نکات اساسی در رابطه با شکسته شدن بینی
به نقل از بهترین جراح بینی استخوانی در تهران نکته ای که توضیح آن ضروری به نظر می‌رسد این است که گاهی بعضی از افراد که ماه‌ها قبل یا سال‌ها قبل دچار ضربه بینی شده بوده‌اند و اکنون دچار بدشکلی ظاهری یا انحراف بینی هستند به مطب مراجعه می کنند و علت مراجعه خود را «درمان شکستگی بینی» بیان می دارند! بدیهی است اصطلاح «شکستگی بینی» برای این گونه موارد قدیمی صدق نمی‌کند و فقط برای موارد اخیر و جدید ضربه به بینی کاربرد دارد.
کسانی که ماه‌ها و یا سال‌ها قبل ،بینی شکسته داشته و درمان نشده‌اند یا درمان درست و کامل نشده‌اند و اکنون دچار مشکل هستند دیگر با «جاندازی شکستگی» قابل علاج نیستند بلکه در گروه بیمارانی قرار میگیرند که باید تحت عمل جراحی «سپتورینوپلاستی» قرار گیرند که در واقع به منزله عمل جراحی زیبایی است. بنابراین ضربه‌های بینی را جدی بگیریم و در فرصت طلایی برای معاینه به پزشک مراجعه کنیم تا از عواقب و عوارض ناخواسته بعدی پیشگیری شود.
در شکستگی بینی معمولا استخوان بینی می‌شکند. شکستگی بینی علائمی مانند درد و تورم در اطراف بینی، خونریزی، ترشح از بینی و مشکل در تنفس دارد. شکستگی بینی می‌تواند عوارضی مانند انحراف تیغه بینی، شکستگی غضروف و غیره داشته باشد. شکستگی بینی حالتی است که در آن استخوان بینی، معمولا استخوانی که روی پل بینی شما قرار دارد، دچار شکستگی می‌شود. شکستگی بینی شایع‌ترین نوع آسیب صورت است. در این شکستگی، همچنین ممکن است به بافت همبند یا غضروف داخل بینی نیز آسیب وارد شود.
شکستگی بینی می‌تواند در اثر ضربه به صورت، سقوط، خشونت، ورزش‌های تماسی یا تصادف ایجاد شود. علائم این عارضه معمولا شامل شامل درد و تورم در اطراف بینی، خونریزی، ترشح از بینی و مشکل در تنفس است. با این حال گاهی اوقات ممکن است بینی شکسته هیچ علامتی ایجاد نکند.
تشخیص صحیح شکستگی بینی، احتمال درمان صحیح را افزایش می‌دهد. توصیه ما این است که اگر ضربه شدیدی به بینی‌تان وارد شده است و علائم شکستگی بینی را دارید به در دکترتو مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصان گوش و حلق و بینی و جراحان بینی مانند و دیگر پزشکان آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت اینترنتی اقدام کنید. در ادامه تشخیص، خودمراقبتی، درمان‌های پزشکی، بهبودی، علل، عوامل خطر و نکات پیشگیری از شکستگی بینی را بررسی خواهیم کرد.
انواع شکستگی بینی
هیچ طبقه‌بندی استاندارد و پذیرفته‌شده‌ای در سطح جهانی برای شکستگی بینی وجود ندارد. با این حال برخی متخصصان از دسته‌بندی زیر برای مشخص کردن نوع شکستگی بینی استفاده می‌کنند.
۱. شکستگی های جانبی جا به جا شده
شکستگی‌های جابجا شده جانبی به دلیل ضربه جانبی به بینی رخ می‌دهد. در این آسیب، استخوان‌های بینی به سمت وسط در سمت ضربه و به سمت جانبی در سمت مقابل، فشار داده می‌شوند. در این نوع شکستگی بینی، قسمت پشتی تیغه بینی معمولاً درگیر است و می‌تواند جابجا شود. این نوع آسیب بینی رایج‌ترین شکستگی بینی است.
