فرهنگ و هنر

مسجد جامع اردستان؛ دومین مسجد چهارایوانی ایران

دیباروز / اصفهان مسجد اردستان مسجدی شگفت انگیز از بناهای تاریخی سلجوقی در اردستان است که در وسط منطقه محل در این شهر قرار دارد و مهندس این نقطه عطف معلم محمود اسفاهانی است.

محسن هادی طاهان زعفرا در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (دیباروز) اظهار داشت: مسجد بزرگ کردستان ، اولین مسجد دو طبقه در تاریخ اسلام ، دومین مسجد چهار طبقه در جهان اسلام پس از مسجد زعفره است که در دوره سلجوقی ساخته شده است.

وی افزود: این بنا در دوره های مختلف ساخته شده است. نخستین بنای مسجد ، مانند مسجد پامنار زواره ، یک آتشکده یا معبد بود که در مراحل مختلف به یک مسجد تبدیل شده است.

این محقق را در زمینه میراث فرهنگی دنبال کنید: شایان ذکر است که مسجد اصلی به شکل شبستان بود و دارای یک حیاط مرکزی (مزینین) ، درهای ستونی در 4 طرف حیاط ، یک دیوار آجری و یک در بود.

به گفته هادی طاهان ، به طور کلی تاریخ ساخت مسجد اعظم کردستان را می توان به سه دوره تقسیم کرد:
دوره اول (قرن سوم هجری) که مسجد به عنوان گنبد ساخته شده است. دوره دوم (در سده های سوم و چهارم هجری) وقتی این مسجد از گنبد به مسجدی شبیه بال تبدیل شد و دوره سوم (در قرن ششم هجری) در دوره سلجوقی ، این مسجد کاملاً ویران شد و در آن زمان این مسجد با چهار تراس ظاهر شد که آمد.

وی اضافه کرد: سلجوقیان در سال 530 هجری قمری مسجد کردستان را با چهار راهرو در زعفره ساختند ، سپس با چهار راهرو مسجد کردستان را به مسجدی تبدیل کردند.

این محقق در زمینه میراث فرهنگی اظهار داشت: ساخت مسجد بزرگ کردستان دارای دو تاریخ ساخت است. یكی از آنها 553 هجری قمری است كه در انتهای كتیبه بزرگ حیاط گنبد است و دیگری 555 هجری قمری كه در ایوان جنوبی حیاط ضبط شده است.به نظر می رسد كه حیاط و بالكن در همان زمان ساخته شده است ، اما اینگونه نیست. واقعیت این است که در حدود سال 553 هجری ، وقتی مسجد اصلی با چهار سقف به مسجدی تبدیل شد و شبستان گنبد به سالن نمازخانه مساجد تبدیل شد ، این شبستان با کاشی هایی مانند کاشی بناهای جدید پوشانده شده است.

هادی طحان گفت: مسجد بزرگ کردستان به سبک مسجد بزرگ اصفهان ساخته شده است: این مسجد ورودی های زیادی دارد. ورودی اصلی یک راهرو طولانی است. در گوشه جنوب غربی مسجد واقع شده است که از یک طرف به محله الفهرا منتهی می شود و دشت مائل از طرف دیگر. نمای این ورودی از یک طاق ، دو قوس نما طاقدار ، یک گنبد ، دو ستون آجری و نیم ، دو قاب تزئینی و دو سکو آجری تشکیل شده است.

به گفته وی ، در قسمت شمالی مسجد دو ورودی وجود دارد ، یکی به دانشکده متصل است و دیگری گذرگاه شمالی را با مسافتی کوتاه به مسجد وصل می کند. این ورودی های متعدد فضاهای اطراف مسجد را به هم متصل می کند.

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی ادامه داد: اگرچه این مسجد تاریخی و اماکن دیدنی اطراف امروز برای ثبت در جهان آماده است اما مناظر ، سنگ ها و فرشهای اطراف این مسجد جای تردید دارد و امیدواریم متخصصان میراث فرهنگی در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند. موانعی که باید برداشته شود.

پیام را انتخاب کنید

دکمه بازگشت به بالا