ابتذال در حمایت از حیوانات؛ بررسی باورهای غلط درباره حیوانات رهاشده

در واقع، مدیران بوروکراسی های ما نه تنها در زمینه مسائلی مانند «مدیریت سگی» و جزم اندیشی نتوانسته اند به آنچه در نظر گرفته اند دست یابند، بلکه در عمل نیز آن را ترویج کرده و به بسیاری از مردم منتقل کرده اند. او علناً با هرگونه تلاش برای کنترل حیوانات ولگرد مخالفت کرد.

این افراد از طریق تعدادی از بازیگران سرشناس و حتی برخی از مدیران ارشد وزارتخانه ها و سازمان ها و با استفاده از وسایل ارتباطی نوین، شبکه هایی را ایجاد کرده اند که تغذیه سگ ها و گربه های ولگرد را به یک «جنبش» مخرب تبدیل کرده و در برخی موارد، یک تجارت کثیف

هزاران عکس، فیلم و مقاله و گزارش بی‌شماری در مورد خطرات سگ‌ها و گربه‌های رها شده برای سلامتی انسان و نیش‌های مرگبار این دو حیات وحش دست‌ساز وجود دارد. اما حامیان ضداجتماعی و پرخاشگر سگ و گربه (که از اکثریت کسانی که به سادگی به حیوانات غذا می دهند جدا شده اند) فحاشی می کنند، حتی کودکان را با سگ می کشند و تنها دو مورد از آنها در دو ماه گذشته در بابل و بیرجند رخ داده است. انکار هاری و بسیاری از آسیب های ناشی از گاز گرفتن سگ.

از جمله سخنان دوستداران تندرو و غیرمسئول سگ، یعنی کسانی که به جای نگهداری سگ به سگ های ولگرد و کوهستانی غذا می دهند، جملاتی تکراری است:

* “سگ ها فرشتگان انسانی مهربان و دوستانه هستند”؛ بیانیه ای بسیار نادرست که یک اصل اساسی را که انسان ها را به نگهداری از سگ ترغیب می کرد، رد می کند. انسان ها هزاران سال برای دفاع از خود در برابر دیگران (انسان و سایر حیوانات) از سگ نگهداری می کنند. امروزه هم پر استفاده ترین سگ نگهبان است و ربطی به مهربانی ندارد. سگ تا حد امکان با صاحبش مهربان است و هر کس به او فرمان دهد نسبت به دیگران بسیار پرخاشگر است. سگ حتی با همنوع خود مهربان نیست و هر فرد عادی دیده است که وقتی سگ به سگ دیگری می رسد چگونه به آن حمله می کند.

“سگ فقط زمانی به شخص حمله می کند که ترسیده باشد یا مورد حمله قرار گیرد”. سالانه هزاران سگ گزیدگی در ایران رخ می دهد و طبق آمار انستیتو پاستور ایران، مستندترین نوع سگ گزیدگی، سگ گزیدگی است. به عبارت دیگر، سگ به صاحبش حمله می کند … چگونه یک کودک کوچک یا هر شخص دیگری می تواند بفهمد که سگ یا گله سگ خاصی در راه است یا نه، نمی ترسد و حمله نمی کند؟ ! علاوه بر این، غذا دادن به سگ ها منجر به این واقعیت شد که سگ های ولگرد در حومه شهرها بسیار شلوغ و وحشت زده شدند. همه می‌دانند که اگر از سگ بترسید و فرار کنید، سگ تعقیبش می‌کند و همین باعث گاز گرفتن سگ می‌شود و البته گونه‌های حیات وحش مانند قوچ، میش، بز کوهی و غیره را نیز هدف قرار می‌دهد.

* “اگر سگ های یک منطقه جمع آوری شوند، قلمرو آنها از مکان های دیگر اشغال می شود”. یعنی انسان نمی تواند سگ ها را از محیط های طبیعی یا مسکونی دور نگه دارد! یک کلمه بسیار اشتباه برای شک به توانایی انسان در پیشی گرفتن از حیوانات (که البته من شخصا از آن راضی نیستم!). بشر موفق شد بسیاری از گونه های ماهی را در اقیانوس ها و پرندگان آسمان از بین ببرد و یا در مواردی سی تا چهل سال پیش آنها را به صد در صد تقلیل دهد. به عنوان مثال تعداد پستانداران بزرگ ایران امروز یازدهمین پستاندار چهل سال پیش است و در برخی مناطق به صفر رسیده است. اما آیا نمی توان سگ ها و گربه های مزاحم را از بین برد؟!