۲. شکستگی های فرورفته خلفی
شکستگی‌های فرورفته خلفی ثانویه معمولا به دلیل ضربه مستقیم روی استخوان بینی رخ می‌دهند. در این نوع آسیب بینی، استخوان‌ها به داخل و به سمت فک بالا رانده می‌شوند. در شکستگی‌های فرو رفته خلفی، تیغه بینی همیشه درگیر است. اگر در این نوع شکستگی، ضربه به غضروف جانبی بالایی قوی و محکم باشد (مانند تصادفات رانندگی با برخورد فرمان به بینی) ممکن است غضروف به طور کامل از استخوان بینی جدا شود. تشخیص این نوع آسیب بینی معمولا بالینی است؛ چرا که غضروف در تصویربرداری رادیوگرافی استاندارد قابل مشاهده نیست. برای تشخیص، می‌توان شکستگی غضروف را در پنجره‌های بافت نرم سی‌تی‌اسکن تشخیص داد.
۳. شکستگی ستون فقرات بینی قدامی
شکستگی ستون فقرات بینی می‌تواند به صورت مجزا یا همراه با سایر شکستگی‌های بینی رخ دهد. شکستگی‌های جابجا شده اغلب با دررفتگی و یا شکستگی تیغه بینی همراه هستند. شکستگی‌های قدامی ستون فقرات بینی در صورت جدا شدن، معمولا نیازی به درمان ندارند.
۴. شکستگی تیغه بینی سپتوم
بینی تقریباً همیشه در شکستگی بینی درگیر است و باید برای تعیین اینکه آیا درمان ضروری است مورد ارزیابی قرار گیرد. اگر نیروی ضربه ضعیف باشد، جابجایی استخوان بینی معمولاً بدون شکستگی تیغه بینی وجود دارد. با نیروهای قوی‌تر ممکن است سپتوم بینی شکسته شود. صدمات سپتوم ممکن است منجر به از دست دادن حمایت پشتی بینی غضروفی شود که می‌تواند نیاز به جراحی زیبایی بینی داشته باشد. شکستگی بینی بسته به ناحیه‌ی آسیب‌دیده و زاویه و شدت ضربه انواع مختلفی دارد.
علائم شکستگی بینی
طبق گفته ، علائم شکستگی بینی عبارت‌اند از:
- درد در داخل یا اطراف بینی شما
- بینی خمیده یا کج
- تورم در اطراف بینی، که می‌تواند باعث شود بینی شما خمیده یا کج به نظر برسد، حتی اگر شکسته نباشد
- خونریزی از بینی شما
- گرفتگی بینی که تخلیه نمی‌شود، که می تواند به این معنی باشد که مجاری بینی شما مسدود شده است
- کبودی اطراف بینی و چشم‌ها که معمولاً بعد از دو یا سه روز از بین می‌رود
- هنگامی که بینی خود را حرکت می‌دهید، صدای مالش یا تَرَک احساس می‌شود.
- ترشح مخاط از بینی شما
تورم زیر چشم یکی از علائم شکستگی بینی است.
علل شکستگی بینی
ضربه ناگهانی به بینی شما شایع‌ترین علت شکستگی است. شکستگی بینی اغلب با آسیب‌های دیگر صورت یا گردن اتفاق می‌افتد. طبق گفته ، علل شایع شکستگی بینی عبارت‌اند از:
- برخورد با دیوار
- افتادن روی صورت
- ضربه به بینی در حین ورزش تماسی مانند فوتبال یا هاکی
- تصادفات وسایل نقلیه به خصوص موتور
- مشت یا لگد به بینی.
اگر بعد از ضربه شدید به بینی علائمی مانند درد در داخل یا اطرافی بینی، تغییر شکل بینی، تورم، خونریزی و کبودی دارید یا هنگامی که بینی را تکان می‌دهید، صدای کلیک می‌دهد، احتمالا بینی‌تان شکسته است.
چه کسانی در خطر شکستن بینی قرار دارند؟
حوادث ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد، بنابراین هر کسی در مقطعی از زندگی خود در معرض خطر شکستگی بینی قرار دارد. با این حال، برخی فعالیت‌ها می‌توانند خطر شکستگی بینی را افزایش دهند. افرادی که در بیشتر ورزش‌های تماسی شرکت می‌کنند در معرض خطر بیشتری برای شکستگی بینی هستند. برخی از ورزش‌های تماسی عبارت‌اند از:
- بسکتبال
- بوکس
- فوتبال
- هاکی
- هنرهای رزمی.
