چرا یکی از شعله های اجاق گاز روشن نمی شود

روشن نشدن یکی از شعله های اجاق گاز مشکلی رایج است که اغلب به دلایل ساده و قابل حل مربوط می شود. وقتی یک شعله گاز روشن نمی شود معمولاً مشکل در مسیر رسیدن گاز سیستم جرقه زنی یا ترکیب هوا و گاز در همان شعله خاص است و کمتر به کل سیستم گازرسانی منزل یا اجاق گاز مرتبط است.

این مشکل می تواند ناشی از گرفتگی در نازل خروج گاز کثیفی یا رطوبت روی سر شعله و کلاهک خرابی یا کثیفی سیستم جرقه زن (فندک) ایراد در شیر کنترل گاز مربوط به آن شعله یا مشکلات پیچیده تری مانند ایراد در ترموکوپل یا سیم کشی باشد. تشخیص دقیق علت نیازمند بررسی مرحله به مرحله اجزای مرتبط با همان شعله معیوب است. چنانچه شما نیاز به اجاق گاز رومیزی ارزان قیمت پنج شعله داشتید میتونید از سایت ای ال کا سفارش دهید.

علل رایج روشن نشدن یک شعله اجاق گاز و راه حل ها

دلایل متعددی می توانند باعث شوند که تنها یکی از شعله های اجاق گاز شما روشن نشود. شناخت این دلایل به شما کمک می کند تا مشکل را سریعتر تشخیص داده و در صورت امکان خودتان آن را برطرف کنید یا بدانید چه زمانی نیاز به کمک یک متخصص دارید.

1. گرفتگی یا کثیفی سر شعله و کلاهک

یکی از شایع ترین دلایل روشن نشدن شعله گاز مسدود شدن مسیر خروج گاز یا جرقه به دلیل کثیفی ذرات غذا چربی یا رطوبت روی سر شعله و کلاهک آن است. این مواد می توانند منافذ ریز اطراف سر شعله (که هوا از آن عبور می کند) و همچنین سوراخ های خروج گاز در کلاهک شعله را مسدود کنند.

نحوه بررسی و تمیز کردن

ابتدا مطمئن شوید که اجاق گاز کاملاً سرد است و شیر اصلی گاز بسته شده است. سر شعله و کلاهک آن را بردارید. آن ها را با آب گرم و صابون یا مایع ظرفشویی بشویید. اگر گرفتگی شدید است می توانید از یک برس کوچک یا حتی یک سوزن نازک برای باز کردن منافذ و سوراخ ها استفاده کنید. مطمئن شوید که هیچ ذراتی باقی نمانده است.

• بررسی کنید که منافذ اطراف پایه سر شعله (که هوای اولیه وارد می شود) تمیز باشند.
• سوراخ های کوچک روی کلاهک شعله را به دقت بررسی کنید و مطمئن شوید که مسدود نیستند.
• پس از شستشو سر شعله و کلاهک را کاملاً خشک کنید. رطوبت باقی مانده می تواند مانع از جرقه زدن یا روشن ماندن شعله شود.
• می توانید از دستمال کاغذی حوله یا حتی سشوار (با احتیاط و فاصله مناسب) برای خشک کردن کامل استفاده کنید.
• پس از اطمینان از خشکی کامل قطعات را به درستی در جای خود قرار دهید.

پس از تمیز کردن و خشک کردن کامل شیر گاز را باز کرده و دوباره امتحان کنید. در بسیاری از موارد این کار مشکل را حل می کند.

2. رطوبت روی چینی جرقه زن یا سر شعله

حتی مقدار کمی رطوبت روی الکترود جرقه زن (قطعه سفید چینی کنار سر شعله که جرقه می زند) یا روی خود سر شعله می تواند مانع از ایجاد جرقه موثر یا رسیدن جرقه به گاز شود. این اتفاق معمولاً پس از تمیز کردن اجاق گاز یا سرریز شدن مایعات روی آن رخ می دهد.

راه حل مشکل رطوبت

مطمئن شوید که شیر گاز بسته است. با استفاده از یک دستمال خشک و تمیز رطوبت روی چینی جرقه زن و سر شعله را به دقت پاک کنید. اگر رطوبت وارد قطعات داخلی تر شده ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای خشک شدن طبیعی داشته باشد. می توانید برای چند ساعت درپوش شعله را بردارید تا هوا گردش کند و رطوبت تبخیر شود.

