ویژگی های قالب تونل فرم چگونه باید باشد؟
آشنایی با سیستم قاب های بتنی (روش قالب تونلی) و مزایای آن
اجرای سازه بتنی به روش قاب‌های پیوسته و یا قالب تونلی فرم، از حدود 40 سال پیش در جهان متداول شده است و تاکنون مورد بازنگری‌های فنی از سوی طراحان، مجریان، انبوه‌سازان و سازندگان قالب قرار گرفته و نسبت به زمان ابداع آن تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته است. نام قالب تونلی به دلیل نحوه اجرای این سیستم و شکل قالب‌های فلزی آن و اجرای هم زمان دیوارها و سقف‌ها به آن اطلاق می‌شود.
این روش که نوعی تولید صنعتی ساختمان بتن مسلح محسوب می‌شود، با نام‌های دیگری مانند ((سازه بتن آرمه با قاب پیوسته)) یا ((سازه بتن مسلح یکپارچه)) نیز شناخته می‌شود. این روش ساخت سازه، بیشتر در بلند مرتبه‌سازی استفاده می‌شود. روش قالب تونلی، مانند دیگر روشهای ساخت صنعتی، از چهار معیار مزیت کاهش زمان، کاهش هزینه، ارتقای کیفیت و افزایش ایمنی کارکنان برخوردار است.
در این سیستم، از دیوارها به عنوان عناصر باربر ساختمان استفاده می‌شود و سقف‌ها نیز به صورت دال بتنی درجا ساخته می‌شوند. با توجه به این نکته که تمامی دیوارهای خارجی و داخلی به طور همزمان اجرا شود و به نحو مناسبی با کف و سقف درگیر می‌شوند، ترکیب دیوارها و دال‌های بتنی کف یک مجموعه واحد با يکپارچگی و انسجام بسیار زیاد را تشکیل می‌دهند و در مقابل نیروهای جانبی باد و زلزله به خوبی رفتار می‌کنند.
این سیستم به طور معمول از شالوده بتنی، دیوارها و سقف‌های بتنی اجرا شده در محل کارگاه، قاب‌ها یا پیش‌قاب‌های درها و پنجره‌ها که قبل از بتن‌ریزی در دیوارها نصب می‌شود و تأسیسات مکانیکی و الکتریکی کار گذاشته شده در دیوار و سقف، تشکیل می‌شود. برای اجرای کلیه قسمت‌ها، قالب‌های یکپارچه فلزی که در آن تمام پیش‌بینی‌های لازم برای مسیرهای توزیع تأسیسات، نصب در و پنجره و غیره به عمل آمده است، طراحی و ساخته می‌شود. دیوارها و سقف‌ها به صورت همزمان بتن‌ریزی می‌شود و پس از برداشت قالب، ساختمان آماده نصب سرویس‌ها، اجرای رنگ و نصب است.
به طور کلی تمام دیوارها، سقف‌ها و جداکننده‌ها از بتن مسلح بوده و پس از قالب‌برداری، هیچگونه عملیات بنایی در آن صورت نمی‌گیرد. مزایا (شاخص‌های برتر) اقتصادی و فنی روشهای صنعتی تولید ساختمان که از مزایای روش قاب بتنی پیوسته (قاب تونلی) نیز محسوب می‌شود، شامل موارد زیر است:
مزایای اقتصادی سیستم بتنی قالب تونلی:
- سرعت ساخت
- کاهش هزینه ساخت
- بازگشت سریع‌تر سرمایه
- افزایش طول عمر ساختمان
- کاهش اتلاف مصالح
- کاهش نیروی انسانی
مزایای فنی سیستم بتنی قالب تونلی:
- مقاومت بیشتر در برابر زلزله
- امکان کنترل دقیق‌تر اجرا و رعایت کیفیت مورد نظر براساس استانداردها
- قابلیت استفاده از مصالح پیش‌ساخته و یا نیمه پیش‌ساخته
- امکان طراحی و ساخت مدولار
سیستم صنعتی قاب‌های بتنی پیوسته را می‌توان راه‌حلی برای غلبه بر مشکل کمبود مسکن و فراهم کننده امکان تولید صنعتی و انبوه مسکن دانست. طی سالیان گذشته به منظور تکامل این روش و تطبيق هرچه بیشتر آن با شرایط اقلیمی گوناگون در جهان، تلاش‌های بسیاری به عمل آمده است.
این تلاش‌ها منتهی به ارائه روش حاضر برای ساخت سازه‌های گوناگون، با سرعت بیشتر، کیفیت بهتر و هزینه کمتر نسبت به روشهای موجود شده است. این روش به عنوان یکی از روشهای نوین برای تولید صنعتی ساختمان که نتایجی مانند صرف زمان و هزینه کمتر را به همراه داشته است، در پروژه‌های انبوه‌سازی مسکن طی سالیان گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
در این روش با انجام برنامه‌ریزی‌های اولیه و تهیه مصالح، لوازم و تجهیزات مورد نیاز مطابق برنامه، زمان ساخت بسیار کوتاه شده و با نظارت مداوم بر روند اجرا، امکان دستیابی به کیفیت ساخت مطلوب فراهم می‌شود. ویژگی مهم دیگر این سیستم امکان استفاده از ابزار، ماشین‌آلات و نیروی انسانی آموزش دیده برای افزایش سرعت اجرای کار، ارتقای کیفیت و استفاده بهینه از منابع است.