فعالیت‌های دیگری که می‌توانند شما را در معرض خطر قرار دهند عبارت‌اند از:
- درگیری فیزیکی
- سوار شدن بر وسیله نقلیه موتوری، به خصوص اگر کمربند ایمنی نبندید.
- دوچرخه سواری
- اسکی و اسنوبرد.
ورزشکاران در طول فعالیت حرفه‌ای خود معمولا دچار شکستگی بینی می‌شوند.
گروه های در معرض خطر بالاتر
برخی از گروه‌ها بدون توجه به شرکت در ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی، به طور خودکار در معرض خطر بیشتری برای شکستگی بینی هستند؛ یعنی کودکان و بزرگسالان مسن. سلامت استخوان یک نگرانی خاص برای هر دو گروه است و زمین خوردن نیز در بین آنها شایع است. کودکان در معرض خطر بیشتری برای شکستگی بینی هستند، زیرا هنوز در حال ساختن توده استخوانی هستند.
عوارض یا آسیب‌های مربوط به شکستگی بینی
عوارض یا آسیب‌های مربوط به شکستگی بینی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱. انحراف سپتوم
شکستگی بینی ممکن است باعث شود، وضعیتی که در آن دیواره نازکی که دو طرف بینی شما را تقسیم می‌کند (سپتوم بینی) جابجا شده و مجرای بینی شما را باریک می‌کند. داروهایی مانند ضداحتقان‌ها و آنتی هیستامین‌ها می‌توانند به شما در مدیریت انحراف سپتوم کمک کنند، اما برای اصلاح این وضعیت به جراحی نیاز است.
۲. هماتوم سپتوم
گاهی اوقات، حوضچه‌هایی از خون لخته‌شده در بینی شکسته تشکیل می‌شود که وضعیتی به نام هماتوم سپتوم ایجاد می‌کند. و باعث شود. هماتوم تیغه بینی می‌تواند یک یا هر دو سوراخ بینی را مسدود کند. هماتوم سپتوم نیاز به تخلیه سریع با جراحی دارد تا از آسیب غضروف جلوگیری شود.
۳. شکستگی غضروف
اگر شکستگی شما به دلیل یک ضربه قوی باشد، مانند تصادف با اتومبیل، ممکن است شکستگی غضروف را نیز تجربه کنید. اگر آسیب شما به اندازه‌ای شدید باشد که نیاز به درمان جراحی بینی داشته باشد، جراح باید هم آسیب‌های استخوان و هم آسیب‌های غضروف شما را برطرف کند. برای تشخیص شکستگی بینی و کاهش عوارض آن بهتر است با دکتر گوش و حلق و بینی در دکترتو مشورت کنید.
تشخیص شکستگی بینی
پزشک شما معمولاً با انجام معاینه فیزیکی می‌تواند شکستگی بینی را تشخیص دهد. این معاینه شامل نگاه کردن و لمس بینی و صورت است. اگر درد زیادی داشته باشید، دکتر گوش و حلق و بینی ممکن است قبل از معاینه فیزیکی از یک بی‌حس‌کننده موضعی برای بی‌حس کردن بینی استفاده کند.
ممکن است پزشک از شما بخواهد که بعد از دو یا سه روز پس از کاهش تورم و مشاهده آسیب دیدگی‌هایتان، مراجعه کنید. اگر آسیب‌دیدگی بینی شما شدید به نظر برسد یا با آسیب‌های دیگر صورت همراه باشد، ممکن است پزشک شما رادیوگرافی یا سی‌تی‌اسکن را تجویز کند. این آزمایشات می‌توانند به تعیین میزان آسیب وارده به بینی و صورت شما کمک کنند. شکستگی بینی معمولا با معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شود.
درمان شکستگی بینی
اگر پزشک تأیید کند که بینی شما شکسته است، احتمالاً قبل از تصمیم گیری در شیوه درمان صبر می‌کند تا تورم کاهش یابد. اگر این کار را انجام دهد، آنها آن را با جراحی یا بدون جراحی برطرف می‌کنند. پزشکان بر اساس جراحات شما بهترین راه را پیش روی شما خواهند گذاشت. در ادامه دو روشی که ممکن است با آنها تحت درمان قرار بگیرید را بررسی خواهیم کرد.
