فواید و کاربردهای فیزیوتراپی

فیزیوتراپی چیست؟

فیزیوتراپی را میتوان یکی از زیرشاخه های پزشکی دانست که در درمان بیماری های مختلف به کار برده می شود. نام این روش درمانی در واقع برگرفته از دو واژه physio و therapy و به معنای فیزیک و درمان است. فیزیوتراپی سعی داشته تا با بهره گیری از ماهیت فیزیک بدن، به بهبود عملکرد اندام ها کمک کند. معمولاً این روش درمانی در زمینه درمان مشکلات مرتبط با حیطه اسکلتی عضلانی کاربرد دارد.

فیزیوتراپی شیراز: به طور کلی می توان در تعریف روش درمانی فیزیوتراپی اینگونه گفت که فیزیوتراپی روشی درمانی است که در آن بیماری های عصبی، ماهیچه ای و اسکلتی به کمک تجهیزات توانبخشی و مکانیکی، جریان های الکتریکی، درمان های دستی، تمرینات ورزشی و سایر عوامل فیزیکی بهبود می یابند.

فیزیوتراپی را همچنین می توان یک روش پیشگیری کننده دانست چرا که در بسیاری از مواقع برای جلوگیری از بروز برخی بیماری ها و اختلالات به کار برده می شود. فیزیوتراپی بخشی از سیستم زیست شناستی و توانبخشی است.

این روش کمک می کند تا افراد ضمن دستیابی به عملکرد عضلانی بهتر، درد کمتری نیز داشته باشند. در این روش برای هر نوع بیماری و بسته به شرایط هر فرد از تمرین ها و ورزش های متناسب استفاده می شود.

تاریخچه فیزیوتراپی

بهترین فیزیوتراپی شیراز: در مورد تاریخچه فیزیوتراپی، میتوان این نوع درمان را متعلق به 460 سال پیش از میلاد دانست. در آن زمان بود که بقراط و گالنس، برای درمان بیماران از روش ماساژ، تکنیکهای دست و هیدروتراپی که به نوعی همان فیزیوتراپی امروزی است بهره می گرفتند.

در ایران اما کاربردهای فیزیوتراپی باعث شد که از دهه 40 فیزیورتراپی به عنوان روشی درمانی با ورود فارغ التحصیلان به کشور، مورداستفاده قرار گرفت.

انواع فیزیوتراپی

این روزها فیزیوتراپی شکل پیشرفته تری به خود گرفته و برای هر نوع بیماری و برای هر دسته از افراد با توجه به شرایط بدنی و سنی از نوع خاصی از فیزیوتراپی استفاده می شود. این موضوع به خوبی نشان دهنده کاربردهای فیزیوتراپی در زمینه های مختلف است. در ادامه با انواع فیزیوتراپی آشنا خواهیم شد:

1. فیزیوتراپی ارتوپدیک

تمرکز این نوع فیزیوتراپی بر روی جراحت های مرتبط با استخوان ها، تاندون ها، رباط ها، مفاصل و ماهیچه هاست. معمولاً افراد در ورزش های مختلف دچار این آسیب ها و جراحات می شوند. این فیزیوتراپی خود بسته به میزان جراحت و شدت آن، به دو دسته زیر تقسیم می شود:

1. فیزیوتراپی کوتاه مدت

در صورتی که آسیب اسکلتی، عصبی و عضلانی جزئی باشد می توان با استفاده از فیزیوتراپی کوتاه مدت درمان را انجام داد. این آسیب های جزئی ممکن است بر اثر یک حادثه رخ داده و سبب شکستگی های ساده، جراحت ساده بافت نرم شوند. همچنین گاهی این آسیب ها یک آسیب غیر ترومایی هستند.

برای درمان این آسیب ها کافی است افراد در معرض یک دوره کوتاه فیزیوتراپی سرپایی قرار گیرند.

