اولین گام فولاد شادگان جهت صادرات آهن اسفنجی/ برگزاری اولین مزایده خارجی

برنامه‌ریزی فولاد شادگان برای صادرات آهن اسفنجی

دانیال زاده مدیر بازرگانی شرکت صنعت فولاد شادگان از اولین گام در مسیر صادرات آهن اسفنجی و فروش به بزرگترین تولید کننده فولاد کشور خبر داد.  به نقل روابط عمومی شرکت صنعت فولاد شادگان ، مدیر بازرگانی شرکت صنعت فولاد شادگان در گفت و گو با خبرنگار روابط عمومی شرکت از فروش محصول آهن اسفنجی شرکت صنعت فولاد شادگان به کارخانه فولاد مبارکه اصفهان که بزرگترین تولید کننده فولاد کشور است خبر داد و گفت: تلاش کرده ایم تا رضایت مشتری را با تعهدمان به کیفیت محصول تحویلی جلب کنیم.

هوشمند افزود: همین امر باعث شده تا فولاد مبارکه پس از تایید کیفیت اولین خرید خود از فولاد شادگان ، مجددا سفارش خود را تکرار کند.دیر بازرگانی شرکت صنعت فولاد شادگان با بیان اینکه این شرکت اولین گام خود را در مسیر صادرات آهن اسفنجی برداشته است ، بیان کرد: در همین راستا ؛ جهت صادرات ” ۳۰ هزار تن آهن اسفنجی ” مزایده برگزار شده است.

این مقام مسئول با اشاره به برگزاری اولین مزایده خارجی شرکت صنعت فولاد شادگان تصریح کرد: برنده این مزایده در هفته آینده مشخص خواهد شد و پس از آن اولین محموله های صادراتی را ارسال خواهیم کرد. مدیر بازرگانی شرکت صنعت فولاد شادگان بیان کرد: با توجه به اعمال محدودیت های برق در نظر گرفته شده برای شرکت های فولادی ، این تهدید که ممکن است فولادسازهای داخلی به دلیل عدم تولید , خرید آهن اسفنجی نداشته باشند را به یک فرصت تبدیل کرده و مشتریان خود را در بازارهای خارجی پیدا کرده ایم تا بتوانیم صادرات داشته باشیم. مدیر بازرگانی شرکت صنعت فولاد شادگان در پایان خاطرنشان کرد: ما با تمرکز بر کیفیت محصول خود قصد داریم در بازار داخل و خارج حضور پر رنگی داشته باشیم.

آهن اسفنجی چیست و چه کاربردی در ریخته‌گری دارد؟

آهن اسفنجی از احیای مستقیم سنگ آهن (Direct Reduced Iron) بدست آمده و طی عملیات احیای بی واسطه، بدون نیاز به ذوب سنگ آهن، اکسیژن آن حذف می‌گردد. در این روش گندله سنگ آهن که دارای عیار ۶۷% می‌باشد، احیا گردیده و حاصل آن این محصول می‌شود که گاهی در برخی از موارد (گندله متخلخل) نامیده می‌شود. این محصول پس از ذوب و احیا در فولاد سازی، در فرآیند ریخته گری به شکل محصولات مورد نیاز در می‌آید و به سه شکل اسلب (تختال)، بیلت (شمش) و میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دلائل استفاده از گندله متخلخل

شکل ظاهری این محصول بصورت قطعات کروی (گندله) است که به دلیل متخلخل بودن ساختار آن دارای ظاهری اسفنجی است به همین دلیل به آن آهن اسفنجی می گویند. این محصول دارای عیار بالای آهن بوده که امروزه با توجه به کمبود ضایعات آهن و افزایش قیمت آن و همچنین مشکلات زیست محیطی مورد توجه قرار گرفته است.

حدود ۵% از فولاد جهان، از این محصول (DRI) تولید می‌شود و این روند رو به افزایش است. این محصول، از احیای مستقیم سنگ آهن بدست می‌آید و اصطلاحاً به آن DRI نیز گفته می‌شود. امروزه گندله متخلخل با کاهش سنگ آهن بدون ذوب کردن آن ایجاد می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود که یک منبع انرژی کارآمد برای سازندگان فولاد مخصوص که به فلز قراضه متکی بودند، استفاده شود.

تاریخچه آهن اسفنجی

استفاده از گندله متخلخل، حدوداً از سال ۸۹ در کوره‌های القایی ایران شروع شد. در آن سال‌ها کمبود قراضه احساس نمی‌شد و هرچند روند کیفیت قراضه نزولی بود ولی باز هم کسی به فکر استفاده از آن نبود. هندی‌ها و چینی‌هایی که کوره القایی به ایران فروخته بودند هم تشویق به استفاده از آن نمی‌کردند. شاید به خاطر اینکه پارامترهای مربوط به راندمان کوره‌هایشان افت می‌کرد.

در سال ۸۹، یکی از کارخانه‌های القایی یزد به دلایلی برای اولین بار به مصرف اسفنجی رو آورد. متعاقب آن، بسیاری از کارخانه‌ها، البته با تأخیر، از این محصول استفاده کردند. اولین واکنش، تقریباً در تمامی کارخانه‌ها، منفی بود. زیرا اولاً با روش شارژ آن آشنا نبودند و ثانیاً فسفر و گوگرد آن در مقایسه با قراضه، آنالیز ذوب را به هم می‌زد و کربن بالای آن کار را سخت می‌کرد. زمان ذوب طولانی می‌شد و سرباره بسیار، وحشتناک بود. لذا به محض استفاده، بسیاری از کارخانه‌ها استفاده از آن را تا همین اواخر متوقف کردند.