۱. تنظیم مجدد دستی
اگر پزشک شما تشخیص دهد که بینی شما می‌تواند بدون جراحی درست شود، باید این کار را در عرض ۱ تا ۲ هفته پس از آسیب بینی انجام دهد. اگر بیشتر منتظر بمانند، آسیب به خودی خود شروع به بهبود می‌کند، حتی اگر استخوان‌ها در جای خود قرار نگرفته باشند.
پزشک قبل از عمل به شما داروی ضد درد می‌دهد. سپس، سوراخ‌های بینی شما را با یک ابزار صاف به نام اسپکولوم باز می‌کند. آنها از ابزار خاصی برای تراز کردن استخوان‌های شکسته و غضروف شما در جای خود استفاده می‌کنند. در این درمان پزشک از پانسمان داخل بینی استفاده می‌کند. آنها همچنین یک پانسمان را در خارج از بینی قرار می‌دهند. این کار بینی شما را در زمان بهبودی در جای خود نگه می‌دارد. ممکن است برای جلوگیری از عفونت به شما آنتی‌بیوتیک بدهند.
۲. عمل جراحی
اگر شکستگی بینی شما شدید باشد یا بیش از ۲ هفته درمان نشده باشد، احتمالاً پزشک شما این گزینه را انتخاب خواهد کرد. هدف از یا رینوپلاستی این است که استخوان‌های بینی شما در جای مناسب خود قرار گیرند و در صورت لزوم شکل بینی تغییر پیدا می‌کند.
برای این روش داروی ضد درد دریافت خواهید کرد. همچنین ممکن است برای رفع مشکلات تنفسی مجبور به جراحی بینی شوید. در بسیاری از موارد می‌توانید در روز جراحی به خانه بروید. اما ممکن است به دلیل تورم و کبودی مجبور شوید حدود یک هفته در خانه بمانید و استراحت کنید. ممکن است برای ترمیم بینی و تصحیح فرم آن نیاز به عمل جراحی زیبایی بینی داشته باشید. در دکترتو می‌توانید با و دیگر جراحان برای عمل بینی آشنا شوید و با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین در مورد وضعیت بینی خود مشورت کنید و یا برای ویزیت حضوری از آنها نوبت اینترنتی بگیرید.
درمان خانگی شکستگی بینی
انجام اقدامات زیر در خانه ممکن است به کاهش علائم شکستگی بینی، پس از تشخیص پزشک کمک کند. توجه داشته باشید، در هر صورت شما نمی‌توانید به تنهایی شکستگی بینی را در خانه درمان کنید و باید حتما به پزشک مراجعه نمایید:
- مقداری یخ را که در پارچه‌ای پیچیده شده است، هر بار حدود ۱۵ دقیقه روی بینی قرار دهید و سپس یخ را بردارید. این فرآیند را می‌توان چندین بار در طول روز تکرار کرد. برای کاهش درد و تورم از یخ در زمان آسیب و ۱ تا ۲ روز پس از آن استفاده کنید. حتما بین برنامه‌ها استراحت کنید و یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید.
- برای کاهش درد استامینوفن یا ایبوپروفن (ادویل ، موترین) مصرف کنید. فقط طبق دستور از این داروها استفاده کنید.
- در صورت توصیه پزشک برای کمک به تنفس از طریق سوراخ‌های بینی، یک ضد احتقان بینی بدون نسخه مصرف کنید. حتما برچسب‌های هشدار مربوط به این داروها را بخوانید.
- برای جلوگیری از افزایش تورم بینی، سر را به ویژه هنگام خواب بالا بیاورید. سر را با بالش بالا نگه دارید یا با قرار دادن کتاب‌های بزرگ یا دفترچه تلفن زیر تشک، سر تخت را بلند کنید.
- فعالیت‌های خود را محدود کنید. در دو هفته اول پس از درمان، هیچ ورزشی انجام ندهید. حداقل تا شش هفته پس از آسیب از ورزش‌های تماسی خودداری کنید.
شاید بتوان با راه‌هایی درد شکستگی بینی را در خانه کاهش داد، اما برای درمان صحیح حتما باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
شکستگی بینی بدون عمل قابل درمان است؟
همه بینی‌های شکسته نیاز به درمان گسترده ندارند. اگر شکستگی استخوان‌ها و غضروف‌های بینی شما را جابجا کرده باشد، پزشک ممکن است بتواند به صورت دستی آنها را مرتب کند. این کار باید ظرف 14 روز از زمان وقوع شکستگی انجام شود، ترجیحا زودتر. در طول این روش، پزشک شما:
- دارو را با تزریق یا اسپری بینی برای کاهش ناراحتی تجویز می‌کند.
- سپس سوراخ‌های بینی شما را با اسپکولوم بینی باز می‌کند.
- از ابزارهای ویژه‌ای برای کمک به تراز کردن استخوان‌های شکسته و غضروف شما استفاده می‌کند.
پزشک همچنین با استفاده از پانسمان داخل بینی و پانسمان در قسمت بیرونی، بینی شما را آتل می‌زند. گاهی اوقات آتل داخلی نیز برای مدت کوتاهی لازم است. پانسمان داخلی معمولاً باید یک هفته در داخل بینی بماند. همچنین برای جلوگیری از عفونت با باکتری‌هایی که معمولاً در بینی شما وجود دارد، پزشک برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
اگر شکستگی بینی حاد نباشد، بدون عمل نیز قابل درمان است.
برای توقف خونریزی پس از شکستگی بینی چه کنیم؟
متوقف کردن خونریزی پس از شکستگی بینی بسیار حیاتی است. شما می‌توانید با اقدامات زیر خون را بند بیاورید:
- بنشینید، دراز نکشید یا به پشت خم نشوید. بینی شما باید بالاتر از قلب شما بماند.
- به جلو خم شوید تا خون به پشت گلویتان نریزد.
- قسمت نرم بینی خود را با انگشت شست و سبابه خود بفشارید و آن را به مدت ۵ دقیقه محکم نگه دارید.
- اگر خونریزی متوقف نشد، دوباره بینی خود را برای ۱۰ دقیقه دیگر نیشگون بگیرید.
راهی برای جلوگیری از شکستگی بینی وجود دارد؟
برای کاهش خطر شکستگی بینی می‌توانید اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهید:
- هنگام سفر با وسیله نقلیه موتوری کمربند ایمنی خود را ببندید و کودکان را در صندلی‌های ایمنی مناسب سن کودک نگه دارید.
- هنگام بازی هاکی، فوتبال یا سایر ورزش‌های تماسی از تجهیزات ایمنی توصیه شده مانند کلاه ایمنی با ماسک صورت استفاده کنید.
- هنگام دوچرخه سواری یا موتور سواری از کلاه ایمنی استفاده کنید.
اگر علائم شکستگی بینی را دارید باید سریع‌تر به متخصص گوش حلق و بینی مراجعه کنید.
چه زمان برای شکستگی بینی باید به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنیم؟
اگر فقط تورم و درد متوسط دارید، می‌توانید مقداری صبر کنید و سپس به دکتر مراجعه نمایید. علائم شما می‌توانند بهبود یابند و ممکن است خود به خود بهتر شوید.
اما اگر ۳ تا ۵ روز گذشت و متوجه یکی از موارد زیر شدید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- درد و تورم بهتر نمی‌شود.
- تورم از بین رفته است، اما بینی شما کج به نظر می‌رسد.
- حتی پس از بهبود تورم، تنفس سختی دارید.
- خونریزی بینی مکرر دارید.
- شما تب دارید.
در صورت داشتن هر یک از موارد زیر علاوه بر درد بینی، باید به سرعت به پزشک مراجعه نمایید:
- سردرد شدید، گردن درد، استفراغ، یا غش کردن
- سختی نفس کشیدن
- خونریزی که قطع نمی‌شود.
- مایع شفاف و آبکی از بینی شما خارج می‌شود.
در هر صورت مشاوره تلفنی باید یک دکتر گوش و حلق و بینی می‌تواند به شما کمک کند تا متوجه شکستگی بینی خود شوید. شما می‌توانید از طریق دکترتو با بهترین متخصص گوش و حلق و بینی کشور ارتباط تلفنی برقرار کنید. همچنین در صورت نیاز به عمل جراحی می‌توانید از بخش نوبت مطب از بهترین جراح بینی یا جراح پلاستیک وقت ملاقات دریافت نمایید.
منبع: mayoclinic