توسعه ناتو، مشکل اصلی بحران اوکراین
آیتالله خامنهای در دیدار با قاسم زومارت توکایف، رئیسجمهور قزاقستان درباره اوکراین، گفت: مشکل اصلی در مورد اوکراین این است که غربیها به دنبال توسعه ناتو هستند و در گسترش نفوذ خود در هر کجا که بتوانند تردید نخواهند کرد. وی گفت: مسائل نیازمند رصد دقیق و هوشیارانه است زیرا آمریکایی ها و غربی ها به طور یکسان به دنبال گسترش حوزه نفوذ خود در مناطق مختلف از جمله شرق و غرب آسیا هستند و استقلال و حاکمیت ملت ها را تضعیف می کنند. 1401/03/29
پس از پایان جنگ جهانی دوم، ایالات متحده و اروپا در پاسخ به تهدید کمونیسم، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را در 4 آوریل 1949 امضا کردند. به نوبه خود، اتحاد جماهیر شوروی با مشارکت کشورهای بلوک شرق، پیمان ورشو را ایجاد کرد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و انحلال پیمان ورشو، ناتو نوعی بحران هویت را تجربه کرد و این سوال مطرح شد که اساساً سازمانی که در برابر تهدید کمونیسم پس از شوروی ایجاد می شود، چیست؟ برای مقابله با بحران هویت، رهبران ناتو تهدیدهای جدیدی از جمله مبارزه با تروریسم، مقابله با بنیادگرایی اسلامی و جلوگیری از تکثیر سلاح های کشتار جمعی را برای راهبردها و دلیل وجودی جدید سازمان شناسایی کردند.
این کشورها شرق را دچار مشکلاتی مانند تروریسم، تحریفات محیطی، اشاعه تسلیحات هسته ای، فقر، نقض حقوق بشر و آسیب های اجتماعی می دانستند و برای رفع این مشکلات به شرق روی آوردند. در حالی که علت اصلی این مشکلات، خودداری آمریکا و غرب از اجرای تعهدات بین المللی خود و تفسیر گزینشی و غیرمتعارف اعضای ناتو از موضوعاتی مانند تروریسم و حقوق بشر بود.
از سوی دیگر، تحولاتی مانند فروریختن دیوار برلین و ورود دولت جدید آلمان به ناتو، نارضایتی و اعتراض شدید اتحاد جماهیر شوروی را برانگیخت، تا جایی که جیمز بیکر، وزیر امور خارجه آمریکا، در فوریه 1990 به رهبران شوروی اطمینان داد. مایکل گورباچف، رئیس جمهور وقت اتحاد جماهیر شوروی، اتحادیه آلمان ها را با همان وعده و اعتماد به ایالات متحده به رسمیت شناخت.
طولی نکشید که دولت های غربی تعهدات لهستان برای پذیرش درخواست های عضویت لهستان، مجارستان، جمهوری چک و لیتوانی را نقض کردند. اثری که با نارضایتی شوروی همراه شد. همزمان، بوریس یلتسین، دیمیتری مدودف و گورباچف به تصمیم ناتو اعتراض کردند و یلتسین، اولین رئیس جمهور روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با بیل کلینتون در هلسینکی گفت: ما معتقدیم که ناتو به سمت شرق است. توسعه یک اشتباه است. این نیز یک اشتباه مهلک است!» با این حال، در اجلاس سران مادرید در سال 1997، ناتو با عضویت لهستان، مجارستان و جمهوری چک موافقت کرد تا نفوذ خود را به شرق گسترش دهد.
پس از این تحولات اسلواکی، اسلوونی، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی و بلغارستان به عضویت ناتو درآمدند. سپس با رویکرد یکجانبه ایالات متحده و گسترش مستمر ناتو، مداخله نظامی اعضای این سازمان در افغانستان، عراق، سوریه و لیبی، فروش تسلیحات و ایجاد پایگاه های نظامی در برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس، ناتو به سرعت به سمت شرق گسترش یافت. . با نزدیک شدن ناتو به اوکراین و گرجستان، تنش ها بین ایالات متحده و روسیه تشدید می شود و مسکو را مجبور می کند که واکنش جدی تری نشان دهد.
در نیمه دوم فوریه 2014 با مداخله آشکار آمریکا و اروپا، انقلاب رنگی در اوکراین شکل گرفت که به پیروزی ویکتور یوشچنکو، از چهره های طرفدار غرب انجامید. در پاسخ، روسیه برای محافظت از شهروندان روسیه نیروهایی را به اوکراین فرستاد. در نتیجه این تحولات، کریمه در 16 مارس 2014 پس از همه پرسی به روسیه ضمیمه شد. اعمال تحریم های شدید غرب علیه روسیه پیامد الحاق کریمه به روسیه بود و تقویت نیروهای روسیه در مرزهای اوکراین سرویس های اطلاعاتی اروپایی و آمریکایی را متقاعد کرد که روسیه به اوکراین حمله خواهد کرد.
از آنجایی که ناتو به تعهدات خود در سال 1997 عمل نکرد، به یک اقدام کاملا تحریک آمیز برای پذیرش عضویت اوکراین ادامه داد. دستیابی به این هدف به معنای استقرار نیروها و تجهیزات نظامی ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه و نادیده گرفتن ملاحظات امنیتی مسکو بود. تصمیمی که جرقه جنگ بین روسیه و اوکراین را در 24 فوریه 2022 آغاز کرد.
اقدامات تحریک آمیز ناتو در کشورهای مختلف به ویژه در بحران اوکراین نشان می دهد که حرکت ناتو به سمت شرق نه تنها امنیت روسیه را به خطر می اندازد، بلکه تهدیدات جدیدی را متوجه آسیای مرکزی، قفقاز و غرب آسیا می کند و مانع پیشرفت اقتصادی این کشور می شود.
بیانات مهم مقام معظم رهبری در دیدار رئیس جمهور قزاقستان نیز به همین موضوع مربوط می شود و به همین دلیل کشورهای منطقه با توجه به ریشه های بحران اوکراین باید هماهنگ و با برنامه ریزی دقیق برای جلوگیری از این موضوع اقدام کنند. ناتو از حرکت به سمت شرق
* ارسال شده در پایگاه داده خامنه ای