نمای سبک و کاهش تلفات انسانی در زلزله
آخرین زلزله بزرگ در تهران و حومه 3 سال پیش یعنی 3 سال پیش رخ داد که با توجه به دوره بازگشت محاسبه شده 4 ساله (بر اساس زلزله های تاریخی منطقه) مدت زمان بسیار کوتاه تری به نظر می رسد و احتمال آن وجود دارد. زلزله بزرگ در تهران بزرگتر از همیشه به ما نزدیک است چون حدود 34 ضرب الاجل حسابی خود را پشت سر گذاشته است؟ مراقب باشید چه پیشنهادی می گویید!
لازم به ذکر است که بدترین زمانی که در هر بحرانی چه انسان ساز و چه طبیعی می توان غافلگیر شد، زمان غفلت و فراموشی است و اگر اشتباه نکنم در حال حاضر در این دوران برای زلزله هایی به سر می بریم که کشور شاهد است. ! دیدنی ها و خاطرات زلزله کردستان، بم و رودبار منگل و حتی تکانه های مختصر دو زلزله اخیر تهران را فراموش کنید و همچنان در عصر انکار زندگی می کنیم! فراموشی نعمت بزرگی است که خداوند در نظام بشری قرار داده است اما در برخی موارد این فراموشی را جایز نمی داند!
بلایای طبیعی و انسان ساز در کره زمین طبیعی تلقی می شوند و با توجه به ساختار زمین یا فعالیت ها و اعمال انسان هر از گاهی رخ می دهند و در حال حاضر هیچ راهی برای جلوگیری از وقوع آنها وجود ندارد. تنها راه این است که حوادث و مکانیسم های وقوع آنها را دقیقاً بشناسیم و سپس سیستم هایی برای مقابله با آنها به عنوان پدیده های بحران طراحی کنیم!
در همین راستا هر زمان که در برنامه های مقابله با زلزله صحبت از وضعیت غیربهداشتی کشور به ویژه تهران می شود، بلافاصله پس از چند روز در خبرها از فعالیت این یا آن پروژه در ارتباط با زلزله در شهر صحبت می شود. ! البته من همیشه در 30 سال گذشته از این چیزها زیاد شنیده ام، اما هنوز هیچ چیز خاصی به اندازه خروجی آن ندیده ام! بله، مشکل حداقل هزینه رویه های مقاوم سازی شهری، تأسیسات زیربنایی و… است که اصلاً یا کمتر به آن اشاره می شود!
اکنون در این راستا می توان برنامه ها و اقداماتی را با هدف کاهش اثرات و از همه مهمتر به حداقل رساندن خسارات انسانی به صحنه سوق داد تا هزینه های مربوط به این زنجیره از فعالیت ها کاهش یافته و بر عهده شهر و شهروندی باشد. مردم! یکی از اقدامات اصلی در این مقوله استفاده از نماهای سبک به جای سنگ، نماهای سنگین، شیشه و اخیراً نماهای آتش زا می باشد. چرا در شهری که می دانیم لرزه خیز است و به دلیل گازرسانی شهری می دانیم که آتش سوزی یکی از عوامل اصلی تلفات انسانی پس از زلزله خواهد بود، باز هم اجازه چنین نماهایی را می دهیم! برای نماهای موجود در یک برنامه 5 ساله در صورت نیاز به تعمیر و بازسازی می توان نماها را با نماهای نورانی جایگزین کرد! پس اگر واقعاً بخواهیم از اثرات منفی خسارات اقتصادی و جانی در زلزله بکاهیم! بودن است!
در حال حاضر اولین قدم بررسی ظاهر ساختمان های جدید است که باید:
3- سبک
3- حفاظت در برابر آتش
3- لیوان را بردارید
برای ساختمان های موجود با هر رویه تعمیر و ساخت، نما باید اصلاح شود تا در کنار تعمیرات هزینه ها کاهش یابد! در این راستا شهرداری روش های تشویقی اعم از کاهش عوارض و … را برای این گونه اقدامات طراحی کند.
ممنون بابت تصاویر اینجا
مسائل و بندهای دیگر انشالله اگر زنده باشم بند را مرحله به مرحله ذکر می کنم تا بهانه ای برای عدم توجه به بزرگترین تهدید ایران نباشد!
* استاد نمونه کشوری در مهندسی سازه، مدیریت زلزله و بحران، بنیانگذار تاب آوری و مدیریت بحران در ایران و مؤسس انجمن بزرگان شهر کشور.