شیوه درمان قارچی و انگلی ماهی قزل آلا به روش ساده و کاربردی
روش های درمان قارچ و انگل در قزل الا
قطعا” آنهایی که با ماهی سرو کار دارند روش های مختلفی مانند استفاده از اسکیمر را برا ی درمان و حفظ بهداشت بچه ماهی و ماهیان خود بکار می گیرند. ولی هر قدر هم که حرفه ای باشند معمولا” محاسبات درستی را در این امر بدلیل پاره ای از پیچیدگی و سختی عملیات بکار نمی گیرند. استفاده از مالاشیت گرین در درمان انگلی و قارچی ماهیان خوراکی ممنوع است. ولی استفاده از آن برای حفظ و رها سازی گونه های در حال انقراض و یا ماهیان تزئینی با رعایت دقیق نکات فنی و بهداشتی برای کنترل قارچ بسیار موثر است. ولی ترجیحا” باید از داروهای جایگزین بهره گرفت و حتی الامکان از مصرف این ماده به دلیل سرطان زایی خودداری نمود.
۱-داروی ضد قارچ مالاشیت گرین(مرک)
اصطلاح فنی یک پی پی ام در یک مترمکعب آب برای داروی ضد قارچ مالاشیت کاربرد دارد. ولی بطور ساده می توان گفت: برای حمام دقیق و موثر می توان ۲-۱ گرم را در ۱۵ لیتر آب حل و برای ۳۰-۱ دقیقه در حوضچه نگهداری ماهی ریخت تا جلوی تکثیر و پیشروی قارچ را گرفت.
۲- سولفات مس درمان انگلی و قارچی قزل الا
این ماده معدنی است و مضرات زیادی برای آن مطرح نگردید. مقدار مصرف اصطلاحا” ۲-۱ پی پی ام در هر متر مکعب و یا بطور ساده ۲-۱ گرم در ۱۵-۱۰ لیتر آب. البته در مصرف موثر آن باید سخت آب کمتر از ۲۰۰ و یا بالاتر از ۴۰۰ نباشد. زیرا در سختی بالا غیر موثر و در سختی پائین سمی عمل می کند.
۳- ماده موثر فرمالین(مرک)
ماده موثر فرمالین جایگزین مالاشیت در ضد قارچ و همچنین موثر ترین داروی ضد انگلی و قارچی در سیستم های پرورش ماهی است. به علاوه در نابودی انگل های ژیروداکتلیوس و ایک فیتریوس و … موثر عمل می کند. در بهبود ضایعات برانشی و تنفسی بسیار موثر عمل میکند. ولی بکارگیری فرمالین باید با دقت و توجه خاصی صورت گیرد.
فرمالین اولا” در تنفس بکارگیرنده و سوزش های چشمی و بدنی و ثانیا” در کاهش اکسیژن وتلفات ماهی کاربرد دارد. میزان مصرف آن اصطلاحا” ۱ پی پی ام در متر مکعب و یا ۱ گرم در متر مکعب است. ولی بطور عملیاتی می توان : به ازای یک سی سی فرمالین حداقل ۴ سی سی از آن را به آب اضافه کرد. در حالت حمام باید کپسول اکسیژن را نیز دم دست داشت و اکسیژن به استخر تزریق نمود. در کل می توان به ازای هر متر مکعب آب ۲۵۰ سی سی فرمالین استفاده نمود. حمام دقیق فرمالین(۲ دقیقه ای) با ۲۵۰ سی سی فرمالین در ۱۴۵ لیتر آب ممکن است.
