بررسی جرم تهدید
مراد از عبارت «…به هر وسیله دیگر » در ماده 697 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375/3/2چیست؟ و آیا عبارت «کاری می‌کنم ارتش تو را اخراج کند و بری کفش کهنه جمع کنی» تهدید است؟
نظر هیئت عالی
اولاً منظور از عبارت «به هر وسیله دیگر» در ماده 697 تعزیرات و مجازات های بازدارنده یعنی مفتری باید در ارتکاب جرمِ منظور از یکی از وسایل اعم از کتبی یا غیر آن استفاده نماید، زیرا افترا جرمی وسیله‌ای است و بدون استفاده از وسایل قابل تحقق نیست. ثانیاً در خصوص عبارت به کار رفته در فرض پرسش که آیا تهدید است یا خیر؟ تشخیص موضوع و انطباق آن با توجه به جنبه عرفی بزه تهدید با لحاظ شخصیت مرتکب، مخاطب و شرایط و چگونگی طرح آن با قاضی رسیدگی‌کننده است.
نظر اتفاقی
نظر قضات محترم حاضر در نشست قضائی بر این مهم استوار شد که عبارت: «…به هر وسیله دیگر… » صرفاً ناظر به مصادیق تمثیلی مقید در ماده 697 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375/3/2نبوده چه آنکه دامنه‌ای موسع بوده و به عنوان جمله منحصر موسع واجد اثر است و رویه حاکم قضایی نیز بر همین استدلال دلالت دارد و عبارت ذکر شده تهدید نبوده چه آنکه انجام این رفتار خارج از حیطه اختیار متهم است.
با توجه به مفاد ماده 353 قانون آئین دادرسی کیفری انتشار احکام قطعی جز در موارد خاص موضوع ماده 36 قانون مجازات اسلامی از جانب محاکم ممنوع است و در صورت انتشار مرتکب در حکم مفتری است. آیا انتشار احکام قطعی از سوی اشخاص حقیقی در حکم افترا است؟
نظر هیئت عالی
ماده 353 قانون آیین دادرسی کیفری هر نوع انتشاری را که متضمن دسترسی عمومی باشد را شامل می‌شود نتیجتاً بر صحت نظریه اکثریت اعلام عقیده می‌شود.
نظر اکثریت
حکم ماده 353 قانون آئین دادرسی کیفری فقط مربوط به دادگاه نیست و اشخاص حقیقی را نیز در بر می‌گیرد ولی با توجه به صراحت ماده مذکور، این حکم از سوی اشخاص حقیقی باید از طریق رسانه جمعی منتشر شود.
نظر اقلیت
حکم ماده 353 قانون آئین دارسی کیفری فقط مربوط به دادگاه‌ها می‌باشد و ماده مذکور مشمول اشخاص حقیقی نمی‌باشد و ماده 697 قانون مجازات اسلامی یک عام مربوط به همه افراد است و با انتشار احکام محکومیت قطعی افراد از ناحیه اشخاص حقیقی هیچ بزهی محقق نمی‌گردد.
آیا انتشار فیلم ضبط شده از صحنه سرقت توسط صاحب مغازه عملی مجرمانه است؟ (توضیح اینکه صاحب مغازه بعد از سرقت مغازه اش، اقدام به انتشار فیلم ضبط شده در فضای مجازی می نماید و چون متهم به سرقت را اکثراً در آن محل می شناختند سبب هتک حیثیت وی گردیده است.) آیا عمل صاحب مغازه مجرمانه است؟
نظر هیئت عالی
چنانچه رفتار موضوع سوال منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت شود، از مصادیق ماده 745 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات محسوب می گردد.
نظر اکثریت
مورد از مصادیق ماده 697 قانون مجازات اسلامی تعزیرات است؛ یعنی پخش کننده تصاویر عمل مجرمانه سرقت را به شاکی نسبت داده است لیکن اگر بتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید عمل وی جرم محسوب نخواهد شد؛ مگر اینکه نشر آن به خودی خود اشاعه فحشا محسوب شود.
نظر اقلیت
عمل مذکور توهین عملی و از مصادیق ماده 608 قانون مجازات اسلامی و استفساریه ماده مذکور مصوب 10/10/1379 می باشد؛ زیرا پخش فیلم موصوف موجب تخفیف و تحقیر شاکی شده است.