از مجرمان عکس بگیریم؟ – دیباروز
موضوعی که مدت هاست مورد انتقاد مردم در شبکه های اجتماعی بوده و بعضا رسانه های خارجی نیز به آن پرداخته اند، به تصویر کشیدن چهره مجرمان است. این عکسها که اغلب یا در حین بازسازی صحنه جرم یا در دادگاهها گرفته میشوند، دو سوال اساسی را مطرح میکنند: آیا عکاسی از مجرمان یک حق قانونی و اخلاقی است؟ کشورهای دیگر چه قوانینی باید از مجرمان عکس بگیرند؟
اسماعیل عباسی عکاس پیشکسوت در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران در پاسخ به این سوالات توضیحاتی را ارائه کرد که در تکمیل صحبت های وی، نظرات مرتضی فرج آبادی، عکاس پیشکسوت را نیز می خوانید.
عباسی می گوید: مشکل ما این است که تعریف درستی نداریم.
وی ابتدا با اشاره به اینکه تا چیزی ثابت نشود نباید افراد را مجرم جلوه داد، گفت: ما در کشور با عدم تعریف درست از برخی مسائل دست و پنجه نرم می کنیم؛ در گذشته مثلا در آمریکا این کار را انجام می داد. هرگز اجازه تصویر مجرمان در دادگاه را نداشت و به همین دلیل برخی خبرنگاران مخفیانه دوربین با خود بردند و عکس گرفتند.» اما در کشور خودمان بارها شاهد بودیم که جنایتکار امروز دستگیر شد و فردای آن روز در سایت های خبری عکس گرفت!
همانطور که این عکاس پیشکسوت می گوید: «عدم تعریف درست از این موضوع مشکلاتی ایجاد می کند؛ مثلاً در مورد سقوط C-130 این مشکل باعث شد تا خبرنگاران وارد هواپیما شده و عکس بگیرند و فقط پلیس می توانست وارد شود. به خبرنگاران اعتبار داده شده است. از یک طرف پلیس و سایر نهادها دیدگاه متفاوتی نسبت به این موضوع دارند.”
تعاریف حقوق با اخلاق مطابقت ندارد
همانطور که قبلا ذکر شد، موضوع ترسیم چهره مجرمان و اعتبار آنها از دو بعد حقوقی و اخلاقی قابل بررسی است. از نظر حقوقی باید به این سوال پاسخ داد که قوانین کشورمان چه پروتکل هایی برای عکاسی از چهره مجرمان برای عکاسان عکاسی وضع کرده است و از منظر اخلاقی به این سوال که ضرورت حفظ حریم خصوصی افراد وجود دارد. اشخاص حقیقی. می تواند بایدها و نبایدهای مجرمان را بالا ببرد.
عباس اسماعیلی در این باره میگوید: «قانون گاهی تعاریفی دارد که با اخلاق همخوانی ندارد و در مواردی با اخلاق منافات دارد.» اما آنچه پیداست این است که پیروزی در نهایت با قانون است، زیرا نهادها این را دارند. توانایی تحمیل آن
او گفت: «هر آنچه که چشم انسان در ملاء عام می بیند، عکاسان می توانند آن را ثبت کنند.
و این عکاس پیشکسوت ادامه داد: بر اساس این تعریف عکاسی در فضاهای مختلف معانی مختلفی دارد مثلا من نمی توانم به خانه شما بیایم و عکس بگیرم اما می توانم از پنجره شما عکس بگیرم حتی اگر برهنه باشید. اما در کشور ما عکاسی در اماکن عمومی مشکلی نداشت، آن زمان احتمالاً تعریفی هم برای آن وجود نداشت.» پس از انقلاب فضا تغییر کرد، اما تعریف مشخصی ارائه نشد.
به گزارش دیباروز، انتشار عکس مجرمان در حین بازسازی صحنه جرم یا کارگردانی جنایت در فضای مجازی و رسانه ها، اغلب با انتقادات مردم و کاربران همراه است. اکثر این افراد بدون توجه به مکانیسم قانونی یا غیرقانونی مشاهده فیلم و عکس مجرمان، در مورد ماهیت این عمل متعجب هستند. اما موضوع اصلی که عواقب بلندمدتی برای فرد متخلف و اعضای خانواده اش دارد، دیدن چهره وی و ضبط فیلم و عکس در حین انجام کار است.
کشورهای مختلف قوانین متفاوتی برای ارسال عکس مجرمان دارند. به عنوان مثال، در اردن، اداره نظارت بر رسانه ها مجموعه ای از دستورالعمل های حرفه ای و اخلاقی را ایجاد کرده است که می تواند به روزنامه نگاران و رسانه ها در مدیریت انتشار تصاویر مجرمان و قربانیان کمک کند. طبق این دستورالعمل ابتدا باید بین مظنون (شخصی که دستگیر شده)، متهم (فرد حاضر در دادگاه) و محکوم (شخصی که حکم قطعی دادگاه علیه او صادر شده است) تمایز قائل شد. ثانیاً، قاعده اصلی باید در تصمیم گیری برای انتشار یا عدم انتشار یا عدم انتشار عکس از مجرم ارزیابی شود تا تأثیر انتشار آن بر آگاهی عمومی و مزایایی که ممکن است از انتشار آن تصویر حاصل شود، ارزیابی شود.
پروتکل خاصی وجود ندارد
مرتضی فراق عبادی عکاس خبرنگار است وی در گفت وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (دیباروز)، گفت: در ایران پروتکل خاصی وجود ندارد و هرگز به ما نگفتند که چگونه صورت را معاینه کنیم. پاپاراتزی اغلب خطی را روی چشمان متخلف قرار می دهد که هنوز توسط صورت قابل تشخیص است.
وی با اذعان به اینکه گاهی یک خبرگزاری عکس مجرمانه را بررسی می کند اما خبرگزاری دیگری این کار را نمی کند، گفت: در حوزه عکاسی باید بگویم رسانه ها ذوق زده اند. حتی عکاس هم استعداد دارد. بستگی به حساسیت عکاس به سوژه دارد. مثلاً زمانی که اراذل و اوباش در شهر می چرخیدند، شطرنج بازی می کردیم، اما بعد از مدتی دیدیم که هدف از این کار این است که این افراد به اراذل و اوباش معروف شوند و ما دیگر شطرنج بازی نمی کنیم. با این حال خانواده و موانعی پشت این افراد وجود دارد که به هر حال باید به عنوان یک عکاس آن را حفظ کنید. متأسفانه حتی در مطبوعات نیز قانون مشخصی درباره نحوه برخورد با مقصر وجود ندارد.»
بر اساس این گزارش، انتشار تصاویر مجرمان اگرچه آنطور که در گذشته های دور می گوییم نیست، شاید مفید و منطقی باشد، اما امروزه تمرکز بر تصویر و دنیای پست مدرن به سمت تصویر پیش می رود. جابجایی در رسانه ها در قالب انتشار فیلم و عکس افراد باید بسیار با دقت انجام شود به عبارت دیگر پرتال باید به صحیح ترین شکل ممکن ذخیره شود.
پایان پاپم