۴- نمک طعام
یکی از بی آزارترین و ساده ترین روش درمان انگلی و قارچی که در بهبود ماهی و اشتها آوری نیز موثر است نمک طعام است. افراد تازه کار با خیال راحت می توانند آن را بکار گیرند. حتی امکان بکارگیری سنگ نمک داخل گونی و در مسیر آب ورودی بطور مداوم است (بهتر است نمک بدون ید باشد). مقدار مورد نیاز نمک طعام برای حل کردن آن در آب حدود ۱۰ گرم در هر متر مکعب است. مقدار مورد نیاز مصرفی بسته به گفته مزارعی که دارای سیستم بیوفیلتر هستند تعیین شده است. بکارگیری نمک و فرمالین می تواند موجب از بین بردن باکتری های تولید شده در بیوفیلیتر و عدم کارایی آن ها گردد. لازم است در زمان بکارگیری خروجی استفاده از سیستم بیوفیلتر صورت نگیرد و موقتا” مسیر دیگری برای اینکار در نظر گرفته شود.
8 نکته بسیار مهم که در مورد شرایط پرورش ماهی قزل آلا باید بدانید!
بستر مناسب برای پرورش ماهی قزل آلا
این ماهی در جاهایی که بستر شنی و آب شفاف ، سرد ، سرشار از اکسیژن می باشد اقدام به تخم ریزی می نماید . قزل آلا ی رنگین کمان می تواند حرارت بالاتر و اکسیژن کمتر را نسبت به سایر آزاد ماهیان تحمل نماید و در شرایط یکسان ، رشد سریعتری نسبت به قزل آلای قهوه ا ی دارد. تخمهای قزل آلا در ۸۲ روز و ۵ درجه کامل می شود اما همین عمل در حرارت ۱۰ درجه ۴۱ روز طول می کشد با دو برابر شدن دما همین ۲۰ درجه فقط در مدت ۵ روز کامل می شوند. قزل آلا ی رنگین کمان دیرتر از ماهی قزل آلای خال قرمز تخم ریزی می نماید.
البته امروزه واریته هایی حاصل گردیده که تخم ریزی آنها حتی جلوتر شروع می شود . بهترین درجه حرارت برای رشد و نمو و سلامت طبیعی آن ۱۲ سانتی گراد است (۷ تا ۹ دکتر عمادی) حال آنکه عالی ترین گرما برای رشد و نمو اقتصادی آن در صورت مناسب بودن کیفیت آب بین ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد ( عمدتا ۱۷ درجه سانتی گراد ) می باشد.
فصل تخم ریزی قزل آلا نسبت به محل و درجه حرارت متفاوت می باشد ماهی قزل آلای رودخانه ای و قزل آلای قهوه ای در پاییز و ماهی قزل آلای رنگین کمان در بهار تخم ریزی می نمایند . در برخی از رودخانه ها ی کالیفرنیا کمتر ماهی داز سال می باشد که حداقل نوعی ماهی قزل آلا یا ماهی آزاد تخم ریزی نکند.
ماهی قزل آلای یکساله و بالغ می تواند درجه حرارت بیشتر از ۲۰ درجه سانتی گراد را برای مدتی بدون آنکه متحمل آسیب شود به خوبی پشت سر بگذارد .به منظور تولید تخم خوب ماهی قزل آلا ی رنگین کمان بایستی حداقل ۶ ماه قبل از – تخم ریزی در اینکه بیشتر از ۳۰/۱۳ درجه سانتی گراد و ترجیحا بیشتر از ۲/۱۲ درجه سانتی گراد نباشد نگهداری شود.
برای تولید ماهی قزل آلا ی رنگین کمان با سرعت رشد زیاد و تخم ریزی در سن ۲ سالگی در ۱۶ ماه اول بایستی آنها را در درجه حرارت نسبتا ثابت ۱۵ درجه سانتی گراد نگهداری کرده و هنگام رسیدن به سن بلوغ حرارت را به حداکثر ۲/۱۲ درجه سانتی گراد کاهش داد.
در ساخت استخرها باید نکاتی را مد نظر داشت:
- شیب زمین به گونه ای باشد که آب به حالت ثقلی از استخر خارج گردد و نیاز به صرف هزینه نباشد.
