فرهنگ فصل مشترک، ویژگی بارز انسان و نحوه وجود انسان در جهان است. اخلاق و دینداری، عرفان و اشراق و رفتارهای عرفانی، ذهنیت و حکمت شب پره طلبی، کشش و عمل، فراز و نشیب های خلاقانه زیبایی شناسانه و هنری، دانش علمی، عملی و فنی همه در یک جا. آنها نمونه هایی از فرهنگ انسانی و حضور فرهنگی در جهان خواهند بود. هر توصيف و تعريفي كه از هستي و چيستي شخص و چيست و چگونگي وجود انسان در جهان اعم از موجودي سازنده ابزار و يا حيواني كه اعتبار ايجاد مي كند. همخوانی عاقلانه و هوشمندانه، دلالتی و نمادین، چند زبانه (چند زبانی) و استفاده از انواع زبان های مفهومی و غیرمفهومی و بسیاری از توصیف ها و تعاریف دیگر از این دست که همگی مقدم بر تاریخ فرهنگ و نحوه هستی و حضور فرهنگی انسان در جهان. شاهد نگاه بصیرانه و حکیمانه فردوسی به فرهنگ و تعابیر عمیق و متفکرانه او در توصیف فرهنگ:
از عاقل بپرس بعد قضاوت کن
کدام «فرهنگ» بهتر بود یا نه؟
اینگونه جواب راهنما را داد
«فرهنگ» بودن جواهر فزون است
این فرهنگ آرایش برای جان بود
صحبت کردن در مورد آن آسان بود
جوهر بی صنعت و تنبل است
بگذار فرهنگ سالم باشد
متأسفانه بین ما و این نوع نگاه و این نوع درک اصیل و عمیق و اخلاقی از این فرهنگ و شیوه زندگی که حکیم و حکیم فردوسی از آن صحبت کرده است، فاصله بسیار است. دوری و فراق غم انگیز! مایه تاسف است که روزهایی که به نام فرهنگ در شهرها و شهرستان هایمان جشن می گیریم نه گرم و صمیمی است و نه با مشارکت و حضور شهروندان باس که به آنها ارج می نهیم.
خاطره فرهنگی شهر هشتگرد برای همه اهالی هشتگرد خجسته و پر برکت است باغ ها، تاکستان ها، موزهای رنگارنگ، مزارع حاصلخیز و پربرکت شهر سوغپلاغ که در قدیم به چشمه ها و نهرهای پر آب شهرت داشته است. آب سرد و زلال و رودخانه های فصلی آن، همانطور که نام Soğplağ نشان دهنده این ویژگی ها است. دشت های ری و ورامین دامن مانند گهواره ای در دشت های وسیع و حاصلخیز استان های زنجان و قزوین تا آن سوی استان البرز وسیع است. کاروان های ینگی صفوی شهر امام هشتقر، مانند سایر کاروان های ایرانی، شاهرگ ها و رگ های ارتباطی، بازرگانی و بازرگانی، چند جانبه و چند کارکردی و اهدافی در تاریخ، فرهنگ، جامعه و جهان ما ایرانیان بوده است.
این تنها شناسنامه هویت ساوج بلاغیان و هشتگردی نیست. در غرب هشتگرد و شهرستان ساوجبلگ یکی از غنی ترین و باستانی ترین محوطه های باستانی کشور ما قرار دارد که از هزاران سال از دوران نوسنگی تا اواخر دوران، دوره به دوره، تاریخ و فرهنگ ملت ما و کشور ما هنوز در لایه ها و رسوبات باستانی خود پنهان است، پنهان است و هنوز با انتخاب باستان شناسی می توان دنیایی از تاریخ و فرهنگ را از آن بیرون کشید. باستان شناس خوشنام و مجرب کشور جناب آقای دکتر یوسف مجید زاده هر جا که هست زنده باد! تومار قطور با تیمی از مجرب ترین باستان شناسان کشور، دو دهه و نیم پیش کاوش های عظیمی را در منطقه ازبکستان افتتاح کرد و دستاوردهای آنها بسیار زیاد و بی نظیر است. سایت ازبکستان شناسنامه شهر، شهرستان و استان پر از فرهنگ، تاریخ، آثار، اسناد تاریخی و شواهد باستان شناسی است.
البته و البته هر روز یک روز فرهنگی است. کودک انسان با دنیایی از استعدادها و امکانات فرهنگی عظیم و منحصر به فرد چشمان خود را پیشاپیش باز می کند. ما مردمی با فرهنگ، فرهنگ پذیر و فرهنگ ساز هستیم. از ما خواسته شده است که جامعه و دنیای انسانی خود را با اقدامات سازنده و خلاق خود بسازیم. همه ما در یک فرهنگ به دنیا آمده ایم، در یک فرهنگ زندگی می کنیم و در یک فرهنگ چشمان خود را به روی جهان می بندیم. دین نیز مصداق اقلیم حیاتی و جهان فرهنگی ما در رابطه با موضوع مقدس، راز مبدأ، سرچشمه هستی، حکمت، حکمت، معنا، معرفت، حقیقت و غایت وجود ما، نبودن در هستی است. . جهانی گرایی. نوع اقتصاد و شیوه زندگی ما، سلیقه و زیبایی ماست. تمایلات فکری، کنش ها، سلیقه ها و فراز و نشیب های ما از هر جنسیت، نوع، شکل و نوع و در هر سطح و عمقی، همه در چارچوب مفهوم فرهنگ و حضور فرهنگی انسان در جهان تعریف می شود.
به دنبال آن لطمه به فرهنگ، تحقیر، ضعف، دست کم گرفتن فرهنگ، تحقیر، تحریف و بی اعتنایی به انسان به دنبال داشت. از سوی دیگر شکوفایی فرهنگ موجب شکوفایی و درخشش سایر عرصه های زندگی شد. نظافت، زیبایی، نظم، اخلاق، ادب، سنت های درست زیستن، احساس مسئولیت در قبال سرنوشت خود و دیگران، رعایت قانون، خلاقیت و اراده، عزم، کار و تلاش برای زندگی آبرومندانه و آبرومندانه، زندگی منصفانه و عادلانه، قضاوت و تلاش. تعریف آزادی تحت مسئولیت و قانون در برابر عدالت همگی مصداق فرهنگ، فرهنگ حیاتی است و حضور با شور و شوق آفرینش و فرهنگ انسان است.
نباید روزهای فرهنگی را زیر سقف و ساختمان این نهاد و آن دستگاه های اداری و دولتی محدود کنیم. بیایید آنها را کلیشه ای نکنیم. بیایید آنها را به درون مردم ببریم. بیایید آن را در میان شادی و شادی شهروندان حمل کنیم. آنگاه شیرینی میوه ها و برکات آن را در همبستگی اجتماعی و وحدت ملی خواهیم دید و می چشیم. در زیر آسمان شهرهایمان، روزها و سالگردهای فرهنگ را در میان دست و پای شهروندان شهرهایمان جشن بگیریم و گرامی بداریم. کسی که خانه خود را دوست دارد و به آن احترام می گذارد، خانه همسایه خود را نیز دوست دارد و به آن احترام می گذارد. سوره ها و سرورهای شیرین، شریف و اصیل، چون عطری دلنشین، آزادانه و آزادانه بر بال های نرم نسیم و باد به سرزمین های اطراف می گسترد و در شب های دل انگیز می نشیند. این نتیجه خوبی است که بگوییم «فرهنگ» عامل مشترک همه نمونه ها و مظاهر انسانیت ما در جهان است.
* پیام دکتر حکمت الله ملاصالحی (استاد دانشگاه تهران و عضو هیأت امنای بنیاد علم ایران) به مناسبت 26 آذر روز فرهنگی هشتگرد
6565