بسیاری از واحدهای کوچک و بزرگ تولید فولاد در کشور از این روش‌ها استفاده می‌کنند. ایران منابع طبیعی در دسترستری برای احیای مستقیم دارد. گندله متخلخل جایگزین مناسبی برای ضایعات آهن می‌باشد بنابراین می‌توانیم درصد بالایی از مواد اولیه جهت تأمین ذوب مورد نیاز واحدهای فولادسازی را بجای استفاده از ضایعات، از طریق این محصول تأمین کنیم.

 کاربردهای مهم آهن اسفنجی در ریخته‌گری

از این محصول در ریخته‌گری فولاد هم استفاده می‌شود. این محصول نسبت به آهن، عیار بالایی دارد و به این دلیل که در ایران منابع مختلفی برای استخراج و احیای آهنگری است، از آن در تولید فولاد استفاده می‌شود. در اصل گندله متخلخل، ماده اولیه تولید فولاد در ریخته‌گری است که ذوب می‌شود و به کمک آن می‌توان فولاد را تولید کرد. قبل از تولید آهن اسفنجی از ضایعات و قراضه ها برای در ریخته گری فولاد استفاده می‌شد که دیگر امروزه با وجود آهن اسفنجی، فولاد حاصل شده کیفیت و عیار بالایی دارد و می‌تواند استحکام و مقاومت زیادی هم داشته باشد.

این تکته را هم اضافه کنیم که در زمان تولید آهن اسفنجی، حدود 5 درصد از مواد اولیه آن به به نرمه آهن اسفنجی تبدیل می‌شود که از آن می‌توان برای کاربردهای مختلفی استفاده کرد. کاربرد این محول با خود آهن اسفنجی متفاوت است و در اکثر موارد می‌توان از آن برای ماده اولیه در تولید بریکت آهن استفاده کرد. با وجود آنکه بیش‌تر تولید فولاد خام در جهان به وسیله روش کوره بلند تولید می‌شود، اما موارد ذیل استفاده از روش احیای مستقیم و کوره‌های الکتریکی را، مخصوصاً در ایران، توجیه‌پذیرتر می‌کنند:

• با توجه به استفاده از قراضه آهن، این روش سریع‌تر است.
• هزینه راه‌اندازی یک واحد کوره بلند نسبت به یک واحد احیای مستقیم و کوره الکتریکی در ظرفیت‌های متناظر، بالاتر است.
• روش کوره بلند محدودیت‌های زیست‌محیطی بیشتری نسبت به روش احیای مستقیم دارد.
• آهن اسفنجی عیار بالاتری نسبت به آهن خام دارد.
• کوره بلند در ظرفیت‌های بالا (حداقل یک و نیم میلیون تن در سال) دارای توجیه اقتصادی بیش‌تری است، در حالی‌که از روش احیای مستقیم می‌توان در واحدهای کوچک فولادسازی نیز با توجیه اقتصادی مناسب استفاده کرد.
• آهن‌اسفنجی را می‌توان به صورت آهن گرم کلوخه شده (HBI) درآورده، به سهولت حمل یا ذخیره کرد. در صورتی‌که که حمل آگلومره که خوراک کوره بلند است سخت‌تر می‌باشد.
• در فرایند احیای مستقیم می‌توان از گازطبیعی بدون حذف ناخالصی‌ها استفاده کرد.
• در عین حال شرکت‌های ذوب‌آهن اصفهان، فولاد میبد، فولاد زاگرس، ذوب‌آهن غرب کشور و فولاد زرند، در مجموع حدود ۵ میلیون تن فولاد، از طریق روش کوره بلند تولید خواهند کرد که با توجه به پتانسیل‌های موجود در کشور، به نظر کافی می‌آیند.

علاوه بر این، حتی از آن، به دلیل کمبود قراضه و ضایعات فلزی، می‌توان در کوره القایی هم می‌توان استفاده کرد.

فرآیند تولید آهن اسفنجی با استفاده از منابع گازی و زغال سنگ

تولیدگندله متخلخل از سنگ‌آهن، عموماً به دو روش گازی (Gas Based) یا استفاده از زغال‌سنگ (Coal Based)، انجام می‌شود. معمولاً در کشورهایی که دارای ذخایر گاز هستند، از روش گازی استفاده می‌گردد. در ایران نیز به‌طور مثال، فولاد خوزستان و فولاد مبارکه از گاز به عنوان ماده احیاکننده استفاده می‌کنند. برای تولید آهن اسفنجی با استفاده از گاز طبیعی از فناوری‌های زیر استفاده می‌شود:

• میدرکس
• HYL
• Purofer

شناخته‌شده‌ترین روش‌های احیای مستقیم گازی روش‌های میدرکس و HYL هستند. شرکت ایریتک و نیز شرکت MMTE دارای لیسانس ساخت کارخانه‌های احیای مستقیم (از کوبه استیل ژاپن) با تکنولوژی میدرکس هستند (میدرکس تکنولوژی اصالتاً آمریکایی می‌باشد).

منابع زغال سنگ:

    SL/RN (اس – آل – آر – ان)

    Jindal (جیندال)

    DRC (دی – آر – سی)