هرگز برای خشک کردن سریع از شعله یا فندک استفاده نکنید زیرا ممکن است خطرناک باشد. صبر و حوصله در این مرحله اهمیت دارد. پس از اطمینان از خشکی دوباره امتحان کنید.

3. مشکل در سیستم جرقه زن (فندک)

سیستم جرقه زن وظیفه ایجاد جرقه برای روشن کردن گاز را بر عهده دارد. اگر فندک یک شعله خاص کار نکند یا جرقه ضعیفی بزند شعله روشن نخواهد شد.

انواع مشکلات فندک و عیب یابی

مشکلات فندک می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کثیفی یا چربی روی الکترود جرقه زن: همانند سر شعله کثیفی می تواند مانع از ایجاد جرقه قوی شود. با یک مسواک خشک یا دستمال تمیز الکترود چینی را تمیز کنید.
• ترک خوردگی یا شکستگی چینی جرقه زن: اگر قسمت چینی الکترود ترک خورده یا شکسته باشد جرقه به درستی هدایت نمی شود. در این صورت قطعه نیاز به تعویض دارد که معمولاً توسط تعمیرکار انجام می شود.
• فاصله نامناسب الکترود از سر شعله: الکترود جرقه زن باید در فاصله مناسبی از سر شعله قرار داشته باشد تا جرقه به گاز برسد. اگر خم شده یا فاصله زیاد شده با احتیاط و تنها کمی آن را به جای اول بازگردانید. مراقب باشید نشکند.
• مشکل در سیم کشی فندک: سیم متصل به الکترود جرقه زن ممکن است قطع شده شل شده یا آسیب دیده باشد. دسترسی به این سیم کشی معمولاً نیاز به باز کردن صفحه اجاق گاز دارد و بهتر است توسط متخصص بررسی شود.
• خرابی واحد کنترل جرقه زن (ماژول): در اجاق گازهای مدرن یک ماژول الکترونیکی وظیفه ارسال پالس الکتریکی به فندک ها را بر عهده دارد. اگر این ماژول خراب شود ممکن است فندک یک یا چند شعله کار نکند. این یک قطعه تخصصی است و تعویض آن باید توسط تعمیرکار انجام شود.

برای تست فندک بدون باز کردن شیر گاز دکمه شعله مورد نظر را بچرخانید و ببینید آیا صدای تیک تیک جرقه زدن شنیده می شود و جرقه آبی رنگی بین الکترود و سر شعله دیده می شود یا خیر. اگر جرقه نیست یا ضعیف است مشکل از سیستم فندک است.

4. مشکل در شیر کنترل گاز

هر شعله اجاق گاز دارای یک شیر کنترل جداگانه است که جریان گاز به آن شعله را تنظیم می کند. اگر این شیر خراب شده باشد ممکن است گاز به درستی به شعله نرسد.

علائم و بررسی شیر گاز

اگر هنگام باز کردن شیر بوی گاز را در اطراف آن شعله حس نمی کنید یا جریان گاز بسیار ضعیف است ممکن است شیر مشکل داشته باشد. خرابی شیر گاز می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• گرفتگی داخلی شیر: ذرات ریز می توانند داخل شیر جمع شده و مانع عبور کامل گاز شوند.
• خرابی مکانیسم داخلی شیر: قطعات داخلی شیر ممکن است فرسوده یا خراب شده باشند.
• مشکل در اتصال شیر به لوله گاز: ممکن است اتصال شل شده یا نشتی داشته باشد (که بوی گاز قوی ایجاد می کند و بسیار خطرناک است).

بررسی و تعمیر شیر گاز یک کار تخصصی است و نیاز به دانش فنی و ابزار مناسب دارد. هرگونه دستکاری نادرست می تواند منجر به نشت گاز و خطرات جانی شود. اگر مشکوک به خرابی شیر گاز هستید فوراً شیر اصلی گاز را ببندید و با یک تعمیرکار مجاز تماس بگیرید.

5. مشکل در نازل (اوریفیس) شعله

نازل یا اوریفیس قطعه کوچک برنجی یا فلزی است که در زیر سر شعله قرار دارد و گاز از طریق سوراخ بسیار ریز آن خارج می شود. اندازه این سوراخ فشار و حجم گاز خروجی را تنظیم می کند. گرفتگی در این نازل می تواند مانع از خروج کافی گاز برای روشن شدن شعله شود.