- ورودی و خروجی استخر به طور صحیح ساخته شود. خروجی باید به صورت سه شیاره ساخته شود تا بتوان اولا سطح آب را در استخر بسته به شرایط تنظیم نمود و ثانیا آب کف استخر خارج گردد.
- آب قبل از وارد شدن به استخر به بالای برجک هواده منتقل شود تا گازهای مضر از آب جدا شوند.
- شیب ۲درصد برای استخرها ( ورودی به خروجی)در نظر گرفته شود تا فضولات کف همراه با جریان آب از استخر خارج شوند.
- بچه ماهی قزل آلا را می توان در تمام طول سال در مزارع رهاسازی نمود. وزن رهاسازی بهتر است حدود ۱۰ گرم باشد تا هم دوره پرورش خیلی طولانی نشود و هم تلفات کمتر شود.(تلفات در وزن زیر ۱۰ گرم بیشتر است) تعداد ماهی رهاسازی شده بستگی به مقدار دبی آب و وزن هدف دارد. به طور کلی به ازای ۷ لیتر در ثانیه می توان یک تن ماهی برداشت نمود حال اگر وزن هدف ۴۰۰ گرم باشد برای تولید یک تن ماهی به ۲۵۰۰ قطعه بچه ماهی نیاز می باشد. ۱۰ تا ۱۵ درصد هم باید به عنوان تلفات در نظر گرفت.
- ظرفیت و تناژ پرورش بستگی به آب ورودی دارد و بر این اساس تعداد استخرها نیز متفاوت است ولی در هر حال چنانچه شیب زمین اجازه بدهد برای اینکه بتوان از آب حداکثر را نمود استخرها در در دو یا سه ردیف ویا حتی بیشتر احداث می نمایند.بطوریکه استخرهای بچه ماهی در ردیف اول، پیش پرواری در ردیف دوم و در ردیف سوم ماهیان پرواری و آماده صید قرار می گیرند. برای بهترین بازده ارتفاع ریزش آب از یک ردیف به ردیف بعدی حدود ۷۰ سانتیمتر می باشد.دیواره های بین استخرها باید به شکلی باشد که بتوان برای غذادهی و صید بر روی آنها حرکت کرد.
تغذیه ماهی قزل آلا
- اگر مزرعه ای به بهترین شکل ممکن ساخته شود و بهترین بچه ماهی هم در آن رهاسازی گردد ولی مدیریت تغذیه در آن اعمال نگردد مسلما این مرکز به سودآوری نخواهد رسید.انتخاب نوع غذا و مقدار جیره روزانه مهمترین اصل در زمینه غذادهی می باشد. تعداد دفعات غذادهی نیز بستگی به وزن ماهی دارد به طوریکه بچه ماهی های حدود ۱۰ گرم تا ۶ بار در روز و ماهیان پروراری ۱تا ۲ بار در روز غذادهی می شوند.
- در پرورش ماهی تامین غذا بیشترین هزینه تولید را دارد. پس هرچه بتوان در این قسمت مدیریت بهتری اعمال نمود سودآوری کار بیشتر خواهد شد. برای اینکار باید به یک سری نکات توجه کرد:
- با محاسبه میانگین وزنی ماهیان و مشخص کردن مقدار ماهی موجود در استخر(بیومس) ودمای آب مقدار دقیق غذای روزانه مشخص شود.
- از مکملهای معدنی و ویتامینی در جیره غذایی استفاده شود.
- نحوه غذا دهی باید به شکلی باشد تا همه ماهیان استخر از غذا استفاده نمایند و غذا هدر نرود.
- غذای مورد نیاز باید در مکانی خنک و دور از نور مستقیم خورشید قرار گیرد و هنگام خرید غذا حتما به تاریخ تولید و مصرف آن توجه شود.
- پاکتهای غذا باید بر روی پالت چوبی قرار گیرد.
- تهویه انبار باید به نحو مطلوب انجام گیرد.
منبع: