بهترین و ساده ترین راه شناسایی زردی نوزاد

زردی نوزاد چیست؟

گرچه اصطلاح زردی نوزاد بسیار رایج است و تمام خانواده‌ها با آن آشنا هستند، اما بسیاری از افراد نمی‌دانند که زردی نوزاد ناشی از چه اختلالی است. در حقیقت این بیماری با میزان سطح بیلی روبین خون ارتباط دارد. زیاد شدن سطح بیلی روبین خون منجر به زردی نوزاد می‌شود. این بیماری گرچه در اوایل تولد نوزاد کاملا طبیعی است، اما در صورتی که میزان آن از یک عدد خاصی فراتر رود، حتما باید پیگیری‌های پزشکی انجام شود. ؟ بیلی روبین از تجزیه گلبول‌های قرمز توسط کبد تولید می‌شود و از طریق روده دفع می‌گردد. اگر روند تولید و دفع بیلی‌روبین در بدن با مشکل مواجه شود، این ماده در خون افزایش پیدا می‌کند و موجب زردی می‌شود که در نوزادان شایع‌تر است و در اکثر مواقع نیاز به اجاره دستگاه زردی نوزاد خواهد بود.

✔ چنانچه فقط صورت نوزاد زرد باشد، عدد بیلی روبین بین ۵ تا ۷ است.

✔ زرد بودن پوست از زیر گردن تا ناف نشان می‌دهد که عدد بیلی روبین بین ۱۰ تا ۱۵ است.

✔ زرد بودن پوست از ناف تا پایین شکم نشان دهنده عدد ۲۰ بیلی روبین است.

✔ زرد بودن کل بدن نشان دهنده عدد ۲۵ میلی گرم بر دسی متر بیلی روبین است.

یادآوری می‌کنیم که عدد زردی نوزاد مدام در حال تغییر است. بنابراین لازم است تست زردی نوزاد در منزل را در روزهای پی در پی و تا ناپدید شدن کامل زردی نوزاد انجام دهید. آنچه تاثیر بسیار زیادی در کاهش زردی نوزاد دارد، شیردهی مدام و مکرر نوزاد در روزهای اول تولد و دفع مدام ادرار و مدفوع نوزاد است. به این ترتیب خود به خود میزان بیلی روبین خون پایین می‌آید و زردی از بین می‌رود.

توصیه می‌کنیم که پس از انجام تست زردی در بیمارستان محل تولد نوزاد، این تست را مجددا در روز سوم نیز تکرار کنید. چنانچه عدد زردی بالا باشد، ضمن انجام مداخلات پزشکی و اجاره دستگاه زردی نوزاد در جنوب تهران، باید در روزهای بعد نیز تست زردی تکرار شود تا عدد آن به سطح نرمالی برسد.

 آزمایش زردی نوزاد در منزل چگونه انجام می‌شود؟

آزمایش زردی نوزاد در منزل در کنار اینکه رفاه و آسایش روزهای اول تولد یک نوزاد را به خوبی تامین می‌کند، به پدر و مادرها و خانواده‌ها نیز کمک می‌کند تا استراحت بیشتری داشته باشند و کمتر دچار خستگی ناشی از رفت و آمد به مراکز درمانی و آزمایشگاهی شوند.

دستگاه بیلی چک

دستگاه بیلی روبین متر یک وسیله برای سنجش و آزمایش زردی نوزاد است. این دستگاه شمارش میزان بیلی روبین در سرم خون نوزادان و شیرخوارگان را از طریق پوست (Transcutaneous) اندازه‌گیری می‌کند. به همین دلیل دیگر نیازی به نمونه خون نوازد نخواهد بود. تست زردی نوزاد در منزل با دستگاه، فاقد درد بوده و غیرتهاجمی است. استفاده از دستگاه بیلی چک بسیار راحت است و پاسخ تست در کمتر از ۱۰ دقیقه مشخص می‌شود. دقت دستگاه بیلی روبین نیز در حد مطلوبی قرار داشته و گزینه مناسبی برای بررسی زردی نوزاد است.

برای انجام آزمایش زردی نوزاد بادستگاه بیلی چک، دستگاه به آرامی به پیشانی نوزاد تماس داده می‌شود. در نتیجه این تماس دستگاه می‌تواند سطح بیلی روبین سرم خون نوزاد را مستقیما بسنجد و به سرعت و دقت کامل میزان بیلی روبین سرم خون را پس از تبدیل به ارقام  نمایش دهد.  رنج نرمال بیلی روبین در نوزادن با توجه به سن آنها متفاوت است.

آزمایش خون

روش دیگر تعیین زردی نوزاد، آزمایش خون است. اگر به هر دلیلی نیاز باشد که درجه زردی نوزاد با نمونه خون او مشخص شود، امکان انجام تست زردی نوزاد در منزل با نمونه گیری از خون نوزاد نیز فراهم است. این روش تشخیصی گرچه با اندکی درد ناشی از فرو کردن سوزن برای گرفتن نمونه همراه است، اما دقت فوق‌العاده بالایی دارد و احتمال خطا در آن کاملا صفر است. نتیجه‌ای که از طریق نمونه خون حاصل می‌شود، کاملا قابل اطمینان است. متخصصان در این رابطه با علائم زردی نوزاد اینطور می‌گوید:

زردی پوست و سفیدی چشم  از نشانه‌های اصلی زردی نوزاد است که معمولاً دو الی چهار روز پس از تولد نوزاد ظاهر می‌شود. برای بررسی زردی نوزاد، به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک فشار دهید. اگر در جایی که فشار داده‌اید پوست زرد به نظر می‌رسد، احتمالاً کودک شما زردی خفیف دارد. اگر کودک شما زردی نداشته باشد، رنگ پوست باید برای لحظه ای کمی روشن تر از رنگ طبیعی آن شود. کودک خود را در شرایط نوری مناسب و ترجیحاً در نور طبیعی روز معاینه کنید.

در مجموعه الوزردی، تست زردی نوزاد در منزل با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی، ارائه می‌شود. آزمایش زردی نوزاد در الوزردی از طریق آزمایش خون انجام خواهد شد، چراکه نتایج دقیق‌تر هستند. این خدمت ویژه نه تنها در این روزهای کرونایی شما را از رفت و آمد به مراکز درمانی و آزمایشگاهی معاف می‌کند، بلکه به سرعت نیز نتیجه تست زردی را اعلام می‌کند تا در صورت لزوم اقدامات پزشکی لازم برای نوزاد انجام شود.

آزمایش زردی نوزاد باید چند باشد؟

بدیهی است که هر چه عدد زردی بیشتر باشد، خطرساز و تهدید کننده است و هر چه این عدد کمتر باشد، نشان دهنده حال عمومی خوب نوزاد است. زردی کمتر از  ۵ در اولین روز تولد نیاز به مداخله پزشکی ندارد. اما لازم است که میزان زردی نوزاد در روز سوم نیز چک شود. اگر عدد زردی در روزهای پس از تولد، سیر نزولی پیدا کرد، به این معنی است که شیردهی به نوزاد و دفع نوزاد خوب بوده است و او مشکل زردی را با موفقیت پشت سر گذاشته است. چنانچه عدد زردی بین ۱۳ تا ۱۷ باشد، پزشک اقدامات پزشکی لازم را انجام می‌دهد. یادآوری می کنیم که بیشترین شدت درجه زردی نوزادان ۲۵ است. زردی ۲۵ تهدید جدی سلامتی و جان نوزاد به شمار می‌آید و حتما باید به سرعت پیگیری شود. عدم درمان به موقع زردی نوزاد منجر به عقب ماندگی ذهنی او می‌شود که از جدی‌ترین عوارض زردی نوزاد به حساب می‌آید.

 جدول زردی نوزاد

جدول زردی نوزاد بصورت کامل در ادامه آورده شده است و درجه زردی نوزادان را مشخص می‌کند:

سن نوزاد	سطح نرمال بیلی‌روبین نوزاد
نوزاد یک روزه	کمتر از ۸.۸
نوزاد ۲۴ تا ۴۸ ساعته	کمتر از ۱۱.۳
نوزاد بالای ۷۲ ساعت	کمتر از ۱۲.۷

در این بین وزن نوزاد، جنسیت نوزاد و گروه خونی مادر نیز تاثیرگذار خواهند بود.

زردی در نوزادان نارس و نوزادان رسیده

پیش از هر چیزی باید بدانید که نوزادان در روزهای اولیه تولد عموما زردی ندارند. گرچه میزان زردی آنها در روز دوم در بیمارستان و قبل از ترخیص سنجیده می‌شود، اما از روز دوم به بعد است که زردی نوزاد و بیلی روبین سیر صعودی پیدا می‌کند. زردی در نوزادان با وزن تولد بالای ۲۵۰۰ گرم، در روز ۳ الی ۵ تولد و در نوزادان نارس با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم، در هفته اول تولد به حداکثر میزان خود می‌رسد و سپس سیر نزولی پیدا می‌کند. زردی در نوزادان نارس دیرتر از نوزادان رسیده اتفاق می‌افتد و نیاز به مراقبت بیشتری دارد. معمولا زردی نوزادان رسیده قبل از پایان ۱۰ روزگی و در نوزادان نارس قبل از ۲۱ روز از بین می‌رود.

 آیا زردی نوزاد ربطی به تغذیه مادر دارد؟

یکی از دغدغه‌های مادران باردار این است که تغذیه آنها بر سلامت جنین تاثیر بگذارد و هنگام زایمان نوزاد دچار زردی شود. باید یادآور شویم نوع مواد غذایی و بصورت کلی تغذیه شما تاثیر بسیار ناچیزی در بروز زردی نوزاد خواهد داشت. چیزی که در آینده به شما توصیه می‌شود و مادر باید آن را همیشه به یاد داشته باشد نوع تغذیه پس از بارداری یعنی دوره شیردهی است. نوزاد شما باید دقیق و بصورت مداوم با شیر مادر تغذیه شود تا برای رشد طبیعی خود ویتامین‌ها و مواد مغذی کافی دریافت کند. جالب است بدانید نوزادانی که زردی دارند باید بیشتر شیر بخورند، چراکه شیر مادر سبب افزایش مدفوع در کودک شده و سریع‌تر بیلی روبین را از بدن نوزاد خارج می‌کند.

 مدفوع نوزادی که زردی دارد چه رنگی است؟

زردی نوزاد معمولا از طریق رنگ پوست، سفیدی چشم، تب و تغذیه کودک تشخیص داده می‌شود. اما در نوزادان مبتلا به زردی علائم دیگری نیز مشاهده می‌شود. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  ضعف نوزاد در مکیدن شیر
•  نوزاد بسیار بی‌قرار است و مدام گریه می‌کند.
• نوزاد همیشه خواب‌آلود است.

زردی نوزاد از طریق بررسی ادرار و مدفوع نیز امکان‌پذیر است. رنگ مدفوع نوزادان تازه متولد شده در حالت طبیعی به رنگ سبز، زرد و نارنجی است اما این موضوع در نوزادان مبتلا به زردی صدق نمی‌کند. درصورتی که چنین علائمی در نوزاد خود مشاهده کردید به بیمارستان و متخصص اطفال مراجعه کنید:

• نوزادانی که درگیر زردی هستند، ادراری تیره، کدر و یا زرد دارند. در حالت طبیعی ادرار باید کاملا بی‌رنگ باشد.
•  در حالت طبیعی رنگ مدفوع نوزادان زرد یا نارنجی است اما در نوزادان درگیر زردی مدفوع بی‌رنگ است.

 ۴ راهکار برای جلوگیری از زردی نوزاد در بارداری

آیا می‌دانستید که می‌توانید در دوران بارداری از بروز زردی در نوزاد جلوگیری کنید؟ الوزردی در این باره به شما توصیه‌هایی می‌کند:

• غذای داغ: غذای داغ برای هیچ انسانی توصیه نمی‌شود، بخصوص مادران باردار. البته منظور این نیست که غذای سرد بخورید بهتر است غذای مصرفی زنان باردار همیشه کمی گرما داشته باشد.
• حجامت: برای پاکسازی کبد و جلوگیری از بروز زردی در نوزاد می‌توانید در دوره بارداری حجامت کنید. حجامت پس از ماه چهارم با تجویز پزشک متخصص موردی ندارد.
• عرق کاسنی: عرق کاسنی یکی از موارد موثر در پاکسازی کبد و تصفیه خون بشمار می‌رود. برای پیشگیری از بروز زردی در نوزاد می‌توانید با توصیه متخصص زنان در دوره بارداری عرق کاسنی مصرف کنید.
• ادویه‌ها: ادویه‌ها خواص درمانی بسیاری دارند اما مصرف بی‌رویه آن در دوره بارداری می‌تواند مشکل ساز شود.