استفاده از این روش پیشرفته، نیاز به میزان قابل توجهی سرمایه‌گذاری اولیه دارد و این سرمایه‌گذاری تنها در حجم‌های بالا و تولید انبوه، مفهوم اقتصادی پیدا می‌کند. به عبارت دیگر تولید انبوه مسکن، توجیه کننده و فراهم کننده شرایط این نوع تولید صنعتی ساختمان است. بدین ترتیب یک سرمایه‌گذاری اولیه به منظور تجهیز کارگاه و به کارگیری ماشین‌آلات و ابزارهای مناسب (برای شیوه‌های اجرایی و عملیات تکرارشونده) صورت می‌پذیرد.
از ویژگی‌های مهم این سیستم تولید صنعتی، تبدیل فرایند ساخت به یک خط تولید است. در این روش تمام یا بخشی از فرایند ساخت می‌تواند به یک خط تولید مشابه یک کارخانه تبدیل شود.
قالب تونل فرم چیست و چه اجزایی دارد؟
یکی از جدید ترین روش های ساخت تونل است که می تواند در تمامی شرایط اقلیمی و جغرافیایی و با در نظر گرفتن تمامی شرایط و محدودیت ها تونل هایی بسیار ایمن و مطمئن بسازد. در این روش ساخت تونل از اجزای مختلفی از جمله قالب های محدود کننده سقف، تراس و براکت های بیرونی، قالب های عمودی دیوار، قالب های سقف، قالب های دیوار انتهایی، بازشو های درب، پنجره و سقف، رامکا، لندینگ های راه پله و چال آسانسور و غیره استفاده می شود.
سیستم قالب تونل فرم مجموعه ای از قالب های یکپارچه است که به مهندس سازه این اجازه را می دهد که دیوارها و سقف سازه خود را در محیط های بیرونی و با دقت و اندازه بسیار بالا ساخته و سپس آن را در سازه اصلی مورد استفاده قرار دهد. این مساله سرعت کار پیمانکار را بسیار بالا برده و به وی این اجازه را می دهد که بتن ریزی سقف و دیوارهای سازه را تنها در یک سیکل یک روزه بسازد.
در حالت مقایسه جالب است بدانید این روش ساخت تونل نسبت به روش لارج پنل با کیفیت تر و سریع تر انجام می شود. جالب است بدانید از سیستم قال تونل فرم نه تنها برای ساخت تونل های مختلف بلکه برای ساختمان هایی که طراحی آن ها به روش ساختمان های سلولی است، نیز استفاده می شود. در واقع منظور از ساختمانهای سلولی، ساختمانهایی بزرگ با اتاقها و سیستم هایی مشابه مانند مدارس، زندان ها، بیمارستان ها، هتل ها و غیره است. در این روش دیوارها، سقف و طراحی اتاق های سازه مشابه بوده و می توان از قالب های یکسان برای ساخت آن ها استفاده کرد. همین طور که در بالا نیز اشاره شد، این روش ساخت سرعت را تا حد بسیار زیادی افزایش می دهد.
مراحل استفاده از قالب تونل فرم برای ساخت سازه
قبل از آنکه پیمانکار اقدام به ساخت سازه به خصوص تونل هایی برای صنعت راه سازی، راه آهن و یا آب و فاضلاب کند، باید به مهم ترین مساله یعنی طراحی در بدترین شرایط اقلیمی و جغرافیایی توجه ویژه معطوف دارد. هنگامی که یک مهندس طراح، قصد طراحی یک سازه برای مثال یک تونل را دارد، باید برای تمامی موارد سخت ترین و بدترین حالت ممکن را در نظر گرفته و سپس بر مبنای آن اقدام به طراحی کند. برای مثال تصور کند شرایط جوی در بدترین حالت خود است؛ همزمان تعداد ماشین های داخل تونل حداکثر بوده و تمامی ماشین ها در حال بوق زدن هستند!
با در نظر گرفتن این شرایط و طراحی برای ایمنی مهندس سازه می تواند اطمینان خاطر دهد که سازه مقاومت لازم را داشته و ایمن خواهد بود. اما از روش قالب فرم تونل به چه شکل برای ساخت تونل استفاده می شود؟ در زمان اجرای این روش ساخت سازه، سازه تونل با یک بتن که فضای خالی میان قالب ها را پر می کند تشکیل خواهد شد. این قضیه باعث می شود سازه در تمامی قسمت ها یکپارچه و صاف باشد.
با گذشت هر 24 ساعت قالب ها جابجا شده، عملیات ساخت در قسمت جلوتری انجام شده و تونل در بخش جدیدتری ساخته می شود. بعد از تکمیل این بخش از ساخت، قالب ها به سقف انتقال یافته و مراحل ساخت آن انجام می شود. علاوه بر ساخت تونل، این نوع قالب ها توانایی ساخت سازه هایی تا 40 طبقه را نیز به شکل کاملا اصولی و دقیق دارند.
