه های ایلامی معمولاً به رنگ سفید با رگه های رنگی در لبه ها هستند اما رنگ های دیگری نیز ممکن است استفاده شود. این پاپوش سنتی به دلیل راحتی و دوام هنوز هم در مناطق روستایی و عشایری مورد استفاده قرار می گیرد و به عنوان یک سوغات کاربردی و نمادی از فرهنگ بومی برای گردشگران نیز جذابیت دارد. خرید گیوه ایلامی نه تنها یک پاپوش راحت برای شما فراهم می کند بلکه حمایتی از هنر و معیشت هنرمندان محلی است.

حصیر و سبدبافی ایلام

حصیر و سبدبافی یکی از هنرهای دستی کهن است که در مناطقی از ایلام که دسترسی به مواد اولیه گیاهی مناسب وجود دارد رواج دارد. این هنر شامل بافت انواع زیرانداز (حصیر) سبد کلاه ظروف و اشیاء تزئینی با استفاده از الیاف گیاهی محلی مانند ساقه گندم نی برگ نخل (در صورت وجود) و سایر گیاهان خودرو است. حصیربافی معمولاً با در هم تنیدن و بافتن این الیاف به صورت منظم انجام می شود. محصولات حصیری و سبدی ایلام غالباً ساده و بدون نقش و نگار پیچیده هستند و زیبایی آن ها در بافت منظم و رنگ طبیعی مواد اولیه است. این محصولات به دلیل استفاده از مواد طبیعی سازگار با محیط زیست هستند و حس و حال طبیعت را به همراه دارند. از حصیرها به عنوان زیرانداز در فصول گرم سال یا به عنوان پوشش سقف استفاده می شود. سبدها نیز کاربردهای متنوعی برای حمل و نگهداری محصولات کشاورزی نان یا سایر اشیاء دارند. اگرچه ممکن است این هنر در ایلام به اندازه بافته های داری شناخته شده نباشد اما همچنان توسط برخی هنرمندان محلی دنبال می شود و محصولاتی زیبا و کاربردی تولید می کنند. خرید محصولات حصیری و سبدی ایلام فرصتی برای آشنایی با هنرهای دستی کمتر شناخته شده و حمایت از صنعتگران این حوزه است.

چیت بافی ایلام

چیت بافی یکی از هنرهای دستی سنتی و کمتر شناخته شده در استان ایلام است که ریشه در زندگی عشایری دارد. چیت پارچه ای است خشن و بادوام که عمدتاً با استفاده از موی بز و پشم گوسفند بافته می شود. موی بز به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و نفوذ آب ماده اصلی برای بافت چیت است. این پارچه معمولاً دارای نوارهای رنگی تیره و روشن است که به صورت افقی یا عمودی در بافت آن تکرار می شوند. چیت بر روی دارهای زمینی و به روش پودی بافته می شود. کاربرد اصلی چیت در گذشته و حال بافت سیاه چادر عشایر بوده است. سیاه چادرها که محل زندگی عشایر هستند از نوارهای چیت به هم دوخته شده تشکیل می شوند و مقاومت بالایی در برابر باد باران و آفتاب دارند. علاوه بر سیاه چادر از چیت برای بافت کیسه های حمل بار خورجین و سایر ملزومات زندگی عشایری نیز استفاده می شود. چیت بافی نمادی از سازگاری عشایر با محیط طبیعی و استفاده بهینه از منابع در دسترس است. اگرچه با کاهش جمعیت عشایری این هنر نیز کمرنگ تر شده است اما هنوز توسط برخی خانواده ها دنبال می شود. خرید محصولات چیت بافی به ویژه خورجین ها و کیسه های کوچک تزئینی که امروزه بافته می شوند می تواند یادگاری اصیل از فرهنگ عشایری ایلام باشد و به حفظ این هنر کمک کند.

سفال و سرامیک ایلام

سفالگری یکی از کهن ترین هنرهای دستی بشر است که در مناطق مختلف ایران از جمله ایلام نیز سابقه دارد. در ایلام به دلیل وجود خاک رس مناسب در برخی مناطق سفالگری به صورت سنتی رواج داشته است. محصولات سفالی ایلام معمولاً شامل ظروف کاربردی مانند کوزه کاسه دیگچه و همچنین اشیاء تزئینی ساده است. این محصولات با استفاده از چرخ سفالگری دستی یا به روش های قالبی و با دست ساخته می شوند و پس از خشک شدن در کوره های سنتی پخته می شوند. رنگ سفال های ایلامی معمولاً به رنگ طبیعی خاک رس منطقه است که پس از پخت به رنگ های نخودی قرمز آجری یا قهوه ای درمی آید. برخی از محصولات ممکن است با لعاب های ساده و تک رنگ پوشانده شوند. اگرچه سفال و سرامیک ایلام به اندازه برخی استان های مرکزی ایران شهرت جهانی ندارد اما محصولات تولیدی توسط هنرمندان محلی دارای ارزش هنری و بومی هستند. این محصولات می توانند به عنوان ظروف کاربردی در آشپزخانه یا به عنوان اشیاء تزئینی در منزل استفاده شوند. خرید سفال و سرامیک ایلام علاوه بر داشتن یک شیء دست ساز و زیبا حمایتی از هنرمندان محلی و کمک به بقای این هنر سنتی در منطقه است. این محصولات یادگاری ساده اما اصیل از خاک و هنر مردم ایلام هستند.

معروف ترین سوغات ایلام چیست؟

گلیم نقش برجسته ایلام به دلیل شهرت ملی و جهانی و تکنیک بافت منحصربه فردش معروف ترین سوغات این استان محسوب می شود. در میان خوراکی ها نیز شیرینی بژی بسیار شناخته شده است.

قیمت سوغات ایلام چقدر است؟

قیمت سوغات ایلام بسیار متنوع است و به نوع محصول کیفیت اندازه و میزان کار دست بستگی دارد. خوراکی ها معمولاً قیمت مناسب تری دارند در حالی که صنایع دستی ارزشمند مانند گلیم نقش برجسته قیمت بالاتری دارند.

سوغات ایلام را از کجا تهیه کنیم؟

می توانید سوغات ایلام را از بازارهای محلی فروشگاه های صنایع دستی در شهر ایلام و سایر شهرهای استان نمایشگاه های فصلی و همچنین برخی فروشگاه های آنلاین معتبر تهیه کنید.

سوغات خوراکی ایلام تا چه مدت قابل نگهداری است؟

مدت زمان نگهداری سوغات خوراکی ایلام متفاوت است. محصولاتی مانند عسل روغن حیوانی و ترخینه خشک ماندگاری بالایی دارند در حالی که شیرینی بژی و نان ساج بهتر است در مدت زمان کوتاه تری مصرف شوند.

آیا امکان ارسال سوغات ایلام به شهرهای دیگر وجود دارد؟

بله بسیاری از فروشندگان و تولیدکنندگان محلی در ایلام امکان ارسال سوغات به شهرهای دیگر کشور را از طریق پست یا شرکت های باربری فراهم می کنند.