2. فیزیوتراپی بلندمدت

فیزیوتراپی بلندمدت برای آسیب هایی چون شکستگی شدید و جدی مانند شکستگی در مفصل ران یا ستون فقرات و بیماری هایی مثل آرتریت روماتوئید به کار برده می شود. این مشکلات که سبب ناتوانی شدید فیزیکی و عوارض جانبی چون فلج شده و حتی ممکن است به جراحی نیاز پیدا کنند به تعداد جلسات فیزیوتراپی متعدد نیازمندند.

بسته به شرایط این افراد، فیزیوتراپی به صورت غیر سرپایی انجام می شود.

2. فیزیوتراپی نورولوژیک

برای درمان مشکلات نورولوژیک مختلف نیز بایستی از روش درمانی فیزیوتراپی به صورت منظم استفاده شود. دلایل مختلفی از جمله ام اس، اختلالات شناختی، بیماری های ناشی از کمبودهایی مثل کمبود ویتامین ب 12، سکته مغزی، تروما و… سبب بروز آسیب های سیستم عصبی خواهند شد. در رابطه با درمان این مشکلات فیزیوتراپی می تواند بسیار کارساز باشد.

برای مشکلاتی چون فلج ماهیچه ای، رعشه، پارکینسون، آتاکسی و… نیز باید فرد در معرض فیزیوتراپی بلند مدت قرار گیرد. در واقع فیزیوتراپی با هدف استقلال فرد انجام خواهد شد. خیلی از مواقع افراد به دلیل مشکلاتی که داشته قادر به انجام فعالیتی خاص نیستند. به کمک فیزیوتراپی می توان دوباره توان فرد را بازگرداند. البته گاهی نیز فرد دچار فلج کامل شده و در این حالت کاربرد فیزیوتراپی برای او، آموزش استفاده از ویلچر یا حتی اتومبیل خواهد بود. فیزیوتراپی نورولوژیک نیز می تواند در انواع زیر به کار برده شود:

1. فیزیوتراپی افراد مسن

در این نوع فیزیوتراپی تلاش می شود تا فرد سالمند دچار بازتوانی شود. معمولاً افراد بعد از سن 65 سالگی درگیر مشکلات ارتوپدی و نورولوژیکی خواهند شد. از طرفی بایستی مراقبت ویژه ای برای این افراد در نظر گرفت. کاهش قدرت تعادل در این افراد باعث شده که به راحتی زمین خورده و استخوانی دچار شکستگی شود.

فیزیوتراپیست بسته به شرایط فرد مسن و مشکلاتی که با آن ها دست و پنجه نرم می کند برای او تمریناتی در نظر خواهد گرفت تا بتواند تعادل خود را بهتر حفظ کند، عملکرد مستقلی داشته باشد و همچنین دامنه حرکتی مفصل بهبود پیدا نماید. تمرین های تنفسی برای پاکسازی ریه ها و توانبخشی قلب و نیز تقویت ماهیچه ای از دیگر تمرین هایی است که برای افراد مسن در نظر گرفته می شود.

از طرفی به این افراد آموزش داده خواهد شد که در صورت نیاز چگونه از وسایل کمکی برای راه رفتن استفاده کنند.

2. فیزیوتراپی قلبی- ریوی

فیزیوتراپی برای بازتوانی قلب و ریه نیز به کار برده می شود. در واقع از دیگر موارد استفاده از فیزیوتراپی برای بهبود روند درمان افرادی است که دچار مشکلاتی ریوی هستند یا مشکلات قلبی داشته و به عنوان مثال به تازگی عمل پیوند قلب انجام داده اند.

3. فیزیوتراپی اطفال

در خیلی از کودکان ممکن است مشکلاتی نظیر فلج اطفال، فلج مغزی و تاخیر در رشد مشاهده شود. در چنین حالتی باید کودک برای مدتی طولانی تحت روش فیزیوتراپی قرار گیرد. به کمک فیزیوتراپی می توان شاهد کاهش اسپاسم این کودکان شد. همچنین تقویت ماهیچه ها و استقلال از دیگر مزایای فیزیوتراپی برای کودکانی با ضعف عضلانی می باشد.