“سگ ها حق زندگی دارند”؛ اظهارات حیله گرانه با اظهارات محیط بانان و حامیان سلامت در تناقض است. مخالفان سگ ها و گربه های ولگرد، دوستداران واقعی حق حیات، مخالفان چرخه فلاکت بار پرورش و رهاسازی حیوانات در سرما و گرما، کوه و دشت هستند. تمام چیزی که ما به عنوان سگ و گربه ولگرد می بینیم نتیجه بی مسئولیتی انسان هایی است که زمانی صاحب یک حیوان (چه سگ چوپان، چه سگ نگهبان یا حیوان خانگی همراه) بودند و سپس حیوان یا توله هایش را رها کردند. غذا دادن به حیوان رها شده تنها باعث تداوم این روند آزار دهنده و غیرانسانی می شود. علاوه بر این، نباید اشتباه کرد که بگوییم “سگ به اندازه سایر موجودات زنده است!” زیرا حساب این حیوان به عنوان گاو و گوسفند و سایر احشام کاملاً جدا از حساب طبیعت است و همانگونه که ورود دام به طبیعت باید تابع مقررات باشد برای سگ و گربه نیز باید رعایت شود. با این تفاوت که گاو و گوسفند گیاهخوار هستند، مهاجم نیستند و نقش عمده ای در اقتصاد و تغذیه انسان دارند، اما سگ ها و گربه ها موجودات بسیار مزاحم طبیعت هستند و جای آنها فقط در اماکن خصوصی و عمومی باید باشد. کنترل می شود. مالک دائمی آنها باشید.

“جمعیت سگ ها و گربه ها را می توان با عقیم سازی کنترل کرد”؛ چیزی که به دلیل سختی، هزینه و بازده ناکافی کار عملا غیرممکن است. عقیم سازی فقط در جلوگیری از پرورش سگ یا سگی که فرد نگهداری می کند موثر است. علاوه بر این، چندین مطالعه و مشاهدات چشمی نشان داده است که سگ های عقیم تمایل به گله داری دارند و نسبت به سگ های معمولی برای حیات وحش خطرناک تر هستند. اگر بخواهیم صدها هزار سگ را عقیم کنیم و بعد نگهداری کنیم، این کار پرهزینه خلاف خلق و خو و طبع سگ و گربه چه توجیه اقتصادی دارد؟!

* “طبیعت ایران مشکلات زیادی دارد، چرا آنها را درمان نمی کنید؟!” ; این یک مغالطه بزرگ است و صرفاً توجیهی برای ادامه تخلفات آنها در سایه سایر تخلفات است.

در ایران نیز مانند بسیاری از کشورها، قوانین و مقررات بسیاری وجود دارد که بر اساس آن تغذیه حیوانات ولگرد یا رهاسازی سگ و گربه در محیط های طبیعی و اماکن عمومی شهری جرم محسوب می شود، اما مسئولان مربوطه در اجرای این قوانین کوتاهی کرده اند. این امر باعث افشای برخی از افرادی شد که به سلامت عمومی و محیط زیست کشور آسیب می رسانند. ماده 688 قانون مجازات اسلامی هر عملی را که سلامت عمومی را تهدید کند جرم دانسته است. بند 15 ماده 15 قانون شهرداری که جمع آوری حیوانات بیمار، مضر و ولگرد را بر عهده شهرداری ها می داند. از وظایف ادارات، «دستورالعمل کنترل تعداد سگ های ولگرد» مصوب 1387 وزارت کشور و «روش نظارت بر مراقبت از گله»، مالک غیرصاحب یا مضر را تعریف می کند. و سگ‌های نگهبان» که توسط سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور تهیه شده است، موضوع حیوانات ولگرد باید اجرایی شود، اما تا حد زیادی با تأخیر مواجه شده است.

طبیعت ایران یکی از عوامل بسیار رنج است و موضوع هجوم حیواناتی مانند سگ و گربه نیز معضلی بزرگ و تهدیدی جدی است که مسئولان، فعالان محیط زیست و اجتماعی باید به آن رسیدگی کنند.

*نماینده محیط زیست