ویژگی های قالب تونل فرم چگونه باید باشد؟
مساله مهم در ساخت این نوع از قالب ها توجه به ابعاد آن ها با توجه به پروژه مورد نیاز است. این قالبها با توجه به نیاز به شکلهای مختلفی مانند دایره ای، مربع یا مستطیل و نعل اسبی ساخته و مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به شرایط سختی که این قالب ها در آن قرار گرفته و فشارهای زیاد ناشی از بتن ریزی که تحمل می کنند، عملکرد آن ها باید به گونه ای باشد که در اثر تکرار پذیری کیفیت و عملکرد استاندارد خود را از دست ندهند.
از طرف دیگر این قالب ها باید به شکلی طراحی شوند که جابجایی و باز و بسته کردن آن ها در نهایت سهولت انجام شود. آخرین نکته نیز آنکه قالب ها باید به گونه ای ساخته شوند که در تونل کم ترین فضای ممکن را اشغال کنند.
مزایای استفاده از قالب تونل فرم
شاید بتوان اصلی ترین مزایای استفاده از قالب تونل فرم را کاهش زمان ساخت و هزینه های مصرفی بیان کرد. استفاده از این روش ساخت به طور میانگین می تواند تا 15 درصد هزینه ها و تا 25 درصد زمان ساخت سازه را کاهش دهد.
پیمانکار می تواند از آن در پروژه های مختلف استفاده کرده و به آن به چشم یک سرمایه ماندگار نگاه کند.
این قالبها در استفاده از نیروی انسانی صرفه جویی کرده و پروژه را با تعداد بسیار کمتری نسبت به روشهای دیگر به اتمام می رسانند.
مراحل نازک کاری و معماری داخلی ساختمان به دلیل ایجاد سطوح بسیار صاف، هم شکل و یک پارچه از مراحل ساخت سازه حدف می شود.
ساخت سازه با استفاده از این روش را علاوه بر یک پروژه ساخت می توان یک پروژه صنعتی نیز در نظر گرفت که بازدهی و سرعت مجموعه پروژه را افزایش می دهد.
به دلیل یکپارچه بودن بتن ریزی، دیوارها و سقف در برابر مشکلات احتمالی مانند آتش سوزی و یا زلزله مقاوم تر هستند.
استفاده از این روش ساخت سازه به کارگیری اجزای دیگر مانند چوب، مفتول، آهن آلات، میخو غیره را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد.
سیستمی به نام فرم، یکی از روش‌هایی است که برای اجرای ساختمانهایی با سیستم دیوارهای باربر و سقف‌های بتنی استفاده می‌شود. معمولاً به آن تونلی می‌گویند؛ زیرا سقف و دیوارها به طور همزمان به صورت سلولی قالب گیری می‌شوند. در سیستم ساخت تونل، دیوارها و سقف‌های بتن آرمه به طور همزمان تقویت، قالب گیری و بتن ریزی می‌شوند. این روش رفتار لرزه‌ای مجموعه سازه را از نظر سرعت و کیفیت اجرا و عملکرد سازه و یکپارچگی اجزا و اتصالات آن‌ها بهبود می‌بخشد.
مونتاژ قالب تونل فرم
یکی از مهم‌ترین مراحل بعد از طراحی و ساخت قالب‌های تونلی فرم بحث مربوط به مونتاژ این قالبها هست. یکی از عوامل اصلی برای عملکرد بهتر و کارآمدتر قالب تونل فرم، مونتاژ صحیح این نوع قالب است . استفاده از برنامه‌ریزی و تیم مونتاژ حرفه‌ای قالب تونل برای افزایش عمر مفید قالب تونلی و کاهش خطاهای بتن در سازه‌ها مهم هست. این کار بخشی از فرآیند کاهش هزینه‌ها و زمان اتمام پروژه است.
تولید قالب تونل فرم
قالب تونل فرم، سیستم قالب‌های تونلی در پروژه‌های بتنی که دیوارها و سقف‌ها در یک مرحله اجرا می‌شوند در نتیجه یک ساختار منظم یکپارچه ایجاد می‌شود، بسیار کارآمد است و دارای مزایای زیر است:
1- کاهش چشمگیر زمان ساخت پروژه،
کاهش هزینه ها، صرفه جویی در منابع انسانی و نیروی کار وعدم نیاز به سرمایه بلندمدت از نظر کاهش زمان ساخت
2- بهبود کیفیت سازه،
حذف عملکرد اتصالات و معماری داخلی و ایجاد ابعاد داخلی دقیق و منظم و کیفیت و دقت بالا از مزایای این سیستم قالب‌بندی است.
3- مقاومت قالب تونل فرم
در برابر زلزله و آتش سوزی بسیار مقاوم می‌باشد؛ زیرا بخشی از دیوارها و سقف آن بتن‌ریزی شده است.
منبع: