تهران – مسکو و گام‌های جدی جدید
تهران و مسکو پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی روابط نزدیکتر ایجاد کردند ، به ویژه در سال های اخیر که تحریم های غرب آنها را در مرکز حملات خصمانه خود قرار داد. امروز ، در زمینه همکاری های دوجانبه و چندجانبه ، اقدامات خوبی در سطح قابل قبول با روس ها داریم و می توان آنها را افزایش داد.
این نزدیک شدن و لزوم برگزاری رایزنی ها برای بهبود روابط ، برای دومین بار طی سالهای اخیر در “سرگئی لاوروف” را به روی تهران گشود تا روز گذشته شاهد این دیپلمات کهنه کار روس در تهران باشیم. امروز زمینه های مختلف همکاری بین دو طرف وجود دارد. تحولات سوریه و افغانستان و احتمال بازسازی داعش توسط ایالات متحده با حمایت مالی عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی از موضوعات مهم رایزنی است. نقش جمهوری اسلامی ایران و روسیه در شکست جدی داعش و القاعده کاملاً واضح و غیر قابل انکار است و با توجه به اهمیت برقراری صلح و امنیت در منطقه ، رایزنی های دو طرف در این زمینه بسیار مهم. . در حوزه اقتصادی ، همکاری با طرف روسی در دریای خزر (انرژی ، تجارت ، حمل و نقل ، ماهیگیری و غیره) و در قالب اتحادیه اوراسیا امکان پذیر است. ایران اخیراً به عنوان عضوی ناظر در اتحادیه پذیرفته شد و تبدیل آن به عضوی دائمی – موضعی که روس ها از آن پشتیبانی می کنند – می تواند قابلیت های جدیدی را برای همکاری بین دو طرف ایجاد کند. البته ، با توجه به وضعیت کرونا ، مشاوره در مورد تولید مشترک واکسن “Sputnik V” نیز مورد نگرانی مشترک است.
اما جدا از این مسائل معمول ، سفر دیروز لاوروف به تهران از چند طریق دیگر مهم است. صرف نظر از آخرین پیام رهبر معظم انقلاب به ولادیمیر پوتین ، که توسط رئیس مجلس شورای اسلامی به مسکو تحویل داده شد ، اولین پیام تأثیر آن بر چالش هسته ای جمهوری اسلامی با ایالات متحده است. مسئله احیای برگام این روزها دوباره در دستور کار است ، در حالی که ایران اصلاحات گذشته توسط غرب را می خواهد و بر آن تأکید دارد. روسیه همچنین در موضوع لغو کامل تحریم ها با تهران درگیر است. به نظر می رسد سفر وزیر امور خارجه روسیه به تهران می تواند در نزدیكی بیشتر دو طرف در این زمینه تأثیر بگذارد.
از سوی دیگر ، جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 27 آوریل قرارداد همکاری استراتژیک 25 ساله با چین امضا کرد. ایران همچنین در 13 مارس 2000 معاهده روابط متقابل و اصول همکاری با روس ها را امضا کرد که بیستمین سالگرد خود را پشت سر گذاشت. علی رغم تمدید خودکار توافقنامه هر پنج سال در صورت عدم رضایت طرفین ، تهران و مسکو تمایل خود را برای تمدید و نوسازی آن نشان داده اند. به نظر می رسد این گفتگو یکی از محورهای اصلی بحث بین ظریف و لاوروف بوده است. علاقه تهران به توسعه روابط استراتژیک با روسیه و چین در چارچوب نگاه به شرق است. اقدام اخیر اتحادیه اروپا برای تحریم هشت شخصیت و سه نهاد ایرانی به بهانه حقوق بشر ثابت کرد که به هیچ وجه نمی توان به غرب اعتماد کرد ، بنابراین نگاه به شرق بسیار مثبت است و اهداف گسترده ای دارد.
سرانجام ، تهران و مسکو همچنین خواستار رایزنی برای نزدیکتر شدن روابط بین کشورهای تحت تحریم هستند. اگرچه ممکن است موضوع محاصره امروز مطرح نباشد ، اما نزدیکی کشورهای هدف به ایالات متحده به جنگ اقتصادی ، به رهبری ایران ، روسیه و چین ، در نهایت می تواند یک چالش جدی برای قدرت غرب باشد ، و این مسئله نگرانی هر دو طرف.
* کارشناسی ارشد در روابط بین الملل
* ارسال شده در قدس آنلاین | چهارشنبه 15 آوریل 1400