بحران ناکارآمدی و بی‌مسئلگی مراکز پژوهشی
الوین تافلر در کتاب پرخواننده‌اش «شوک آینده» با نگاهی به دگرگونی‌های ناگهانی پیش رو، از لزوم بازنگری در وضعیت کنونی آنقدر صحبت می‌کند که می‌نویسد باید از تغییر جامعه جدید دست برداریم و درباره ساختن جامعه جدید صحبت کنیم. (آینده تکان دهنده، تهران، 1372، ص 185) آنچه در طراحی جامعه جدید و یا حتی تغییر جامعه کنونی نقشی جدی ایجاد می کند، تحقیقات بنیادی و نظری است که بر اساس این شرایط آسیب شناختی، پژوهش های دیگری بر اساس آن ساخته خواهد شد. از شرکت ها نیاز به تحقیق وجود دارد، به خصوص اگر آنها به عنوان مبنای بحران تلقی شوند.
در میان تحقیقات پایه در ایران امروز بیش از هر زمینه دیگری علوم مرتبط با اسلام که گاه به اشتباه از آنها به عنوان علوم اسلامی یاد می شود در مرکز فعالیت ها قرار دارد و شرکت های زیادی با بودجه های کلان برای آن تشکیل شده است. آنچه در نگاه اول نیازمند تفکر، بازاندیشی و کاوش کارشناسانه است، پنج مقوله/بحران است که در نهایت منجر به ناکارآمدی فعالیت ها می شود. نیازهای پژوهشی (مشکل)، فرآیند یا سازماندهی تحقیق، جنبه های تحقیق یا نحوه ارائه نتایج، سوگیری ها یا اهداف گذشته و در نهایت اشاره به گذشته و سنت، واضح است که آنچه در این مقاله کوتاه ارائه می شود، بیش از هر چیز به آن اشاره دارد. به سازمانی که به آن تعلق دارد نویسنده – پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی که متعلق به قم است – دفتر تبلیغات و البته بیشتر مطالبی که می گوید بر اساس وضعیت پژوهشی و سازمانی آن موسسه یا سرپرست آن است.
تحلیل مسئله در پژوهش های فرهنگی/انسان گرایانه یک ضرورت انکارناپذیر و در عین حال اغوا کننده است.
ج: ضروری است زیرا صرف هزینه های فراوان مادی، انسانی و فرهنگی گاه توجیه قانونی، اخلاقی و انسانی و یا به تعبیر متولیان شرع پیدا می کند که زحمات معطوف به آنان گره ای از مشکلات جامعه کنونی است. یا افراد .. نیازی را بگشایند و آن را حل کنند و در عرصه زندگی انسان بحران ایجاد نکنند. برای کارآمدتر شدن تحقیق باید مسائل و نیازهای زمان را شناخت و با توجه به تجربه مردم، آنها را به پاسخگویی به نیازها و تردید در حقانیت آن سوق داد.
یکی از شاخص های عینی تشخیص انطباق پژوهش با نیازهای زمانه، استقبال جامعه نسبت به آثار و خروجی های پژوهشی است، اما با نگاه به تعداد/تیراژ آثار از یک سو و میزان تقاضای موجود، با آن مواجه می شویم. واقعیت تلخ او با عذابی روبه‌رو می‌شود که هیچ وجدان بیدار به راحتی نمی‌تواند از آن عبور کند. وقتی اثری در عرض چندین سال به دست مخاطب و بازار نمی رسد، مسلماً نیاز به آسیب شناسی دارد، اما بدون شک یکی از دلایل اصلی آن عدم تطابق آن با سلیقه و نیاز زمان و مردم است. جامعه.
این آثار که عناوین آنها بیش از همه با نیازهای زمانه مغایرت دارد، چرا انجام شده است؟
ب: وسوسه انگیز است زیرا گروهی از مدیران مشکل را ثابت و دائمی می دانند و سالها با آن می گذرانند و معتقدند که مشکل اصلی است، در حالی که واقعیت های زندگی امروز همه را متوجه این واقعیت می کند که مشکلات به سرعت در حال تغییر هستند. و تازگی آنها به توان علمی نخبگان جامعه و صاحب نظران آن در شاخه های علمی مرتبط است و بیش از آن در مراکز علمی پژوهشی در علم مسائل است. در دنیایی که تغییرات سریع آن از دهه به سال و حتی یک روز رسیده است، تأکید بر مسائل ثابتی که یک دهه پیش تصمیم گیری شده است، قطعاً عاقلانه نیست، اگر برخاسته از اهداف غیرعلمی نباشد.
مشكلات را نبايد ثابت و پايدار تلقي كرد، زيرا پس از تغييرات جامعه، تغيير در نظرات مردم و عوارض اخير، مشكلات آن مستلزم بررسي سريع يا آني است، اما آنچه به عنوان پژوهش انجام مي شود، بحران جديدي در جامعه ايجاد مي كند.
البته باید تاکید کرد که مشکلات بیان شده در حوزه پژوهشی به این معنا نیست که چنین مشکلی در حوزه آموزش عالی وجود ندارد، بلکه به این دلیل است که بخش دیگر از این حوزه است. مستقر. انتظار می رود فعالیت های علمی اعم از آموزشی، آموزشی و تبلیغی بیشتر شود.
* عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. a.vasei@isca.ac.ir
6565