علل گرفتگی نازل و رفع آن

گرفتگی نازل معمولاً به دلیل ورود ذرات ریز غذا یا مایعات به آن رخ می دهد. تمیز کردن نازل نیاز به دقت زیادی دارد:

• ابتدا شیر اصلی گاز را ببندید.
• سر شعله و پایه نگهدارنده آن را بردارید تا نازل نمایان شود.
• نازل قطعه کوچک پیچی شکل است که در وسط پایه شعله قرار دارد.
• برای تمیز کردن نازل می توانید از یک سوزن بسیار نازک (مخصوص باز کردن نازل) یا سیم نازک استفاده کنید و به آرامی آن را وارد سوراخ نازل کنید تا گرفتگی برطرف شود.
• نکته بسیار مهم: هرگز از ابزاری که بزرگتر از سوراخ نازل است استفاده نکنید و سوزن را با فشار زیاد وارد نکنید زیرا این کار می تواند اندازه سوراخ را تغییر داده و باعث مشکل در تنظیم شعله یا حتی نشت گاز شود.
• پس از تمیز کردن همه قطعات را دوباره در جای خود قرار دهید و شیر گاز را باز کرده و تست کنید.

اگر با تمیز کردن مشکل حل نشد یا به ابزار مناسب دسترسی ندارید بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید.

6. مشکل در ترموکوپل (در اجاق گازهای مجهز به ترموکوپل)

ترموکوپل یک سنسور ایمنی است که در برخی اجاق گازها (خصوصاً مدل های جدیدتر و فرها) وجود دارد و وظیفه آن تشخیص روشن ماندن شعله است. اگر شعله به هر دلیلی خاموش شود ترموکوپل سرد شده و جریان گاز را قطع می کند تا از نشت گاز جلوگیری کند. اگر ترموکوپل معیوب باشد یا به درستی در معرض حرارت شعله قرار نگیرد ممکن است حتی با روشن شدن اولیه شعله بلافاصله خاموش شود یا اصلاً روشن نماند.

بررسی و عیب یابی ترموکوپل

ترموکوپل معمولاً یک میله فلزی کوچک با نوک تیز است که در نزدیکی سر شعله و مسیر خروج گاز قرار دارد. برای عملکرد صحیح نوک ترموکوپل باید در مسیر شعله قرار گیرد و توسط آن گرم شود.

• کثیفی روی ترموکوپل: کثیفی یا چربی روی نوک ترموکوپل می تواند مانع از گرم شدن کافی آن شود. با یک دستمال تمیز و خشک نوک ترموکوپل را تمیز کنید.
• موقعیت نامناسب ترموکوپل: مطمئن شوید که نوک ترموکوپل به درستی در مسیر شعله قرار دارد و فاصله آن از شعله مناسب است. در صورت لزوم و با احتیاط موقعیت آن را تنظیم کنید.
• خرابی خود ترموکوپل: ترموکوپل ممکن است به مرور زمان فرسوده یا خراب شود. در این صورت نیاز به تعویض دارد. تعویض ترموکوپل یک کار تخصصی است و باید توسط تعمیرکار انجام شود.
• مشکل در بوبین شیر گاز (مربوط به ترموکوپل): در برخی سیستم ها ترموکوپل به قطعه ای به نام بوبین در داخل شیر گاز متصل است. خرابی بوبین می تواند باعث عدم عملکرد صحیح ترموکوپل و قطع شدن جریان گاز شود. این نیز یک قطعه داخلی شیر گاز است و نیاز به تعمیرکار دارد.

اگر شعله برای لحظه ای روشن می شود و سپس بلافاصله خاموش می شود احتمالاً مشکل از ترموکوپل یا بوبین آن است.

7. مشکل در فشار یا تامین گاز

اگرچه معمولاً مشکل در یک شعله خاص کمتر به فشار کلی گاز مربوط می شود اما گاهی ممکن است مشکل موضعی در لوله کشی گاز مربوط به آن شعله خاص وجود داشته باشد یا فشار گاز منزل به طور کلی پایین باشد (که در این صورت ممکن است شعله های دیگر نیز ضعیف بسوزند).

بررسی فشار گاز

اطمینان حاصل کنید که شیر اصلی گاز منزل کاملاً باز است. بررسی کنید که سایر وسایل گازی منزل (مانند آبگرمکن یا بخاری) به درستی کار می کنند و فشار گاز آن ها مناسب است. اگر فشار گاز در تمامی نقاط ضعیف به نظر می رسد ممکن است مشکل از تامین کننده گاز منطقه باشد. در این صورت با شرکت گاز تماس بگیرید.

اگر فقط یک شعله مشکل دارد و سایر شعله ها خوب هستند احتمال مشکل در لوله کشی داخلی مربوط به همان شعله خاص بیشتر است که نیاز به بررسی توسط متخصص گاز دارد.

8. مشکل در ترکیب هوا و گاز

برای احتراق کامل و پایدار نیاز به ترکیب مناسبی از هوا و گاز است. در اجاق گازها این ترکیب در قسمتی به نام مخلوط کن هوا و گاز (معمولاً در زیر سر شعله و قبل از نازل) انجام می شود. اگر این قسمت مسدود یا تنظیم آن به هم خورده باشد شعله به درستی تشکیل نمی شود یا اصلاً روشن نمی شود.

بررسی مخلوط کن هوا و گاز

دسترسی و تنظیم این قسمت معمولاً نیاز به باز کردن اجاق گاز دارد و یک کار تخصصی محسوب می شود. گرفتگی در ورودی هوای اولیه (معمولاً منافذ زیر سر شعله) یا مشکل در خود قطعه مخلوط کن می تواند باعث این مشکل شود. تمیز کردن منافذ ورودی هوا همانطور که در بخش تمیز کردن سر شعله توضیح داده شد می تواند کمک کننده باشد. اما هرگونه دستکاری در تنظیمات داخلی نیاز به دانش فنی دارد.

9. مشکل در سیم کشی یا برد الکترونیکی (در مدل های پیشرفته)

چه جالب که در اجاق گازهای مدرن که دارای سیستم جرقه زنی الکترونیکی یا کنترل های لمسی هستند مشکل می تواند ناشی از ایراد در سیم کشی داخلی مربوط به آن شعله یا خرابی بخشی از برد الکترونیکی کنترل کننده باشد.

بررسی مشکلات الکتریکی

مشکلات سیم کشی یا برد الکترونیکی معمولاً علائم دیگری نیز دارند مانند کار نکردن فندک سایر شعله ها نمایش کدهای خطا یا عدم پاسخگویی دکمه ها. دسترسی و تعمیر این قطعات کاملاً تخصصی است و خطر برق گرفتگی نیز وجود دارد. در صورت مشکوک بودن به این مشکلات هرگز خودتان اقدام نکنید و حتماً از یک تعمیرکار متخصص لوازم خانگی کمک بگیرید.

اقدامات ایمنی قبل از عیب یابی

قبل از هرگونه اقدام برای عیب یابی یا تعمیر اجاق گاز رعایت نکات ایمنی زیر حیاتی است:

• بستن شیر اصلی گاز: اولین و مهمترین قدم بستن شیر اصلی گاز منزل یا حداقل شیر گاز مربوط به اجاق گاز است.
• اطمینان از سرد بودن اجاق: صبر کنید تا اجاق گاز کاملاً سرد شود تا از سوختگی جلوگیری شود.
• تهویه مناسب: در صورت احساس بوی گاز فوراً محیط را تهویه کنید (پنجره ها را باز کنید) و از روشن کردن کلید برق یا فندک خودداری کنید.
• عدم استفاده از شعله باز: برای بررسی یا پیدا کردن مشکل هرگز از کبریت فندک یا هرگونه شعله باز استفاده نکنید.
• استفاده از ابزار مناسب: در صورت نیاز به باز کردن قطعات از ابزار مناسب استفاده کنید تا به قطعات آسیب نرسد.
• عدم دستکاری قطعات حساس: از دستکاری قطعاتی مانند شیر گاز نازل (با ابزار نامناسب) سیم کشی یا برد الکترونیکی که نیاز به تخصص دارند خودداری کنید.

چه زمانی باید با تعمیرکار تماس گرفت؟

در برخی موارد مشکل روشن نشدن شعله فراتر از تمیزکاری ساده است و نیاز به دخالت یک متخصص دارد. اگر با انجام مراحل ساده مانند تمیز کردن سر شعله کلاهک و فندک مشکل حل نشد یا اگر با هر یک از شرایط زیر مواجه شدید حتماً با یک تعمیرکار مجاز و متخصص لوازم خانگی یا تکنسین گاز تماس بگیرید:

• احساس بوی قوی گاز در هر زمان.
• مشکوک شدن به خرابی شیر کنترل گاز.
• نیاز به تعویض قطعاتی مانند نازل ترموکوپل بوبین سیم کشی یا برد الکترونیکی.
• عدم دسترسی یا دانش فنی کافی برای باز کردن و بررسی قطعات داخلی.
• اگر پس از انجام تمام مراحل عیب یابی اولیه مشکل همچنان پابرجا بود.

تلاش برای تعمیر قطعات حساس یا مرتبط با گاز بدون دانش و ابزار کافی می تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به نشت گاز آتش سوزی یا انفجار شود. ایمنی شما و خانواده تان در اولویت است.

نگهداری پیشگیرانه برای جلوگیری از مشکلات شعله

برای کاهش احتمال بروز مشکلات روشن نشدن شعله و افزایش طول عمر اجاق گازتان رعایت نکات نگهداری پیشگیرانه توصیه می شود:

• نظافت منظم: پس از هر بار استفاده ذرات غذا و چربی را از روی سر شعله ها و اطراف آن ها پاک کنید.
• تمیز کردن عمیق دوره ای: به صورت دوره ای (مثلاً ماهانه) سر شعله ها و کلاهک ها را برداشته و آن ها را با آب و صابون بشویید و کاملاً خشک کنید.
• مراقبت در هنگام سرریز شدن: در صورت سرریز شدن غذا یا مایعات فوراً و پس از سرد شدن اجاق محل را تمیز کنید تا مایعات به نازل یا قطعات داخلی نفوذ نکنند.
• بررسی وضعیت فندک ها: به صورت چشمی وضعیت چینی جرقه زن را بررسی کنید تا ترک خوردگی یا کثیفی نداشته باشد.
• استفاده صحیح: از قرار دادن ظروف بسیار سنگین یا استفاده نادرست که ممکن است به قطعات فیزیکی اجاق آسیب برساند خودداری کنید.

با رعایت این نکات ساده می توانید از عملکرد صحیح و ایمن اجاق گاز خود برای مدت طولانی اطمینان حاصل کنید و از بروز بسیاری از مشکلات رایج مانند روشن نشدن شعله جلوگیری نمایید.

سوالات متداول (FAQ)

چرا فندک اجاق گاز جرقه می زند ولی شعله روشن نمی شود؟

این معمولاً به دلیل نرسیدن گاز کافی به سر شعله یا مشکل در ترکیب هوا و گاز است حتی اگر سیستم جرقه زنی سالم باشد. گرفتگی سر شعله کلاهک یا نازل خروج گاز از دلایل اصلی هستند.

آیا رطوبت می تواند باعث روشن نشدن شعله گاز شود؟

بله رطوبت روی سر شعله یا چینی جرقه زن می تواند مانع از ایجاد جرقه موثر یا رسیدن جرقه به گاز شود و از روشن شدن شعله جلوگیری کند. خشک کردن کامل آن ها ضروری است.

اگر بوی گاز حس کنم ولی شعله روشن نشود چکار کنم؟

فوراً شیر اصلی گاز را ببندید محیط را تهویه کنید و از روشن کردن هرگونه وسیله برقی یا شعله خودداری کنید. سپس با شرکت گاز یا یک متخصص مجاز تماس بگیرید. نشت گاز بسیار خطرناک است.

هر چند وقت یک بار باید سر شعله های گاز را تمیز کرد؟

توصیه می شود پس از هر بار استفاده ذرات غذا را پاک کنید و به صورت دوره ای (مثلاً ماهانه) سر شعله ها و کلاهک ها را با آب و صابون بشویید تا از گرفتگی جلوگیری شود.

آیا خودم می توانم نازل شعله گاز را تمیز کنم؟

می توانید با استفاده از یک سوزن نازک مخصوص و با احتیاط فراوان سوراخ نازل را باز کنید. اما مراقب باشید به سوراخ آسیب نرسانید. در صورت عدم اطمینان از متخصص کمک بگیرید.