روز تیرگان و روز ملی دماوند
این پاسخ به یک خواسته مردمی قابل ستایش است و من به عنوان یکی از کسانی که سالها مسائل دماوند از جمله برگزاری جشن های سالانه برای روز دماوند را دنبال می کردم ، از شورا سپاسگزارم. پیشینه آن به سال 1383 برمی گردد ، زمانی که تعدادی از کوهنوردان و دوستداران طبیعت در شورای کوهنوردی استان تهران تصمیم گرفتند یک روز را به نام دماوند نامگذاری کنند تا دماوند بهتر ارائه شود و توجه مردم عادی و مسئول را به مشکلات این سرزمین به عنوان یک نماد. حسین آبیری کلبیجانی ، فعال محیط زیست که در آن سال با شورای کوهنوردی تهران همکاری داشت ، با تأیید محسن عبدولی ، رئیس وقت هیئت مدیره ، این ایده را دنبال کرد و در هفته اول آگوست همان سال برنامه کوهنوردی را از دماوند ترتیب داد. مسیرهای اصلی پیاده روی در این کوه باید از زباله پاک شود.
در همان سال ، من به حسین پیشنهاد كردم كه مناسب است روز 13 تیر را كه در تاریخ و فرهنگ ما روز تیران نام دارد ، روز دماوند بنامند. زیرا ترگان به هیجان انگیز آرش کمانجیر مربوط است که تیر شوم خود را از بالای البرز انداخت. اندکی بعد کوهنوردان و دوستان طبیعت این پیشنهاد را پذیرفتند. داود محمدی ، کوهنورد پیشکسوت و مورخ وقایع کوهنوردی نیز پیشنهاد کرد برای معرفی بهتر دماوند به جهان ، چندین رویداد باید برگزار شود و رن ، شهر کوچک در دام دماوند ، پایتخت کوهنوردی جهان نامیده شود. . در زمستان سال 2004 ، سیاوش یزدانی ، کوهنورد جوان گامشهری ، در کوههای دماوند ناپدید شد و جسد وی در تمام جستجوهای بعدی یافت نشد. در بهار 2005 ، برادر سیاواس ، خسرو یزدانی ، پیشنهاد کرد که او نیز در میان آنها باشد) که برنامه های ویژه ای را برگزار می کند. نتیجه این پیشنهادات و خواسته ها این بود که ما 13 ژوئیه را روز ملی دماوند بنامیم و در نزدیکترین جمعه به این روز جشن و کنفرانسی را در شهر رن برگزار کنیم. این رویداد از ژوئیه 2005 تا امروز به طور مداوم برگزار می شود ، اما در دو سال گذشته ، به دلیل شیوع کرونا ، شکل دیگری گرفته است.
نامگذاری روزی به نام دماوند محدود به این عمل نمادین نبود و به بهانه آن صدها ، شاید هزاران یادداشت و مقاله منتشر شد و جلسات بی شماری در طول سال با کوهنوردان ، فعالان محیط زیست و مقامات دولتی برگزار شد. در سال از اواسط ژوئن تا اواسط ژوئیه ، ده ها برنامه تمیزکاری در دماوند انجام شد و از این طریق یک حساسیت عمومی نسبت به این نماد طبیعی ایران پدیدار شد. از جمله رویدادهایی بود که پس از چندین سال پیشنهاد و مکاتبه انجمن کوهنوردی ایران ، در تاریخ 13 ژوئیه 2008 ، دماوند توسط سازمان میراث فرهنگی در مراسمی با همکاری انجمن ذکر شده در انجمن کوهنوردی در دهکده Plour ، به عنوان اولین اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شده است. واقعه مهم دیگر این است که در سال 2009 ، تعدادی از کوهنوردان مازندرانی “انجمن دوستداران دماوندکو” را تاسیس کردند و جشن روز ملی تیرگان و دماوند در رینه را به یک رویداد بزرگ زیست محیطی تبدیل کردند. این دوستان همچنین با انجمن کوهنوردی و فدراسیون کوهنوردی همکاری کردند و در ارتباط با مدیران سازمان محیط زیست ، سازمان جنگل ها و مراتع ، سازمان میراث فرهنگی و فرمانداران و فرمانداران دماوند چالش های پیش روی دماوند را دنبال کردند. این مجمع توانست با اقدامات قانونی دستور بسته شدن معادن دسته گل دماوند را كه از بدترین عوامل تخریب این كوه بودند ، قرار دهد.
در جولای 2016 ، اخباری از تعیین شیب کوه دماوند ، از مراتع روستای ملار به قله شنیده شد. حساسیت های ایجاد شده نسبت به دماوند باعث شده است تا بسیاری از افراد ، کوهنوردان ، فعالان محیط زیست ، چهره های هنری و فرهنگی و حقوقدانان پس از انتشار این خبر در مورد موضوع اظهار نظر کنند. پس از این اظهارات اعتراضی ، سازمان جنگل و مرتع اعلام کرد که این میدان یک منبع ملی بدون وقفه است. به نظر می رسد دادگستری نیز با همین عقیده است و بعید به نظر می رسد که بخشی از این کوه شاد که نماد ایران است ، از حد خاستگاه ملی فراتر رود.
آنچه در بالا ذکر شد فقط بخشی از تأثیرات تلاش برای ثبت روز ملی دماوند است. امید این است که فلسفه این نام از ذات اصلی خود محروم نماند و این روز همچنان فرصتی برای تلاش برای محافظت از این کوه مرموز … و البته دیگر کوههای عزیز ایران تلقی شود
* مدیر گروه دیده بان کوهستان انجمن کوهنوردان ایران
235237