کاربردهای فیزیوتراپی

در بالا به آن اشاره کردیم که هر فرد بسته به شرایطی که داشته از نوع مناسب فیزیوتراپی برای درمان خود بهره می گیرد. به طور کلی می توان از فواید فیزیوتراپی و نیز کاربردهای فیزیوتراپی به موارد زیر اشاره نمود:

1. کاربر فیزیوتراپی برای کاهش درد

یکی از کاربردهای فیزیوتراپی، کمک به کاهش درد است. در خیلی از مشکلات ارتوپدی مثل آرتروز، پارگی ماهیچه، پیچ خوردگی ها و… فیزیوتراپی به کمک روش های مختلف مانند الکتروتراپی، سونوگرافی و ورزش های درمانی از جمله درمان های دستی و موبیلیزیشن باعث می شود فرد درد کمتری داشته باشد.

2. کاربرد فیزیوتراپی در سفتی بعد از شکستگی

خیلی از اوقات افراد از بعد باز کردن گچی که دور عضو شکسته، گرفته شده متوجه خواهند شد که در حرکت مفصل با محدودیت رو به رو هستند. به کمک فیزیوتراپی می توان دامنه حرکتی مفصل را بهبود بخشید و ماهیچه های ضعیف را تقویت نمود. برای همین بعد از مدتی فرد به خوبی متوجه خواهد شد که دوباره استخوان های شکسته شده سفت شده و قدرت بیشتری پیدا کرده اند.

3. کاربرد فیزیوتراپی در درمان بدون جراحی

از دیگر فواید فیزیوتراپی می توان به عدم نیاز به جراحی اشاره نمود. برخی مواقع افراد به جراحی نیاز دارند اما می توان به کمک روش درمانی فیزیوتراپی مشکل را بدون جراحی حل کردن و به این شکل از عوارض بعد از جراحی در امان بود. در این حالت از نظر اقتصادی نیز فیزیوتراپی مقرون به صرفه تر خواهد بود.

4. کاربرد فیزیوتراپی در کمک به جراحی

در برخی از جراحی ها نیاز است که پیش از جراحی ماهیچه ها تقویت شوند و با تقویت عضلات می توان مدت زمان ریکاوری را به میزان قابل توجهی کاهش داد. از بین این جراحی ها می توان به جراحی ستون فقرات، تعویض مفصل ران، جراحی ترمیم رباط، تعویض مفصل زانو اشاره نمود.

5. کاربرد فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی

از دیگر کاربردهای فیزیوتراپی می توان به استفاده از آن بعد از سکته مغزی اشاره نمود. این روش درمانی کمک می کند تاثیر منفی سکته مغزی از روی اندام ها برداشته شود. در فیزیوتراپی بدن به کمک حرکات ورزشی مناسب، کاملاً ریکاوری خواهد شد. البته لازم به ذکر است که در این حالت برای گرفتن نتیجه دلخواه نیاز است که فیزیوتراپی 3 تا 4 ماه دنبال شود.

برای همین می توان گفت نیز می تواند بسیار مفید و کاربردی باشد.

6. کاربرد فیزیوتراپی برای جراحت های ورزشی

برای درمان و بهبود جراحت های ورزشی نیز فیزیوتراپی می تواند بسیار کارساز باشد. البته برای هر آسیب ورزشی خاصی نیاز است که از درمان متناسب با آن و نیز درمانگر متخصص این مشکل کمک گرفته شود.

خیلی از اوقات فیزیوتراپیست به بازیکنان کمک کرده که در زمین بازی با تمام توان خود بازی کرد و در صورت بروز جراحت نیز تحت ریکاوری قرار گیرند.

7. کاربرد فیزیوتراپی در حفظ تعادل

می توان در فیزیوتراپی با بهره گیری از ورزش های تعادلی و نیز تقویت ماهیچه ها، به افراد کمک کرد تا تعادل بهتری داشته و به راحتی زمین نخورند. از این رو می توان یکی از فواید فیزیوتراپی را کاهش زمین خوردن دانست.